خیلی ها می دانند غیبت بد است اما نمی دانند کدام غیبت بد است. غیبت کردن در جوامعی که روابط اجتماعی نزدیکی دارند بیشتر است و به همین علت آن را می توان یک آسیب اجتماعی دانست اما خیلی ها این آسیب اجتماعی را درک نمی کنند و حتی شرایط آن را نمی دانند.

در اینجا بنا نداریم که احکام غیبت را بازگو کنیم اما می خواهیم چند مورد را یادآوری کنیم تا بدانیم هنوز خیلی چیزها را نمی دانیم؛ پدیده های اجتماعی که می تواند باعث سنگین تر شدن گناهانمان شوند یا اصلا ما را از گناهی تبرئه کنند.

1. "من جلوی رویش هم می گویم اصلا جلوی رویش گفتم و او خندید." این متداول ترین جمله بعد یا قبل از غیبت کردن است آیا با وجود این موضوع می توان گفت که جمله روبرو غیبت محسوب نمی شود: "آیدا نماز می خواند اما 10 تا دوست پسر دارد و خیلی به خودش می رسد. حتی به من گفته که با همه آنها صمیمی است و افتخار می کند که تعداد کسانی که با آنها دوست است بیشتر از بقیه باشد!" تصور کنید آیدایی که در مورد وی صحبت شده از جملات بالا با خبر باشد و حتی راضی باشد که در موردش چنین سخنانی گفته شود. آیا می دانستید رضایت آیدا از گناه غیبت کم نمی کند؟ قطعا رواج روابط غیر طبیعی دختر و پسر یک آسیب اجتماعی است و روابطی که از حدود شرعی می گذرد گناه محسوب می شود. طبق دستورات دینی اگر پشت سر کسی که کاری ناپسند انجام می دهد حرفی بزنیم و غیبت کنیم حتی اگر وی راضی باشد، کار حرامی انجام داده ایم. در اطرافیان خود چند نفر را می شناسید که به خاطر داشتن دوست پسر و دوست دختر افتخار می کند و از اینکه دیگران درباره این موضوع سخن بگویند فخر می فروشند؟ غیبت کردن کسی که گناهی انجام می دهد و به آن فخر هم می فروشد خیلی مضحک است چراکه به راحتی ما در آن گناه شریک می شویم. غیبت کردن این چنینی آن عیب و گناه را برای ما ساده جلوه می دهد. امام صادق (علیه السلام) در این باره فرمودند:" اگر مومن، عیب برادر مومن خود را كه ناپسند تلقى مى‏شود، پشت سرش بگوید و آن فرد هم راضى باشد، رضایتش موجب برداشته شدن حرمت این عمل نمى‏شود."

2. "این غیبت نیست چون خودم هم می دانستم." این جمله نیز متداول است. تصور کنید که ما می دانیم اشکان چه عیب و ایرادی دارد و "دانیال" هم می آید غیبت همان اشکان را می کند. در اینجا ظاهرا اتفاقی نیفتاده چراکه من و دانیال هر دو از عیب و ایراد اشکان با خبر بودیم و اطلاعات جدیدی به اطلاعات قبلی ما افزوده نشده است. با این اوصاف آیا باز هم گناهی رخ داده و دانیال غیبت کرده است؟ دین اسلام می گوید در اینجا نیز غیبت صورت گرفته و دانستن آن عیب و ایراد از گناه غیبت نمی کاهد! امام صادق (علیه السلام) در این باره می فرمایدكسى كه عمل زشتى را نشر دهد، مثل كسى است كه آن كار را آغاز كرده است. (وسائل الشیعه، ج 12، ص 296،)

آسیب اجتماعی: درست است که عیب دیگران را می دانیم و می دانیم که دیگران هم می دانند اما بازگو کردن آن عیب و ایراد و یادآوری آن گناه بذر بی اعتمادی را می افشاند. یکی از صفات خداوند ستار العیوب بودن است و انسان نیز ذاتا چنین ویژگی ای را دارد. به اصلاح می گویند انسان ها فراموش کارند اما یادآوری عیب دیگران قطعا در رفتار ما با شخصی که از وی غیبت شده تاثیر خواهد گذاشت.

3. "من که غیبت نکردم فلانی غیبت کرد." این نیز جمله متداولی است. تا شنونده ای نباشد غیبتی صورت نمی گیرد و به همین علت است که گناه شنونده غیبت از گناه گوینده غیبت کمتر نیست. هزاران حدیث داریم که گناه شنونده غیبت را هم ردیف با گناه گوینده غیبت می دانند. امام صادق (ع) شنونده غیبت را حتی مشرک می دانند و می فرمایند: غیبت، كفر، و شنونده و خشنود از آن، مشرك است. (مستدرك الوسائل، ج 9، ص 13)