. به راستی منشأ شهوات چیست؟
منشأ اصلی گناهان انسان، نه دروغ است و نه ریا. نه غیبت است و نه تهمت. نه زناست و نه بخل و حسد و کبر و عجب. اصلا خود اینها گناه هستند. باید به دنبال عاملی گشت که اینها از آن عمل حاصل می‌شود.
دلیل گناهان چیست؟ چه چیزی قبل از گناه اتفاق می‌افتد که باعث می‌شود انسان به گناه کشیده شود و خدای ناکرده دامنش به حرام الهی آلوده شود؟ چه چیزی باعث نقض اخلاق می‌شود و ما را از مسیر سعادت دور می‌کند؟ جواب این سوالات آن‌قدرها هم دور از ذهن نیست. بزرگان دین و مربیان اخلاق پاسخ را به ما داده‌اند. قبل از آنها نیز روایت‌های زیادی از ائمه معصومین(ع) در جواب این سوالات به ما رسیده است. جالب آنکه این دلیل به ظاهر کوچک و بی‌اهمیت به خودی خود جزو محرمات نیست ولی سرپیچی از دستور خداوند باری تعالی محسوب می‌شود و مقدمه‌ای می‌شود برای نابودی دنیا و آخرت انسان.
با یک نگاه ساده به زندگی خودمان، می‌توانیم بفهمیم چه کاری، ما را سست اراده می‌کند و مقدمه‌ای می‌شود برای ناتوانی در انجام احکام دین. جواب این است: پرخوری؛ همین شکم، یکی از اعضای بدن انسان عامل اصلی و منشأ بسیاری از گناهان است. چه کسی باورش می‌شود که یک کار مباح اگر به کاری مکروه بدل شود، انسان را به ورطه گناه می‌کشاند. غذا خوردن یکی از کارهای مباح است. این عمل بعضی مواقع مستحب و بعضی مواقع واجب می‌شود. حال اگر همین کار به حد افراط برسد، می‌شود مکروه و چه بسا برای اولیای خدا گناه نیز محسوب شود. دلیل اینکه شهوت شکم، منشأ تمام شهوات است؛ این است که انسان برای هضم غذا نیاز به نوشیدن آب دارد و در نتیجه آب خوردن زیاد، خواب‌آلودگی بر انسان چیره می‌شود و پرخوابی انسان را از انجام احکام دین باز می‌دارد و انجام ندادن واجبات، اراده انسان را سست کرده و زمینه را برای وسوسه شیطان آماده می‌کند. آن‌گاه است که نفس طغیانگر انسان از نفس مطمئنه‌اش پیشی می‌گیرد و خدای ناکرده نتیجه‌اش می‌شود گناهان صغیره و اصرار بر گناهان صغیره، گناهان کبیره را درپی دارد و انجام‌دهنده گناهان کبیره عادل نیست و به انسان عادل نمی‌توان اعتماد کرد. پشت‌سرش نماز ندارد و از جندالشیطان است.
این طومار بلند، نتیجه پرخوری بود. رسول اکرم(ص) می‌فرماید من از سه خصلت برای امتم بیم دارم: پرخوری، پرخوابی و پرحرفی. پیرو واقعی و کسی که ادعای مسلمانیش می‌شود، هم باید شکمش را نگه دارد و هم زبانش را. اگر توانست این دو را حفظ کند، دینش را حفظ کرده است.
اولین گناه انسان نیز برمی‌گردد به شکم. آنجایی که قرآن کریم در آیه ۱۲۱ سوره مبارکه طه می‌فرماید: «تا بالاخره از آن درخت خوردند و لباس از بدنشان فرو ریخت و عورتشان نمودار شد. از این آیه این‌گونه می‌توان استنباط کرد که سرمنشأ تمام شهوت‌ها، شکم است و حتی شهوت جنسی نیز از ناحیه شکم ظاهر می‌شود و به دنبال آن، شهوت دنیاطلبی، مال‌دوستی، جاه‌طلبی، غرور، عجب و دیگر صفات رذیله پدید می‌آید. و وقتی انسان جاه‌طلب شد، حسود می‌شود و به ریا و تفاخر مبادرت می‌ورزد که نتیجه آن می‌شود ستمگری. در قرآن کریم می‌خوانیم: خداوند ظالمین را دوست ندارد و چه چیزی بدتر از اینکه خداوند کسی را دوست نداشته باشد.
چه بسیار شنیده‌ایم که مولای متقیان و اصل اخلاق، حضرت‌علی(ع) فرمود: دو لقمه قبل از سیر شدن از غذا خوردن دست بکشید و همین دستور کوچک، هدایتگر انسان است، اگر بخواهد. این سخن به سالک می‌گوید هیچ‌گاه به اندازه‌ای شکم را پر نکن که سیر شوی. آدم سیر از گرسنه خبر ندارد و هرچه بلاست از همین سیری و پرخوری عایدت می‌شود.
مرحوم ناصرالدین انصارى قمى‌در کتاب معروف خود، «غرر الحکم و درر الکلم» بابی را به نام پرخوری گشوده و روایت‌های متعددی را از امام علی(ع) نقل کرده است که تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل:

