انواع تمکین

در ماده 1085 قانون مدني مقرر شده :زن مي تواند تا مهر به او تسليم نشده از ايفاء وظايفي كه در مقابل شوهر داردامتناع كندمشروط براين كه مهر او حال باشد و اين امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.

در این ماده بیان شده از ایفاء وظایفی { نه وظیفه} و مراد مقنن از بکار بردن کلمه وظایف بصورت جمع ، بدون دلیل نیست زیرا اگر مقصود فقط تمکین خاص (همبستری) بود لزومی نداشت که بیان شود از ایفاء وظایفی ...و به کلمه وظيفه بسنده ميکرد پس نتیجه می گیریم این وظایف شامل موارد تمکین عام نیز می شود.   
                                                   

ماده 1102 - همين كه نكاح بطورصحت واقع شد روابط زوجيت بين طرفين موجود و حقوق و تكاليف زوجين درمقابل همديگر برقرارمي شود.

 

حال باید دید تکالیف و وظائف زوجه در برابر زوج چیست؟                      

                                         

آنچه از قانون مدنی و کتب فقهی برداشت و استنباط می شود اینکه زوجه در برابر زوج مکلف به تمکین است و تمکین نیز بر دو نوع است تمکین عام و تمکین خاص
 

در اينجا لازمست از تمکين عام نيز تعريفي صورت گيرد تمکين از لحاظ لغوي يعني وقع گذاشتن ، فرمان بردن و اطاعت کردن است مفهوم تمكين عام فرمانبردارى در تمام امور كلى زندگى مى باشد و زن موظف به پيروى و اطاعت از شوهر است، قانون هم اشاره كرده رياست خانواده از خصايص مرد است. يا بهتر بگوئيم عدم تمکين مساويست با نشوز و در صورت نشوز زن مستحق نفقه نيست . در تعريف نشوز بيان شده : نشوز يعني عصيان کردن زن نسبت به شوهر و بخشم آوردن شوي را (از معجم متن اللغه )از اقرب الموارد. و يا ناسازواري کردن زن با شوي و در خشم آوردن (از منتهي الارب ) ناسازگاري ميان زن و شوهر ( ترجمان علامه جرجاني ص 99) و همان طوري که ملاحظه مي شود نشوز شامل هم عدم تمکين عام است هم خاص .

 

و در جای دیگر در ماده11081مرقوم شده :                           

ماده 1108 - هرگاه زن بدون مانع مشروع از اداي وظايف زوجيت امتناع كند مستحق نفقه نخواهد بود.

در نتیجه اسقاط حق نفقه در صورت عدم تمکین عام و خاص (بدون مانع مشروع ) است . یکی از این موانع مشروع را می توان سفر حج زوجه در صورت واجب الحج بودن دانست بنابر اين در مورد سوال موضوع تاپيک به نظر ميرسد زن براي اعمال حق حبس خويش مي تواند هم از تمکين عام و هم از تمکين خاص امتناع نمايد و قانونا به اين نوع زن که از حق حبس استفاده مي کند اجازه عدم تمکين داده شده و يکي از موارد عدم تمکين نيز عدم سکونت در منزليست که زوج در آن زندگي مي کند .