خطبه سلونی قبل ان تفقدونی

فاطمه 1

سه شنبه ۸ بهمن ۱۳۹۲ ۱۲:۵۶ بعد از ظهر

حضرت چون اين علوم و معارف را داراست ، آن عناصر محوري چهار گانه مقدور ايشان است . لذا فرمود : سلوني قبل ان تفقدوني فا نّي بطرق السّماء اعلم منّي بطرق الأرض(نهج البلاغه خ 189). در هر رشته از اين رشته هاي علوم الهي سؤالي داريد مطرح كنيد ، من پاسخ مي دهم ؛ چه در بخش تبيين ، چه در بخش تعليل ، چه در بخش اجراء ، چه در بخش حمايت و دفاع . چنين عنصر ملكوتي مايه كمال دين و تمام نعمت خواهد بود و با وجود چنين رهبري، آن اسلام مرضيّ خداست . اگر در سوره مباركه مائده فرمود : اليوم اكملت لكم د ينكم و اتممت عليكم نعمتي و رضيت لكم الا سلام ديناً (مائده 3)، سرّش همين است . خداوند فرمود : امروز كسي در جريان غدير به و لاي الهي بار يافت، به مقام شامخ خلافت رسيد كه از هر نظر توان تبيين دارد ، تعليل دارد، اجراء دارد ، حمايت و دفاع مقدور اوست ؛ سبب كمال دين و تمام نعمت است و مكتبي كه داراي مكتب شناس و مجري حدود براي او هست، چنين مكتبي مرضيّ خداست ؛ اين دين را خدا قبول مي كند. اسلام خدا پسند ، اسلامي است كه در او علي ،حاكم باشد . فرمود : و رضيت لكم الا سلام ديناً.

خطبه سَلوني قَبلَ اَن تَفقِدوني نه جزء سخنراني ، نه جزء نامه و نه جزء کلمات قصار است ، لذا سيد رضي اصلا اين خطبه سلوني را در نهج البلاغه نياورد . شارحان نهج البلاغه مثل ابن ابي الحديد ، مثل آيت الله جوادي آملي ، مثل استاد علي دواني ، اينها بخشهايي از اين خطبه سلوني را در کتاب‌هايشان آوردند . اين مجموعه ي سوال و جواب ها که معلوم مي شود چندين منبر سَلوني قَبلَ اَن تَفقِدوني بود ، حدود هفتاد و نه پرسش و پاسخ است که توسط يکي از محققين در يک جزوه اي گردآوري شده ، و ما حدود تعداد نوزده سوال و جوابها را در اختيار داريم که برگرفته از چند جلسه از سخنراني ايشان است .
اول اولين سوال کننده از گوشه‌ي مسجد کوفه برخاست و پرسيد : يا علي ، به من بگو از اينجا که من ايستاده ام تا عرش خدا چقدر فاصله است ؟ اميرالمومنين فرمود : اولا فاصله فرش تا عرش ، يک فاصله‌ي مکاني نيست که من به تو بگويم از اينجا تا عرش چقدر فاصله است ؟! اما اگر يک مومني خالصانه بگويد لا اله الا الله و اين کلمه توحيد را بر زبان خود جاري سازد ، او فاصله فرش تا عرش را پيموده است ، فرش و عرش را به يکديگر دوخته است . و بعد در ادامه فرمود : اگر مي خواهي عرش پروردگار رحمان را جستجو کني ، بدان قلب يک انسان مومن عرش پروردگار رحمان است‌‌. اولين سوال کننده جواب سوال خود را گرفت و نشست .
دوم از گوشه‌ي ديگر مسجد برخاست ، پرسيد : يا علي ، به من بگو واجب کدام است ؟ واجب تر کدام است ؟ نزديک کدام است ؟ نزديک تر کدام است ؟ عجيب کدام است ؟ عجيب تر کدام است ؟ مشکل کدام است ؟ مشکل تر کدام است ؟
اميرالمومنين در پاسخ فرمود: واجب ، ترک گناه است و واجب‌ تر از آن توبه‌ي از گناه است. نزديک ، قيامت است و نزديک تر از آن مرگ است. عجيب ، بي‌وفايي دنياست و عجيب تر از آن دل بستن به اين دنياي بي ‌وفاست. مشکل ، سرازير قبر شدن است و مشکل تر از آن با دست خالي سرازير قبر شدن است .
