خاک های نرم کوشک
 

به نام خدا
 

معصومه سبک خیز(همسر)


هر وقت آن عکس را می بینم، یاد خاطره شیرینی می افتم؛ مثل پدر مهربان، دستهاش را انداخته دور گردن دو تا پسر بچه کرد. با یکی شان دارد صحبت می کند. دور و برشان یک گله گوسفند است.
سردی هوای کردستان هم انگار توی عکس حس می شود. خاطره اش را خوب عبدالحسین برام تعریف کرد: شب اول که پسر بچه ها را دیدم، زیاد به شان حساس نشدم. برام عجیب بود، ولی زیاد مشکوک نبود. بقیه بچه ها هم تعجب کرده بودند؛ دوتا چوپان کوچولو، این موقع شب کجا می رن؟!
پاپیچشان نشدیم. کمی بعد شبحی ازشان، توی تاریکی پیدا بود و کمی بعد شبح هم ناپدید شد.
شب بعد، دوباره آمدند: دوتا پسر بچه، با یک گله گوسفند؛ و از همان راهی که دیشب آمده بودند! این بار به شک افتادیم. یکی گفت: باید کاسه ای زیر نیم کاسه باشه.
سابقه کومله ها را داشتیم؛ پیر و جوان و زن و بچه براشان فرقی نمی کرد همه را می کشیدند به نوکری خودشان، اکثرا با ترساندن و با زور و فشار.
به قول معروف، پیچیدیم به عمل دوتا چوپان کوچولو. جلوشان را گرفتیم. دقیق و موشکافانه نگاشان کردم. چیز مشکوکی به نظرم نرسید. متوجه گوسفندها شدم. حرکتشان کمی غیر طبیعی بود.
یکهو فکری مثل برق از ذهنم گذشت. نشستم به تماشای زیر شکم گوسفندها. چیزی نباید ببینم، دیدم؛ نارنجک!
زیر شکم هر کدام از گوسفندها، یک نارنجک بسته بودند، ماهرانه و با دقت. دوتا بچه انگار میخ شده بودند به زمین. می گفتی که چشمهاشان می خواهد از کاسه بزند بیرون. اگر می خواستم از دست کسی عصبانی بشوم، از دست انقلاب بود؛ آن اصل کاری ها. به شان گفتم: نترسید، ما با شما کاری نداریم.
نارنجکها را ضبط کردیم. آنها را تا صبح نگه داشتیم. صبح مثل اینکه بخواهم بچه های خودم را نصیحت کنم، دست انداختم دور گردنشان و شروع کردم به حرف زدنم یک ذره هم انتظارهمچنین برخوردی را نداشتند.
دست آخر ازشان تعهد گرفتم، گفتم: شما آزادین، می تونین برین.
مات و مبهوت نگام می کردند. باورشان نمی شد. وقتی فهمیدند حرفم راست است، خداحافظی کردند و آهسته آهسته دور شدند. هر چند قدم که می رفتند، پشت سرشان را نگاه می کردند. معلوم بود هنوز گیج و منگ هستند. حق هم داشتند؛ غولهای عجیب و غریبی که کومله ها از بچه های سپاه توی ذهن آنها ساخته بودند، با چیزی که آنها دیدند، زمین تا آسمان فرق می کرد.

