به نام خدا
اسلام همانگونه كه به اصل ازدواج و ازدواج زودتر توصيه و سفارش نموده است، براي انجام آن نيز راهكارهاي عملي ارايه كرده است. به طور كل ازدواج از نظر اسلام با هيچ يك از آنچه كه به عنوان مشكل و مانع برشمردهايد، تنافي و تعارض ندارد. اسلام براي ازدواج فقط بلوغ و رشد عقلي را لازم ميداند[1]، وقتي اين دو شرط فراهم بود و انسان نياز به ازدواج را در خويش احساس نمود، ميتواند متناسب با وضعيت اقتصادي، شغلي و... خويش براي ازدواج اقدام كند. توصية جدّي اسلام آن است كه مراسم ازدواج بايد هر چه سادهتر برگزار شود. بسياري از مشكلاتي كه جوانان در زمينة ازدواج خود احساس ميكنند و با آن روبرو هستند، ساخته و پرداختة خود ما و انتظارات غلط و نادرست اطرافيان ماست.[2] اساس اشكال از اين جا پيدا شده كه ازدواج را به صورت يك امر فوق العاده مينگريم و به عادات و رسومي مقيّد شدهايم كه رعايت آنها اصلاً ضرورتي ندارد.
ريشة اكثر موانع، همين قيد و بندهاي غيرضروري است كه تا پاره نشوند مشكلات و موانع ازدواج برطرف نخواهد شد. اگر ميبينيم جوانان برخلاف ميل باطني خود، از ازدواج به موقع خودداري ميكنند و عذر مي آورند كه مخارج عقد و عروسي را نداريم و نميتوانيم مخارج آيندة زندگي را تأمين نموده و آبرومند زندگي كنيم، يا ازدواج را با درس خواندن و ادامة تحصيل ناسازگار ميدانند و با اين بهانهها يا توهمها بهترين اوقات جواني را در حال تجرد به سر ميبرند، در حقيقت از مسير سهل و بيآلايشي كه اسلام براي ازدواج معرفي نموده خارج شده و و خود را به يكسري اصول و ضوابط، آداب و رسوم و تجمّلات و توقعات غير ضروري، مبتلا ميكنند كه اصلاً ضرورتي ندارد.
شما اگر ميخواهيد به موقع ازدواج كنيد و به توصيه و دستورات اسلام عمل نماييد، بايد آداب و رسوم دست و پاگيري را كه در اسلام جايگاهي ندارد كنار گذاشته و ازدواج سادهاي را برگزار نماييد.[3]
با توجه به آنچه بيان گرديد و نيز توجه به روايات و سيرة‌معصومين ـ عليهم السّلام ـ نكات زير بدست ميآيد:
1. بسياري از مشكلات و موانع ساخته و پرداخته خود ما و انتظارات نادرست اطرافيان ما است، اگر اين رسومات را كنار گذاشته و طبق دستورات اسلام عمل كنيم، هيچ گاه مسايلي چون ادامة تحصيل، سربازي و... نميتواند مانع ازدواج گردد.
2. اگر خانوادة شما موافقت كنند و در اين باره كمك نمايند يا لااقل از توقعات خود دست بردارند، شما ميتوانيد به موقع و متناسب با همين وضعيتي كه داريد ازدواج نماييد. بنابراين بايد با پدر و مادر و ديگر اعضاي خانواده صحبت كنيد و ذهنيت آنها را در مورد ازدواج اصلاح نماييد.
3. اگر فكر ميكنيد كه اين آمادگي براي شما يا خانوادةتان وجود ندارد، شما ميتوانيد مقدمات ازدواج را فراهم سازيد و اصل مراسم عقد و ازدواج را تا چند ماه يا يكسال تأخير اندازيد.
