سردرد می تواند علل مختلفی داشته باشد اما مهمترین دلیل آن شیوه زندگی است

که با رعایت نکاتی ساده می توان از آن جلوگیری کرد. توصیه های امام رضا (ع) در

این زمینه جالب است.

امام رضا (ع) برای پیشگیری از ابتلا به سردرد راههای

مختلفی را ارائه کرده اند. یکی از آنها مصرف گیاه

کاسنی است. در این زمینه امام رضا (ع) می فرماید:

کاسنی شفای هزار درد است و در آدمی دردی نیست

جز اینکه کاسنی همه آن را از ریشه از بین می برد. روزی امام علیه السلام برای

یکی از خدمتکارانش که مبتلا به تب و سردرد شد کاسنی خواست فرمود آن را آرد

کنید سپس آن را روی آتش گذاشت و روغنی به آن اضافه کرد و ضمادی درست کرد و

بعد آن را بر سرش گذاشت و بعد فرمود این یعنی (کاسنی و روغن بنفشه )تب را از

بین می برد . برای سردرد مفید است و آن را از بین می برد

امام رضا علیه السلام همچنین برای رهایی از سردرد فرمودند : ماهی تازه را فراموش

نکنید. هر کس از درد شقیقه و شکم درد می ترسد نباید در زمستان و تابستان

خوردن ماهی تازه را به تاخیر اندازد.(1)


در کتاب طبّ الأئمة علیهم‏‌السلام هم برای معالجه سردرد دستورالعمل جالبی وجود

دارد. علی بن یقطین می گوید که به امام رضا (ع) نوشتم که در سرم، سردرد

شدیدی حس می‌کنم، به گونه‏‌ای که چون بادی به من می‌خورد، چیزی نمی‌مانَد که

از هوش بروم. امام در پاسخ برایم چنین نوشت: «بر تو باد انفیه عنبر و زنبق، پس از

غذا خوردن، تا به اذن خداوند - جلّ جلاله - عافیت یابی".(2)


رعایت آداب حمام رفتن هم به نوبه خود از سردرد جلوگیری می کند. امام رضا علیه

السلام در این زمینه می فرماید: هنگامى که خواستى بحمام بروى و می خواهی

دچار سردرد و زکام نشوى قبل از فرو رفتن در آب پنج جرعه از آب گرم تمیز بنوش که

باذن خداوند متعال از درد سر و درد شقیقه سالم میمانى و گفته شده که پنج کف آب

گرم نیز بر روى سر ریخته شود.(3)

بکار بردن حنا هم یکی دیگر از راهکارهای امام رضا (ع) برای رهایی از سردرد است.

در حدیث داریم که : عن الرضا علیه‏السلام فی الصداع قال: «فلیختضب بالحناء.» امام

رضا علیه‏السلام می‏فرماید: در هنگام سردرد حناء خضاب کنید.(4)

اما می توان راه درمان سردرد را در آیات قرآن که خاصیت شفابخشی برای همه دردها

را دارد نیز جستجو کرد. در این زمینه امام رضا علیه السلام فرموده است: پیامبر

گرامی اسلام (ص)فرموده اند : وقتی سرت درد گرفت و یا جایی از بدنت دردگرفت

دستهایت را بازکن و سوره (حمد) و (قل هو الله احد ) و (قل اعوذ برب الناس) و (قل

اعوذ برب الفلق) را بخوان و بر دستهایت فوت کن و بعد صورت خود را مسح بنما ،

سرت خوب خواهدشد درد از تو زائل می گردد.(5)

همچنین از امام رضا علیه السلام نقل شده است: هر کس دچار بیمارى شود باید در

کنار او هفت مرتبه سوره «حمد» خوانده شود، و اگر بهبود نیافت باید هفتاد مرتبه

خوانده شود که در این صورت تسکین‏ مى‏ یابد.(6)

پانوشتها:

1. بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 324 

2. بحار الأنوار، جلد 62، صفحه 143

3. طب الرضا - طب و بهداشت از امام رضا علیه السلام، ص: 69

4. مکارم الاخلاق، ص 374.

5. صحیفة الإمام الرضا علیه السلام: 277، مسند الرضا علیه السلام: 67

6. فقه الرّضا علیه السلام: 342، مستدرک الوسائل: 299/4