همیشه از این نذر و نیازها داشتیم. آن دفعه هم یک گوسفند نذر کرده بودیم، نذر زنده برگشتن عبدالحسین.
وقتی از جبهه برگشت، جریان را به اش گفتم. خودش دنبال کار را گرفت؛ یک گوسفند زنده آورد توی حیاط بست.
مادرم و چند تا از در و همسایه هم گوسفند را دیده بودند کنجکاو قضیه شدند. علتش را می پرسیدند، می گفتم: نذر داشتم.
بالاخره گوسفند را کشتیم. خودش نشست با حوصله، همه گوشتها را تقسیم کرد. هر قسمت را توی پلاستیک می گذاشت. حتی جگر و پوست و چیزهای دیگرش را هم جدا جدا، توی چند تا پلاستیک گذاشت. کارش که تمام شد. دستها را شست و گفت: یک کیسه گونی بزرگ برام بیار.
گفتم: گونی می خواین چه کار؟
اشاره کرد به پلاستیک ها و گفت می خوام اینا رو بگذارم توش.
فکر کردم خودش می خواهد سهم فک و فامیل و همسایه ها را ببرد در خانه هاشان. گفتم: شما نمی خواد زحمت بکشین، من خودم با بچه ها می برم.
لبخند زد. انگار فکرم را خواند. با لحن معنی داری پرسید مگر شما این گوسفند رو فی سبیل الله نذر نکردی؟
گفتم: خوب چرا.
گفت: پس برو یک گونی بیار.
رفتم آوردم. همه پلاستیک ها را قسمت کرده بود، ریخت توی گونی؛
هیچی برای خودمان نگه نداشت. کیسه را گذاشت پشت موتورش. گفت: توی فامیل و همسایه های ما، الحمدالله کسی نیست که به نون شبش محتاج باشه.
نمی دانم گوشت ها را کجا برد و به کی ها داد، ولی می دانم یک ذره از آن گوشتها را نه ما دیدیم و نه هیچ کدام از فامیل و در و همسایه. چند تایی شان می خواستند ته و توی قضیه را در بیاورند. می پرسیدند: گوسفند را کشتین؟
می گفتم: اره
وقتی این را می شنیدند، چشمهاشان گرد می شد. می گفتند: چه بی سر و صدا!
حتما انتظار داشتند سهمی به آنها برسد. شنیدم بعضی شان با کنایه می گفتند: گوسفند را برای خودشان کشتن!
بعدها اگر گوسفندی نذر داشتم، همین کار را می کرد. هر چی هم میپرسیدم گوشتها را کجا می برین؛ چیزی نمی گفت. هیچ وقت هم نگذاشت کسی بفهمد.

به نام خدا
 

عملیات بی برگشت


حجت الاسلام محمد رضا رضایی


یک روز می گفت: موقعی که فرمانده گردان بودم، بین مسؤلین رده بالا، صحبت از یک عملیات بود. منطقه عملیات، منطقه پیچیده و حساسی بود. قوای زیاد دشمن هم از یک طرف، و حدسش به حمله ما از طرف دیگر، کار را پیچیده تر می کرد. حسابی توی کمین ما نشسته بود انتظار می کشید.