سوم از گوشه‌ي ديگر مسجد کوفه برخاست. پرسيد : يا علي ، به من بگو من از کجا بفهمم خدا عبادت هاي مرا قبول کرد ؟ از کجا بفهمم خدا گناهان مرا آمرزيده است ؟ از کجا بفهمم خدا عبادت هاي مرا قبول نکرد و مردود اعلام شد ؟ از کجا بفهمم خدا گناهان مرا نيامرزيد و در نامه ي عمل من ثبت شد ؟
اميرالمومنين فرمود: اگر يک عبادتي انجام داده ايد و بعد از آن عبادت ، خدا به شما توفيق داد عبادت دوم را انجام بدهيد ، آن عبادت دوم دليل بر آن است که خدا عبادت اول را از شما قبول کرد . چون عبادت اول تان را قبول کرد لذا به شما توفيق ورود به عبادت دوم را عنايت کرد. اگر شما يک گناه و معصيتي مرتکب شديد ، منتهي بعد از آن گناه خدا به شما توفيق داد يک طاعت و عبادتي انجام داده ايد ، اين عبادت بعد از معصيت دليل بر اين است که خدا معصيت شما را آمرزيده است و مورد بخشش قرار داد لذا به شما توفيق داد که مرتکب طاعت و عبادتي‌‌ بشويد. اگر اول يک طاعت و عبادتي انجام داديد ، بعد از آن عبادت مرتکب گناه و معصيتي شديد ، آن گناه ِ بعد از عبادت دليل بر اين است که خدا عبادت شما را قبول نکرد و مردود اعلام شد لذا مرتکب گناه شديد ، چون اگر عبادت ، عبادتِ مقبول بود مي بايست شما را از گناه بازدارد . همين که بعد از عبادت معصيت کرديد ، اين معصيت دليل بر اين است که آن عبادت مقبول نبود. اگر يک گناهي انجام داديد و بعد از آن مرتکب گناه دوم شديد ، آن گناه دوم دليل بر آن است که خدا گناه اول تان را نيامرزيد ، لذا مرتکب گناه دوم شديد. اگر مرتکب گناه سوم بشويد ، گناه سوم دليل بر اين است که خدا گناه دوم را بر شما نبخشيد.
چهارم : يا علي ، بچه‌اي به دنيا آمد ، اين بچه يک تن دارد با دو سر . آيا با داشتن اين دو سر ، او يک نفر محسوب مي شود و از پدر يک سهم ارث مي‌برد يا دو نفر به حساب مي آيد و از پدر دو سهم ارث مي برد ؟ اميرالمومنين فرمود : اين دو سر را بخوابانيد ، وقتي هر دو سر به خواب رفتند آنگاه آهسته ، سر اول را از خواب بيدار کنيد . اگر همزمان با بيدار شدن سر اول ، سر دوم هم از خواب برخاست ، معلوم مي‌شود او يک نفر به حساب مي‌آيد و از پدر يک سهم ارث مي‌برد . اما اگر با بيدار نمودن سر اول ، ديديد که سر دوم همچنان در خواب است ، معلوم مي‌شود او دو نفر محسوب مي‌شود و از پدر دو سهم ارث مي‌برد .
پنجم : يا علي ، دو مادر بر سر دو بچه با هم به دعوا افتادند . اين دو بچه يکي پسر است و ديگري دختر . مادر اولي مي‌گويد پسر مال من است ، دختر مال تو . مادر دوم مي‌گويد نخير ، پسر مال من است ، دختر مال تو . چگونه به دعواي اين دو مادر خاتمه بدهيم ؟
اميرالمومنين فرمود : دو ظرف برداريد ، از شير اين دو مادر بدوشيد ، شير دوشيده شده را وزن کنيد ، آن شيري که وزنش سنگين تر است ، پسر مال اوست و آن شيري که وزنش سبک تر است ، دختر مال اوست .