4. از فقر و مشكلات مالي و نداشتن شغل نيز نگران نباشيد. شما ميتوانيد براي كار و شغل آيندهتان تصميم بگيريد. داشتن شغل در واقع لازمة زندگي است نه فقط لازمة ازدواج. اگر شما با توكل به خدا در اين راه گام برداريد و درحدّ توان خود نيز در جهت رفع مشكلات اقتصادي خود و خانواده تلاش نماييد، قطعاً خداوند شما را ياري ميكند. خداوند در قرآن پس از آنكه به ازدواج توصيه و سفارش ميكند، ميفرمايد: «إِنْ يَكُونُوا فُقَراءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ»[4] خداوند با فضل و رحمت خويش آنان (افرادي را كه ازدواج ميكنند) را بينياز ميسازد. در روايات نيز آمده است كه اساساً ازدواج باعث افزايش رزق و روزي و بهبودي زندگي ميشود. پيامبر گرامي اسلام ميفرمايد: «اِتّخِذوا الاهلَ فاِنَّهُ ارزقَ لكم»[5] همسر بگيريد كه به يقين رزق شما را زياد ميكند.
جواني كه به شدّت فقير بود، حضور پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ آمد و از مشكلات زندگي و فقر خويش شكايت كرد و از آن حضرت راهنمايي خواست، حضرت فرمودند: «تَزَوَّج» يعني ازدواج كن. جوان تعجب كرد و با خود گفت من كه مخارج خودم را نميتوانم تأمين كنم و كسب و كاري هم ندارم، چگونه ازدواج كنم و مخارج همسر و زندگي را به دوش بگيرم؟! امّا چون به درستي فرمودة پيامبر، ايمان داشت، اقدام به ازدواج كرد و كم كم در زندگياش گشايش ايجاد شد و مشكلات اقتصادياش حل گرديد.
به هر حال نياز به ازدواج هم يكي از نيازهاي روحي و جسماني انسان است ولي اگر شرايط مهيا نبود بايد آن را به تأخير انداخت تا زمينه فراهم گردد و با راهكارهايي كه براي جلوگيري از تحريك شهوت وجود دارد شهوت جنسي را كنترل نمود. ما دراينجا راههاي چندي را براي جلوگيري از تحريك شهوت جنسي بيان ميكنيم.
1. پرهيز ازچشم چراني و دوري از نگاه به نامحرم.
2. اجتناب از تماشاي فيلمهاي تحريك كننده.
3. پرهيز از شوخيهاي جنسي و محرّك.
4. تقيد به عبادات و واجبات مخصوصاً نماز و دعا.
5. بيشتر روزه گرفتن و پرهيز از غذاهاي پركالري و تند.
6. اجتناب از خلوت با زنان نامحرم.
7. توسل و انجام مستحبات.
8. تفكر نكردن دربارة مسائل جنسي و منحرف كردن فكر از آنها.
9. ورزش و تلاش جسماني.
10. مطالعه و كارهاي فكري.
توجه داشته باشيد پرکردن ساعات روز از برنامه ها علمي، فرهنگي، شغلي و ... در راستاي کنترل شهوت مي تواند مؤثر باشد بنابراين برنامه ريزي در بکارگيري راهکارهاي فوق الذکر اهميت دارد.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. احمد لقماني، همسران، زندگي؛ الگوي بالندگي، انتشارات تربيت، چاپ ششم، 1380.
2. علي اكبر مظاهري، جوانان و انتخاب همسر، دفتر تبليغات اسلامي حوزة علمية قم، چاپ سوم، 1374.
3. سوسن سيف، تئوري رشد خانواده، دانشگاه الزهرا، 1368.
پي نوشت ها:
[1] . غفوري، علي، با دستورات اسلام آشنا شويم، انتشارات فجر، چاپ سوم، 1396 هـ.
[2] . مظاهري، علي اكبر، جوانان و انتخاب همسر، دفتر تبليغات اسلامي حوزة علمية قم، چاپ سوم، 1374، فصل چهارم.
[3] . براي مطاله بيشتر ر.ك: قائمي، علي، خانواده و نقش بنيادين آن، سازمان ملي جوانان، 1380، ص 194 ـ 167.
[4] . نور/32.
[5] . حر عاملي، محمد بن حسن، وسايل الشيعه، چاپ بيروت، ج 3، ص 7.
http://www.andisheqom.com