یک روز از کادر فرماندهی تیپ آمدند پیشم. بدون مقدمه گفتند: برات یک ماموریت داریم که فقط کار خودته، قبول می کنی؟
پرسیدم: چیه؟
گفتند: خلاصه اش اینه که توی این ماموریت، برگشتی نیست.
یکی شان زود گفت: مگه این که معجزه بشه.
گفتم: بگین تا بدونم ماموریتش چیه.
گفت: توی این عملیاتی که صحبتش هست. قرار شده از چند تا محور عمل کنیم. از تعداد نیروی دشمن، و از اینکه منتظر حمله ما هست، خودت خبر داری؛ بنابراین اگه ما توی این حمله پیروز هم بشیم، قطعا تلفاطمون بالاست.
لحظه شماری می کردم هر چه زودتر از مأموریت گردان عبدالله (1) با خبر شوم شروع کردند به توجیه کار من. گفتند: شما باید با گردانت بری تو دل دشمن، اون وقت باهاش درگیر بشی و مشغولش کنی. این طوری دشمن از اطرافش غافل می شه و ما می تونیم از محورهای دیگه عمل کنیم و قطعا به یاری خدا، درصد پیروزی مون میره بالا.
ساکت بودم. داشتم روی قضیه فکر می کردم. یکی شان ادامه داد: همون طور که گفتیم، احتمالش هست که حتی یکی از شماها هم زنده بر نگرده، چون در واقع شما آگاهانه می رین تو محاصره دشمن و از هر طرف آتیش می ریزن رو سر تون؛ حالا مأموریت با این خصوصیت رو قبول می کنی یا نه؟
گفتم: بله، وقتی وظیفه باشه، قبول می کنم.
شب عملیات، باز نیروها را جمع کردم. تذکرات لازم را به شان گفتم. نسبت به وظیفه ای که داشتیم، کاملا توجیه شده بودند. کمی بعد راه افتادیم، به طرف دشمن.
با ذکر و توسل، توی خط اول نفوذ کردیم. بچه ها یکی از دیگری مصمم تر بودند. قدمها را محکم بر می داشتند و مطمئن. ما به عنوان فدایی نیروهای دیگر می رفتیم. همین انگار شرینی حمله به دشمن را چند برابر می کرد دقیق نمی دانم چه مدت راه رفتیم. بالاخره رسیدیم به محلی که تعیین شده بود، درست توی حلقه دشمن. یک طرف ما نیروهای زرهی بود، یک طرف ادوات، و چند طرف هم نیروهای پیاده عراق بودند. توپخانه اش هم کمی دورتر، گویی انتظار ریختن آتش را می کشید.
سکوت و هم انگیزی، سایه سنگینش را انداخته بود بر سر تمام منطقه. ما باید به چند طرف شلیک می کردیم.
اشاره کردم بچه ها موضع بگیرند. کار هر کدامشان را قبلا گفته بودم. شروع کردند به جاگیری. صدای نفس کسی بلند نمی شد. یک بار دیگر دور و برم را پاییدم. وقت وقتش بود که عرض اندام کنیم و خودی نشان بدهیم. می دانستم تک تک بچه ها منتظر شنیدن صدای من هستند. توی دلم گفتم: خدایا توکل بر خودت.
یکهو صدام را بلند کردم و از ته دل نعره زدم: الله اکبر.
سکوت منطقه شکست. پشت بندش سر و صدای شلیک اسلحه ها بلند شد.
تو آن واحد، به چند طرف آتش می ریختیم.
دشمن گیج شده بود. اما خیلی زود به خودش مسلط شد. تو فاصله چند دقیقه، از زمین و آسمان گرفتمان زیر آتش.
از چند طرف می زدند؛ با کلاش تیر بارهای جورواجور، خمپاره، توپ، کاتیوشا و.... هر چه که داشتند. کمی بعد، یک جهنم به تمام معنا درست شد. کاری که باید می کردیم. حالا حفظ جان بچه ها از همه چیز مهم تر بود. یکدفعه داد زدم: دراز بکشین، دیگه کسی شلیک نکنه.
هر کس جان پناهی گرفت. من هم گوشه ای دراز کشیدم. حالا اسلحه ها دیگر کار نمی کرد. فقط زبانمان توی دهان می چرخید.
با تمام وجود مشغول گفتن ذکر بودم، مثل بقیه بچه ها. حجم آتش دشمن هر لحظه شدیدتر می شد. وجب به وجب جایی را که مستقر بودیم، پیش خودم فکر می کردم بیشتر بچه ها شهید شده باشند. باید منتظر دستور قرارگاه می ماندم.
مدتی بعد بالاخره سر و صدای بیسیم بلند شد. یکی از فرماند هان عملیات بود. فکر نمی کرد حتی من زنده باشم. گفت: ایثار شما الحمدالله کار خودش رو کرد، اگر زنده موندین، برگردین.
نیروها از محورهای دیگر، دژ دشمن را شکسته بودند. گیجی شدیدش باعث شده بود ما را فراموش کند. سریع بلند شدم، بچه ها هم.
چند دقیقه بعد راه افتادیم طرف عقبه.
پیروزی چشمگیری نصیب بچه ها شده بود. وقتی ما رسیدیم عقب، بعضی انگشت به دهان شدند! خودمان هم باورمان نمی شد. همه به عشق شهادت رفته بودیم که برنگردیم. اما به لطف ائمه اطهار (علیهم السلام) تنها یکی، دو شهید داده بودیم و یکی، دو تا هم مجروح.

1- اولین گردانی که شهید برونسی فرماندهی آن را به عهده داشت.

