(نسخه قابل پرینت موضوع) عنوان موضوع : ایا قران اجازه تفریح به مانمی دهد؟ نمایش موضوع اصلی : |
آیا قرآن اجازه تفریح به ما نمی دهد؟!
شبهه: در سوره مۆمنون، در ویژگیهای مۆمن، به پرهیز از «لغو» تصریح نموده است؟ آیا تفریح «لغو» است؟ مگر میشود تمام وقت تفکر، مطالعه یا کار کرد؟ تفریح علما و عرفا چه بوده است؟ خداوند متعال در سورهی مۆمنون و برخی آیات دیگر، پرهیز از «لغو» را از ویژگیهای مۆمن برشمرده و همگان را از «لهو و لعب»، پرهیز داده است . در سوره المۆمنون، پس از بیان چند ویژگی مۆمن میفرماید: «الَّذِینَ هُمْ فِی صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ * وَالَّذِینَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ» (المۆمنون، 2 و 3) ترجمه: آنان كه در نمازشان خاشعاند * و آنان كه از بیهوده رویگردانند. الف – لهو کار بیهودهای است که موجب غفلت انسان شود و لعب نیز شوخی و لذت بیهودهای است که موجب غفلت، ضرر و خسران آدمی گردد. ب – خداوند متعال در قرآن کریم فرمود (و به حکم عقل نیز اثبات میشود) که ما جهان و شما را بازیچه نیافریدیم و اگر میخواستیم بازیچه باشد، خودمان این کار را میکردیم. لذا معنا ندارد که انسان در یک حرکت جدی و سیر نزولی و صعودی، که هر غفلتی ممکن است به قیمت خسران و هلاکت او تمام شود، به کار بیهودهای سرگرم شود که موجب غفلت او میگردد. ج – از این رو در اسلام هر حرکتی، هر گفتاری و هر رفتاری هدفدار و مۆثر است، حال یا هدف متعالی است و انسان را به تعالی میبرد و یا دون است و موجب هبوط و سقوط میگردد. به تعبیر دیگر یا مفید است و یا مضر. پس در اسلام، سادهترین و عادیترین رفتارها، چون غذا خوردن، لباس پوشیدن، خوابیدن و ... نیز هدفدار و مۆثر در ساختار شخصیتی است و نتایج و عواقب مثبت یا منفی خود را دارد. د – مطلق «تفریح» نه تنها مصداق «لهو و لعب» نیست، بلکه لازمهی سلامتی جسمی، روانی و روحی میباشد. لذا در آموزههای اسلامی که دین فطرت و عقل است، بسیار مورد توجه و تأکید قرار گرفته است. ه – پس از آن که دانستیم «تفریح» اصلاً مصداق «لهو و لعب» نمیباشد، باید دقت کنیم که «تفریح» نیز انواع و اقسام دارد، مثل غذا خوردن که حلال و حرام دارد و یا هر کار دیگری. در قرآن کریم به انواع و اقسام تفریحاتی که موجب فرحناکی انسان میگردد اشاره شده است. ه/1 – فرحناکی حزبی در دین و سیاست: در یک جا به لحاظ دین و سیاست میفرماید: هر حزبی (گروهی) به آن چه که در دست دارد، فرحناک است و آنها را تقبیح میکند که با حزببازی، دین را تکه تکه و مردم را گروه گروه کرده و بینشان تفرقه ایجاد کردهاند و تازه خوشحال هم هستند: «مِنَ الَّذِینَ فَرَّقُوا دِینَهُمْ وَكَانُوا شِیَعًا كُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَیْهِمْ فَرِحُونَ» (الرّوم، 32) ترجمه: از آن كسانى كه دین خود را پراكنده ساختند و گروه گروه شدند و هر گروهى به آنچه در نزد خود دارند خرسندند. ه/2 – هم چنین میفرماید برخی به پول و ثروت فرحناک میشوند - برخی دیگر به ضرر رسیدن به اسلام و مسلمین فرحناک میشوند و اساساً تفریحشان همین است - متقابلاً برخی دیگر به موفقیت، رشد و پیروزی اسلام و مسلمین فرحناک میشوند «... وَیَوْمَئِذٍ یَفْرَحُ الْمُۆْمِنُونَ * بِنَصْرِ اللَّهِ یَنصُرُ مَن یَشَاءُ ...»، برخی دیگر به فضیلت شهادت فرحناک میشوند و ... . پس، تفریح نیز حق و باطل دارد، سالم و ناسالم دارد، مفید و مضر دارد و هر کدام نتایج و عواقب دنیوی و اخروی خود را در پیدارد: «ذَلِكُم بِمَا كُنتُمْ تَفْرَحُونَ فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَبِمَا كُنتُمْ تَمْرَحُونَ» (غافر، 75) ترجمه: این [عقوبت] به سبب آن است كه در زمین به ناروا شادى و سرمستى مى كردید و بدان سبب است كه [سخت به خود] مى نازیدید.
و – تفریح سالم، هر چه که باشد، خوب، مفید، لازم و ضروری است. اما تفریح سالم چیست یا مصداقش کدام است را نمیشود به صورت محدود تعیین نمود. برای هر کسی کاری یا حالتی تفریح است. حتی کار میتواند تفریح باشد، چنان چه فرمود «کار، تفریح مرد است». خوردن، خوابیدن و جماع با همسر نیز میتواند برای تفریح باشد. بازی کردن، مزاح کردن، ورزش، گردش، دور هم جمع شدن و سایر تفریحاتی که حرام نباشد و یا اگر حلال است، سبب غفلت نگردد نیز میتواند از مصادیق تفریح سالم قلمداد گردد. |
Powered by FAchat