بسمه تعالی
رسول اکرم(ص): خداوند قلبی را که قرآن را در خود جای داده باشد، عذاب نمی کند. حروف مقطعه قرآن از مجموع 114 سوره قرآن کریم، 29 سوره با حروفی آغاز می شوند که باید جدا جدا و با اسامی مخصوص خود خوانده شوند. به این حروف، حروف مقطعه می گویند. مانند الم : خوانده می شود الف، لام، میم نکات قابل ذکر از 28 حرف زبان عربی، تنها 14 حرف به صورت مقطعه آمده، که در جمله (صِـراطُ عَـلِیٍّ حَـقٌ نُـمْسِکُـهَ) می توان به خوبی آنها را جمع و حفظ نمود. حروفی که اسامی آنها به همزه ختم می شود، هرگاه به صورت مقطعه در قرآن بیاید بدون همزه تلفظ می گردد. مانند حرف ( ر ) که در کتابت ( راء ) نوشته می شود ولی در تلفظ، بدون همزه ( را ) خوانده می شود. حروف مقطعه ای که روی آنها علامت مد آمده است، همانگونه که در بحث مد گفته شد قدری بیش از حد معمول کشیده می شود.علائم وقف با توجه به اینکه بسیاری از مسلمانان، عرب زبان نبوده و از سویی ممکن است بسیاری از افراد با ادبیات و معانی کلمات عربی آشنایی نداشته باشند علماء قرائت، علامتهایی را وضع نموده اند تا راهنمای محل مناسب برای وقف کردن باشد. نخستین شخصی که این علامتها را وضع نمود علامه شیخ عبدالله سجاوندی بود، بدین سبب به این علامتها رموز سجاوندی می گویند. یادآور می گردد اگر جای مناسبی برای وقف کردن انتخاب نشود، گاهی اوقات موجب تغییر در معنی و مفهوم آیات می گردد.علائم وقف (رموز سجاوندی) (م) نشانۀ وقف لازم است و حتما باید وقف کرد. (ط) نشانۀ وقف مطلق است، یعنی وقف کردن بهتر است. (ج) نشانۀ وقف جایز می باشد. یعنی وقف و وصل جایز است اما وقف بهتر است. (ز) نشانۀ وقف مجوّز می باشد. یعنی وقف و وصل جایز است اما وصل بهتر است. (ص) نشانۀ وقف مرخص یعنی در صورت اضطرار، وقف اشکالی ندارد. (لا) به موجب این علامت معمولاً وقف جایز نمی باشد. از علامتهای دیگری نیز در برخی از قرآنها استفاده شده است که عبارتند از: (صلی) نشانۀ برتری وصل و جواز وقف می باشد. (قلی) نشانۀ برتری وقف و جواز وصل می باشد. (؞ ؞) نشانۀ جواز وقف بر یکی از دو موضع بوده و بر هر دو نمی توان وقف نمود. منبع: آموزش روخوانی قرآن کریم مؤلفین: حسین اخوان اقدم، اسماعیل عاکفی، بهروز یاریگل |