به نام خدا
 

عنایت ام ابیها ،سلام الله علیها


حجت الاسلام محمد رضا رضایی


(این خاطره نقل قول است از شهید برونسی)

هنوز عملیات درست و حسابی شروع نشده بود که کار گره خورد. گردان ما زمینگیر شد و حال و هوای بچه ها، حال هوای دیگری.
تا حالا این طور وضعی برام سابقه نداشت. نمی دانم چه شان شده بود که حرف شنوی نداشتند؛ همان بچه هایی که می گفتی برو توی آتش، با جان و دل می رفتند!
به چهره بعضی ها دقیق نگاه می کردم. جور خاصی شده بودند، نه می شد بگویی ضعف دارند، نه می شد بگویی ترسیدند، هیچ حدسی نمی شد بزنی. هر چه برایشان صحبت می کردم، فایده نداشت. اصلا انگار چسبیده بودند به زمین و نمی خواستند جدا شوند. هر کار کردم راضی شان کنم، نشد.
اگر ما توی گودال نمی رفتیم، احتمال شکست محورهای دیگر هم زیاد بود، آن هم با کلی شهید.
پاک درمانده شدم. ناامیدی در تمام وجودم ریشه دوانده بود. با خودم گفتم: چه کار کنم؟
سرم را بلند کردم رو به آسمان و توی دلم نالیدم که: خدایا خودت کمک کن از بچه ها فاصله گرفتم. اسم حضرت صدیقه(سلام الله علیها)را، از ته دل صدا زدم و متوسل شدم به وجود شریفش.
زمزمه کردم: خانم، خودتون کمک کنین، منو راهنمایی کنین تا بتونم این بچه ها رو حرکت بدم، وضع ما را خودتون بهتر می دونین.
چند لحظه ای راز و نیاز کردم و آمدم پیش نیروها.
یقین داشتیم حضرت تنهام نمی گذارند، اصلا منتظر عنایت بودم؛ توی آن تاریکی شب و توی آن بیچارگی محض، یکدفعه فکری به ذهنم الهام شد.
رو کردم به طرف بچه ها. محکم و قاطع گفتم: دیگه به شما احتیاجی ندارم! هیچ کدومتون رو نمی خوام؛ فقط یک آرپی جی زن از بین شما بلند شه، دیگه هیچی نمی خوام.
زل زدم به شان. لحظه شماری می کردم یکی بلند شود، یکی بلند شد، یکی از بچه های آرپی چی زن گفت: منم می آم.
پشت بندش یکی دیگر ایستاد. تا به خودم آمدم، همه گردان بلند شده بودند. سریع راه افتادم، بقیه هم پشت سرم.
پیروزی مان توی آن عملیات، چشم همه را خیره کرد. اگر با همان وضع قبل می خواستیم برویم، کارمان این جور گُل نمی کرد. عنایت ام ابیها(سلام الله علیها)باز هم به دادمان رسیده بود.

