(نسخه قابل پرینت موضوع)
عنوان موضوع : آیا خمس بر ما هم واجب است؟؟؟
نمایش موضوع اصلی :

آقا حسین پنجشنبه ۶ آذر ۱۳۹۳ ۰۴:۵۰ بعد از ظهر

خمس بر چه کسانی واجب است و اینکه اصلا آیا کسانی هستند که پرداخت خمس بر عهده آنان نباشد؟ 

کشاورزان، کارمندان، کارگران، کاسب‏ها و کسانى که درآمد کسب دارند، باید براى خود حساب سال خمسى داشته باشند و جهت محاسبه خمس، به صورت زیر عمل کنند:
هنگامى که از دریافت اولین درآمد البته در آغاز سال خمسى میان مراجع اختلاف نظر هست. (ر.ک: زمان سال خمسى )
 یک سال گذشت، آن روز، وقت حساب سال است. هر چه از مؤونه که مورد استفاده قرار مى‏گیرد و عین آن از بین مى‏رود (مانند خوراکى‏ها، موادهاى شوینده، وسایل تحصیلى دفتر، خودکار و غیر آنها ) چنانچه تا آخر سال خمسى زیاد بیاید و در بازار ارزشى داشته باشد، باید خمس (یک پنجم ) آن را با قیمت روز بپردازند. چیزهایى از مؤونه که مورد نیاز انسان است و با استفاده عین آن، از بین نمى‏رود (مانند وسایل زندگى مثل فرش، یخچال، وسیله نقلیه و... )،

هر چند سال هم بر آنها بگذرد، خمس به آنها تعلق نمى‏گیرد. العروه الوثقى، ج 2، باب الخمس، م 67.

مثال: کارمندى در پایان خرداد سال 80، اولین حقوق خود را دریافت مى‏کند ؛ حساب سال او پایان خرداد سال 81 است. در این تاریخ ده کیلو برنج، پنج کیلو لپه، پنج عدد تاید و مبلغ پنجاه هزار تومان زیاد آمده است. او باید یک پنجم هر یک از اجناس بالا را جدا کرده و بابت خمس بپردازد و جایز است قیمت آن را به روز حساب کرده و یک پنجم آن را به صورت پول نقد بدهد.
تبصره 1. کسى که شغل ندارد، اگر اتفاقاً معامله‏اى کند و سودى ببرد - بعد از آنکه یک سال از وقتى که فایده برده، بگذرد باید خمس مقدارى را که از خرج سالش زیاد آمده بدهد
توضیح‏المسائل مراجع، م 1765 ؛ نورى، توضیح‏المسائل، م 1761 ؛ وحید، توضیح‏المسائل، م 1773.

تبصره 2. درباره خمس بعضى از درآمدها (مانند حقوق خانواده شهدا، هدیه، جایزه بانکى و... ) میان مراجع تقلید اختلاف نظر هست.
در هفت مورد خمس واجب است: منفعت کسب معدن گنج مال حلال مخلوط به حرام جواهرى که با غواصى بدست آید غنیمت جنگى زمینى که کافر ذمى از مسلمان بخرد و بیشترین مورد ابتلاى آن، منفعت کسب است یعنى هرگاه کسى از راه کسب مالى به دست آورد چنانچه از مخارج سال خود و عیالاتش زیاد بیاید باید یک پنجم آن را بدهد. در این رابطه توجه به چند نکته لازم است:
1- لازم نیست عین پول باقى بماند پس اگر با آن کالاهاى مصرفى مثل برنج و امثال آن که هنگام مصرف عین آن از بین مى‏رود خریدارى کند زمان سررسید سال خمسى هر مقدار از آن که باقى باشد باید مخمس گرداند.
2- لازم نیست پول یا مال مصرفى یکسال تمام کنار بماند بلکه هر کسى که خمس به مالش تعلق مى‏گیرد باید یک روز را به عنوان سالگشت خمس قرار دهد و همه ساله آنچه در آن روز از قبل مانده و قبلا مخمس نشده هرچند یک روز قبل به دستش آمده یک پنجم آن را بدهد. نحوه پرداخت خمس نیز به اینگونه است که پس از محاسبه مقدار واجب توسط شخصى آگاه به جزئیات مسائل آن را به مرجع تقلید یا نماینده او داده و رسید دریافت مى‏دارند.
براى آگاهى بیشتر ر.ک: رساله‏هاى عملیه، احکام خمس.

 

*شیخ صدوق می گوید: در یكی از نامه های حضرت رضا علیه السلام آمده است: «إنّ الخمس بعد المۆونة»; «خمس، پس از كسر هزینه هاست.»

*امیرالمۆمنین علیه السلام فرمود:
«هلك الناس فى بطونهم و فروجهم لانهم لم یۆدوا الینا حقّنا»
«1»
مردم بخاطر اینكه حقّ ما را نمى‏دهند غذا و آمیزش آنان ناپاك شده و سبب هلاكت آنان مى‏شود.

در بعضى احادیث مى‏خوانیم:
«من استحل منها شیئاً فامسكه فانما یاكل النیران»
«2»، كسى كه بخشى از خمس را حلال پندارد و آن را نپردازد، گویا آتش مى‏خورد.

یاران واقعى اهل‏بیت علیهم السلام آنگونه ایمان داشتند كه نپرداختن خمس را مساوى با حرام خوردن و قبول نشدن نماز و روزه مى‏دانستند و در سۆال كتبى خود از آن بزرگواران مى‏پرسیدند كه خمس را چگونه بپردازیم تا جزو حرام خواران و كسانى كه نماز و روزه‏شان قبول نیست نباشیم.

«3»
امام باقر علیه السلام فرمود: آسان‏ترین وسیله‏اى كه انسان را به دوزخ مى‏برد خوردن مال یتیم است، سپس حضرت فرمود: ما یتیم هستیم 

«4» (و نپرداختن خمس، به منزله خوردن مال یتیم است.)

و در حدیثی دیگر مى‏خوانیم: از سخت‏ترین شرائطى كه مردم در قیامت دارند وضعیّت تاركان خمس است. 




Powered by FAchat