ششم : يا علي ، خدا در کتاب زبور داوود پيامبر وحي فرستاد که من چهار چيز را در چهار جا مخفي نمودم . به من بگو آن چهار چيز کدامند ؟ اميرالمومنين فرمود:
1 . خدا اولياي خود را در ميان شما بندگان پنهان نمود پس هيچ بنده اي از بندگان خدا را کوچک مشماريد و او را مورد تحقير قرار مدهيد شايد او ولي اي از اولياي خدا باشد و شما ندانيد.
2 . خدا رضا و خشنودي خود را در طاعت و عبادت شما بندگان پنهان کرد پس هيچ عبادتي را کوچک مشماريد و از آن صرف نظر نکنيد شايد رضاي خدا در همان عبادت کوچک شما نهفته باشد و شما ندانيد.
توضيح بيشتر: ما در اسلام يک سري عبادت هاي کوچک داريم که به ظاهر کوچک ا ند اما ثواب عظيمي در پشت آن خوابيده است ، مثلا دو رکعت نافله‌ي نماز عشاء که بعد از نماز عشاء ، بصورت نشسته خوانده مي‌شود ، ثواب اين دو رکعت به اندازه ثواب صد حج و صد عمره مقبوله در رکاب پيامبر است ، عبادت به ظاهر کوچک ولي ثوابي عظيم !! يا مثلا دو رکعت نافله ي نماز صبح ، يا وضو گرفتن قبل از خواب ، همه ي اينها ثوابي بس عظيم دارند .
3 . خدا خشم و غضب خود را در گناه و معصيت شما بندگان پنهان نمود ، پس هيچ معصيتي را کوچک مشماريد و آن را مرتکب نشويد شايد خشم خدا در همان معصيت کوچک شما نهفته باشد و شما ندانيد .
توضيح بيشتر : همانطور که مي‌دانيد گناهان دو دسته اند . (گناهان صغيره ، گناهان کبيره) حال مي دانيد در اسلام چند گناه و چند واجب وجود دارد ؟ در اسلام 1553 تا واجب و 1448 تا گناه داريم . (توضيح بيشتر در کتاب اثبات الهداة علامه شيخ حر عاملي) شايسته‌ست زين پس گناهان را ساده نپنداريم ، شايد فردايي نباشد .
4 . خدا اجابت خود را در دعاهاي شما بندگان پنهان کرد پس هيچ دعايي را کوچک مشماريد و از آن صرف نظر نکنيد شايد اجابت خدا در همان دعاي کوچک شما نهفته باشد و شما ندانيد .
توضيح بيشتر: چرا گاهي وقتها دعاهاي ما مستجاب نمي‌شود ؟ قطعا خدا دعاهاي ما را مستجاب مي‌کند ولي گاهي هماني را که از خدا خواستيم ، خدا به ما مي‌دهد اگر به مصلحت ما باشد . گاهي آن چيزي را که از خدا خواستيم ، خدا به ما نمي‌دهد چون به مصلحت ما نيست ولي در عوضش چيزي که ما از خدا نخواستيم و مصلحت ما در آن است ، خدا آن را به ما مي‌دهد . گاهي هم اين دعاهاي ما ذخيره قبر و آخرت ما مي‌شود و در عالم برزخ و قيامت آنقدر پاداش به ما خواهد داد که آرزو مي‌کنيم اي کاش هيچ دعاي ما در دنيا مستجاب نمي‌شد و همه‌ي دعاها ذخيره قبر و عالم قيامت مي شد . مثل فرزندي که بيمار است و از پدر شيريني و شکلات مي خواهد !! پدر نمي‌دهد چون به مصلحت فرزند نيست ، آيا اين به اين معني‌ست که پدر با فرزند دشمني دارد ؟ خير ، بلکه از شدت دوستي‌ست که خواسته اش را به او نمي‌دهد و پدر به فرزند دارويي مي‌دهد که به مصلحت اوست گرچه فرزند اين را از پدر نخواسته بود