تو یکی از عملیات ها، انگشترم را نذرکردم. با خودم گفتم: اگر ان شاءالله به سلامتی برگرده، همین انگشتر رو میندازم تو ضریح امام رضا(علیه السلام). توی همان عملیات مجروح شد، زخمش اما زیاد کاری نبود. تا بیاید مرخصی، اثر همان زخم هم از بین رفته بود، کاملا صحیح و سالم و رسید خانه.
روزی که آمد، جریان نذر انگشتر را گفتم، و گفتم: شما برای همین سالم اومدین.
خندید. گفت: وقتی نذر می کنی، برای جبهه نذر کن.
پرسیدم: چرا؟!
گفت: چون امام هشتم احتیاجی ندارن، اما جبهه الان خیلی احتیاج داره؛ حالا هم نمی خواد انگشتر، رو ببری حرم بندازی.
از دستش دلخور شدم. ولی چیزی نگفتم. حرفش را مثل همیشه گوش کردم.
تو عملیات بعدی، بدجوری مجروح شد. برده بودنش بیمارستان کرج. یکی از همان جا زنگ زد مشهد و جریان را به ما گفت. خواستم با خودش صحبت کنم، گفتند؛ حالشون برای حرف زدن مساعد نیست.
همان روز برادر خودم و برادر خودش، راهی کرج شدند. فردای آن روز برادرم از تهران زنگ زد. نمی دانم جواب سلامش را دادم یا نه. زود پرسیدم: چه خبر؟
حالش خوبه؟
خندید. گفت: خوبتر از اونی که فکرش رو بکنی.
فکر کردم می خواهد دروغ بگوید بهم. عصبی گفتم: شوخی نکن، راستش رو بگو.
گفت: باور کن راست می گم، الان که من از پهلوش اومدم به شما زنگ بزنم، قشنگ حرف می زد.
باور کردنش سخت بود. مانده بودم چه بگویم. برادرم ادامه داد: یک پیغام خیلی مهم برای شما داشت. یعنی منو به همین خاطر فرستاد که زنگ.....
امانش ندادم. پرسیدم: چه پیغامی؟
اولا که سلام رسوند، دوما گفت: اون انگشتری رو که عملیات قبل نذر کرده بودی، همین حالا برو حرم، بندازش توی ضریح.
گیج شده بودم. حساب کار از دستم در رفته بود. گفتم: اون که می گفت این کارو نکنم.
گفت: جریانش مفصله، ان شاءالله وقتی اومدیم مشهد، برات تعریف می کنم.
با هواپیما آوردنش مشهد. حالش طوری نبود که بشود بیاوریمش خانه، از همان فرودگاه، یکراست برده بودنش بیمارستان.
رفتم ملاقات. وقتی برگشتم، توی راه، جریان انگشتر را از برادرم پرسیدم. چشمهاش پر از اشک شد. آهسته آهسته شروع کرد به گفتن:
وقتی ما رسیدیم بالا سرش، هموز به هوش نیامده بود. موضوع را اول از هم تختی هاش شنیدیم؛ می گفتند: توی عالم بیهوشی داشت با پنج تن آل عبا (علیهم السلام) حرف می زد، اون هم با چه سوز و گدازی!
پرسیدیم: شما خودتون حرفهاش رو شنیدین.
گفتند: بله، اصلا تک تک اون بزرگوارها رو به اسم صدا می زد
وقتی به هوش آمد، جریان را از خودش پرسیدم. اولش که طفره رفت، بعد خیلی گرفته و غمگین شروع کرد به گفتن: توی عالم بیهوشی، دیدم پنج تن آل عبا (علیهم السلام) تشریف آوردن بالای سرم. احوالم رو پرسیدن و باهام حرف زدن. دست می کشیدن رو زخمهای من و می فرمودند: عبدالحسین خوش گوشته ان شاءالله زود خوب می شه.
حاجی می گفت: خیلی پیشم بودن، وقتی می خواستن تشریف ببرن، یکی از آن بزرگوارها، عینا انگشتر زنم را نشانم دادند. با لحنی که دل و هوش از آدم می برد فرمودند: انگشترتان در چه حاله؟
من خیلی تعجب کرده بودم. و دیدم فرمودند؛ بگویید همان انگشتر را بیندازن توی ضریح.
گونه های برادرم خیس اشک شده بود. حال خودم را نمی فهمیدم. حالا می دانستم خواست خودش نبود - که انگشتر را بیندازم ضریح؛ فرمایش همان هایی بود که به خاطرشان می جنگید؛ و شاید هم یادآوری این نکته که؛ هر چیز به جای خویش نیکوست.

