هر کاری سختیهای خود را دارد و روزه هم که در این سالها به تابستان و گرما افتاده، طبعاً تحمل بیشتری را می طلبد. پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم)  در مورد روزه داری که در گرما روزه می گیرد؛ میفرماید که روزه ی او جهاد است. «الصَّوْمُ فِي الْحَرِّ جِهَاد» [1] و در جای دیگر می فرماید: « الصَّوْمُ جُنَّةٌ مِنَ النَّار [2] روزه سپر آتش جهنم است. » به نظر می رسد که این دو حدیث همدیگر را کامل می کنند؛ یعنی خداوند به روزه داری که در سختی گرما روزه می گیرد؛ می گوید: تو که در این دنیا به خاطر من، این گرما را تحمل می کنی؛ در قیامت از گرمای آتش جهنم در امانی. البته ذکر گرما از باب مثال است وگرنه مشکلات دیگری طبعاً هم  ممکن است پیش بیاید.

هدف اصلی تقواست.

امام رضا (علیه السلام) در حدیثی اشاره می کند: «إِنَّمَا أُمِرُوا بِالصَّوْمِ لِكَيْ يَعْرِفُوا أَلَمَ الْجُوعِ وَ الْعَطَشِ فَيَسْتَدِلُّوا عَلَى فَقْرِ الْآخِرَة [3] مردم به انجام روزه امر شده اند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و به  واسطه آن فقر و بيچارگى آخرت را بيابند.» یا در حدیث معروف دیگری امام صادق (علیه السلام) به ما یادآوری می  کند: «إِذَا صُمْتَ فَلْيَصُمْ سَمْعُكَ وَ بَصَرُكَ وَ شَعْرُكَ وَ جِلْدُك‏ [4] آنگاه كه روزه مى ‏گيرى بايد چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزه ‏دار باشند،» یعنی تو که به خودت زحمت می دهی و تشنگی و گرسنگی را بر خودت هموار می کنی؛ بگذار روزه ات، کیفیتش عالی باشد. پس غرض اصلی به دست اوردن تقوای الهی و در مسیر بندگی بودن است و البته این به معنای به حاشیه رفتن روزه نیست؛ بلکه این دو یعنی روزه و تقوا لازم و ملزوم همند.

 ذکر این نکته ضروریست.

خدای عزیز در قرآنش می فرماید: « أَن تَصُومُواْ خَيرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُون [بقره/184] اگر روزه بگیرید؛ برای شما بهتر است اگر بدانید ( در پی دست یابی به تقوای الهی باشید)ـ اینکه آیه دستور به گرفتن روزه به طور صریح ندارد؛ نباید باعث تردید کسی در وجوب این عمل خداوند مهربان شود،  زیرا در آیه قبلش فرمود: « كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ» روزه بر شما نوشته شده یعنی واجب است.

نتیجه گیری

روزه یکی از عبادات بزرگ است که نقش مهمی در معنوی شدن انسان دارد. اگر به فرموده ی معصومین (علیهما سلام) در زمینه ی روزه عمل کنیم؛ و چشم و گوش و زبان خود را هم روزه دار کنیم؛ بدون شک جامعه در مسیر معنوی خویش، بیش از پیش موفق تر می شود و اولین کسی که از اثرات این معنویت، بهره مند می شود؛ خود ما هستیم. 

انشاءالله که ما اراده کنیم و خود را از جمله ی روزه داران حقیقی قرار دهیم.

پی نوشتها                                                                             

 [1] بحار الانوار(ط-بیروت) ج 93، ص 257 ، ح 14

[2] كافى(ط-الاسلامیه) ج 4، ص 62 ، ح 1 - تحف العقول ص 258

[3] وسایل الشیعه ج 10 ، ص 9 ، ح 12701

[4] كافى(ط-الاسلامیه) ج 4 ، ص 87 ، ح1