بسم ربـــ الزهرا سلام الله علیها
تعریف هجوم
منظور از «هجوم» در تاریخ‌نگاری مصائب حضرت زهراعلیهاالسّلام، حضور هواداران مسلّح خلیفه در اطراف درب خانه امیرالمؤمنین‌علیه‌السّلا م، به فرمان ابوبکر[1] و با هدف اخذ بیعت از حضرت علی‌علیه‌السّلام می‌باشد.


اگر به تعریف فوق، قیدِ «حمله» شامل: «ارعاب، تهدید به احراق و اِعمال عناصری از جنس خشونت» را نیز اضافه کنیم؛ نقل‌های مربوط به «هجوم به بیت فاطمه‌علیهاالسّلام» را ـ به سادگی ـ می‌توان از لابه ‌لای کتاب‌های تاریخی، استخراج نمود.

آن‌چه پس از دسته‌بندی دقیق این نقل‌ها به دست می‌آید؛ تحقّق قطعی و تردیدناپذیر هجوم به بیت فاطمه‌علیهاالسّلام، آن هم ـ حدّاقل ـ در دو نوبت مختلف می‌باشد که ـ به ترتیب ـ از آن‌ها با نام‌های :

«هجوم اوّل = هجوم منجر به شکست تحصّن» و

«هجوم اصلی = هجوم منجر به وقوع احراق و ایراد ضرب و جرح به حضرت زهراعلیهاالسّلام» یاد می‌کنیم.



بر اساس تعریف فوق، به مواردی از مراجعه هواداران ابوبکر به درب خانه فاطمه‌علیهاالسّلام (به دستور مستقیم خلیفه و با هدف اخذ بیعت از حضرت امیرعلیه‌السّلام )، که در آن مراجعه‌ها، «ارعاب، تهدید به احراق و عناصری از جنس خشونت» به کار نرفته است نیز، «هجوم» می‌گوییم و این قبیل از «هجوم‌ها» را ـ که برخی، پیش از «هجوم اوّل» و برخی دیگر، پیش از «هجوم اصلی» رخ داده‌اند ـ ، «هجوم مقدّماتی»[2] می‌نامیم.



شناسایی نقل‌های حاکی از هجوم اوّل


از موضوع‌بندی دقیق حوادث «هجوم اوّل»، می‌توان به شاخصه‌های زیر دست یافت:

نخستین شاخصه اصلی در هجوم اوّل؛ تحصّن (اجتماع) تعدادی از مخالفین بیعت با ابوبکر (به ویژه: زبیر بن عَوّام) در محلّ بیت فاطمه‌علیهاالسّلام، می‌باشد. (مخاطب و هدف اصلی مهاجمین در هجوم اوّل، همه تحصّن‌کنندگان و در رأس آنان، زبیر بن عَوّام می‌باشد.)

دومین شاخصه اصلی در هجوم اوّل؛ تهدید عمر به احراق بیت فاطمه‌علیهاالسّلام در صورت عدم خروج متحصّنین از آن جا، می‌باشد.
سومین شاخصه اصلی در هجوم اوّل؛ خروج متحصّنین از بیت فاطمه‌علیهاالسّلام، به‌ویژه خروج زبیر ـ در حالی که شمشیر به دست داشت ـ ، می‌باشد.
چهارمین شاخصه اصلی در هجوم اوّل؛ عدم خروج حضرت علی‌علیه‌السّلام از بیت فاطمه‌علیهاالسّلام، علیرغم خروج متحصّنین می‌باشد.


شناسایی نقل‌های حاکی از هجوم اصلی

از موضوع‌بندی دقیق حوادث «هجوم اصلی»، می‌توان به شاخصه‌های زیر دست یافت:





نخستین شاخصه بنیادین در هجوم اصلی؛ تنها بودن اهل بیت‌علیهم‌السّلام در هنگام «هجوم اصلی» و خالی بودن بیت فاطمه‌علیهاالسّلام از یاران حضرت علی‌علیه‌السّلام، می‌باشد. (مخاطب و هدف اصلی مهاجمین در هجوم اصلی، امیرالمؤمنین‌علیه‌السّلا م می‌باشد.)
دومین شاخصه بنیادین در هجوم اصلی؛ بیرون کشاندن اجباری حضرت علی‌علیه‌السّلام از بیت فاطمه‌علیهاالسّلام توسّط مهاجمین و تهدید ایشان به قتل، می‌باشد.


سومین شاخصه بنیادین در هجوم اصلی؛ به آتش کشیدن درب خانه حضرت زهراعلیهاالسّلام توسّط مهاجمین، می‌باشد.
چهارمین شاخصه بنیادین در هجوم اصلی؛ ایراد ضرب و جرح به حضرت زهراعلیهاالسّلام توسّط مهاجمین، می‌باشد.


لازم به یادآوری است که هر چند شاخصه‌های سوم و چهارم، از زمره مهم‌ترین حوادث و رخدادهای «هجوم اصلی» به شمار می‌روند، امّا در منابع اهل سنّت، به شدّت حذف و تحریف شده‌اند ـ به گونه‌ای که تنها ردّ پاهای کم رنگی از آن‌ها قابل کشف و مشاهده است ـ . بنابراین، در نقل‌های «هجوم اصلی» مندرج در منابع سنّی، تنها شاخصه‌های اوّل و دوم را می‌توان مشاهده نمود.