به نام خدا
 


آخرین آرزو
 


حمید خلخالی


عشق او به خانم صدیقه طاهره (سلام الله علیها) بیشتر از این حرفها بود که به زبان بیاید، یا قابل وصف باشد. یک بار بین بچه ها گفت: دوست دارم با خون گلوم، اسم مقدس مادرم (1)رو بنویسم.
به هم نگاه کردیم. نگاه بعضی ها تعجب زده بود؛ اینکه می خواست با خون گلویش بنویسد، جای سوال داشت. همین را هم ازش پرسیدم. قیافه اش محزون شد. گفت: یک صحنه از روز عاشورا همیشه قلب منو آتیش می زنه!
با شنیدن اسم عاشورا، حال بچه ها از این رو به آن رو شد.
خودش هم منقلب شد و با صدای لرزان ادامه داد: اون هم وقتی بود که اقا ابا عبدالله (سلام الله علیه) خون حضرت علی اصغر (علیه السلام) را به طرف آسمان پاشیدند و عرض کردند: خدایا قبول کن؛ من هم دوست دارم با همین خون گلوم، اسم مقدس بی بی رو بنویسم تا عشق و ارادت خودم رو ثابت کنم.
جالب بود که می گفت: از خدا خواستم تا قبل از شهادتم، این آرزو حتما برآورده بشه.
بعدها چند بار دیگر هم این را گفت. ولی توی چند تا عملیات که همراش بودم، خواسته اش عملی نشد. توی عملیات والفجر یک باهاش نبودم. اما وقتی شنیدم مجروح شده تشویش و نگرانی همه وجودم را گرفت. بچه ها می گفتند: تیر خورده به گلوش.
گلو جای حساسی است. حتی احتمال دادم شهید شده باشد. همین را هم به شان گفتم. گفتند: نه الحمدلله زخمش کاری نبوده.
پرسیدم: چطور؟
گفتند: ظاهرا گلوله از فاصله دوری شلیک شده، وقتی به گلوی حاجی خورده، آخرین حدود بردش بوده.
یکی از بچه ها پی حرف او را گرفت و گفت: بالاخره آرزوی حاجی برآورده شد؛ من خودم دیدم که روی یک تخته سنگ، با همون خونی که از گلوش می اومد، اسم مقدس بی بی رو نوشت.
اتفاقا آن روز قسمت شد وقت تخلیه مجروح ها، عبدالحسین را ببینم. روی برانکار داشتند می بردنش. نیمه بیهوش بود و نمی شد باهاش حرف بزنی، زخم روی گلو را ولی خیلی واضح دیدم، و اثر خون روی انگشت سبابه دست راستش را.
به بیمارستان رسیده بود، امان نداده بود زخمش خوب شود. بلافاصله برگشت منطقه. چهره اش شور و نشاط خاصی داشت. با خوشحالی می گفت: خدا لطف کرد و دعای من مستجاب شد، دیگه غیر از شهادت هیچ آرزویی ندارم.

جوان رشیدی بود و اسمش دادیر قال. موردش را نمی دانم، ولی می دانم از گردان اخراجش کرده بودند. یک نامه دستش داده بودند و داشت می رفت دفتر قضایی.
همان جا توی محوطه، حاجی برونسی دیدش. از طرز رفتن و حالت چهره اش فهمید باید مشکلی داشته باشد. رفت طرفش. گفت: سلام.
ایستاد. جوابش را داد. حاجی پرسید: چی شده جوون؟
آهسته گفت: هیچی منو اخراج کردن، دارم می رم دفتر قضایی
حاجی نه برد و نه آورد، دستش را گرفت و باهاش رفت. توی دفتر قضایی نامه اش را پس داد و گفت: آقا من این رو می خوام ببرم.
گفتند: این به درد شما نمی خوره آقای برونسی.
گفت: شما چه کار دارین؟ من می خوام ببرمش.
آوردش گردان.
مثل او، چند تا نیروی دیگر هم داشتیم. همه شان جوان بودند و از آن اخراجی ها. از همان اول جذب حاجی می شدند. حاجی هم حسابی روی فکر و روحشان کار می کرد. جوری که همه، دلبخواهی می رفتند توی گروهان ویژه یعنی گروهان آر پی جی زن ها. همیشه سخت ترین قسمت عملیات با گروهان ویژه بود.
مدتی بعد همان دادیر قال شد فرمانده گروهان ویژه، و مدتی بعد هم اسمش رفت توی لیست شهدا.
یک روز به خاطر دارم حاجی به فرمانده قبلی دادیر قال می گفت: شما جوونها رو نمی شناسین، یک بار نمازش رو نمی خونه، کم محلی می کنه یا یه کمی شوخی می کنه، سریع اخراجش می کنین؛ اینها رو باید با زبون بیارین تو راه اگه قرار باشه کسی برای ما کار بکنه همین جوونها هستن.