پرخورى از زیرکى جلوگیرى می‌کند.

پرخورى حکمت و فرزانگى را تباه می‌کند.

ادامه پرخورى انواع دردها را به جاى بگذارد.

سیر غذا خوردن؛ تبختر به بار آرد و پارسایى را تباه کند.

شکم و عورت خود را نگه دار که بلا و گرفتارى تو در آن دو است.

بپرهیزید از پرخورى که دل را سخت کند و سبب بى‌حالى و سستى در نماز و موجب تباهى بدن شود.
بپرهیز از پرخورى که هر کس بدان دچار شد؛ در دهایش بسیار و خواب‌هایش آشفته و پریشان شود.
مبغوض‏ترین بندگان در پیشگاه خداى‏ سبحان کسى است که اندوهش شکم و عورت اوست.
بپرهیز از ادامه پرخورى که به راستى این کار دردها را برانگیزد و بیماری‌ها را تحریک کند.
وقتی شکم از مال مباح پر شد، دل از رسیدن به صلاح کور شود.
کم است کسى که غذاى بسیار خورد و بیمار نشود.

چگونه پاک و صاف شود فکر و اندیشه کسى که سیرى و پرخورى را ادامه مى‌‏دهد.

چه دور است خیر از کسى که اندوهش شکم و عورت اوست.

سیرى کمک‌کار خوبى براى گناهان است.

سیرى با قیام به واجبات با هم گرد نیایند.

تندرستى و پرخورى با هم جمع نشوند.

شکم آدمى، دشمن اوست.و به راستی که دشمن انسان، شکمش است. اوست که منشأ گناهان دیگر است که اگر کنترل نشود، موجب هلاکت انسان می‌شود و کدام استاد اخلاقی است که از شکم سخن به میان نیاورد و در دستوراتش حرفی از پرخوری یافت نشود.
از دیگر ائمه نیز احادیث و روایت‌های زیادی نقل شده است که این نشان‌دهنده اهمیت کم‌خوردن در مسیر سعادت است. بر همه کس مبرهن است که هر یک از ائمه اطهار پزشکی حاذق و هر کلامشان دارویی شفابخش بود برای اهل ایمان. امام‌رضا(ع) فرمود: اگر مردم در خوردن به کم بسنده مى‏داشتند، بدن‏هایشان متعادل بود.و چه دستورالعملی بهتر از این؟
کدام نماز شبی است که با شکم پر خوانده شود؟ آیا هیچ نماز یومیه دلچسبی هست که با دل سیر خوانده شود؟ امام‌صادق(ع) می‌فرماید: نزدیک‏ترین حالت بنده به خداوند ‌، هنگامی است که شکم وى سبُک باشد. ، هر چه هست، در کم خوردن است.
پیامبر خدا(ص) می‌فرماید: آن که غذا کم خورَد، معده‏اش سالم بماند و صفاى دل یابد و هر که پرخور باشد، معده‏اش بیمار و قلبش سخت شود.
بسیاری از ما هنگام بیماری به دکتر مراجعه می‌کنیم و بیشتر از او می‌پرسیم: چه بخوریم! حال آنکه طبق فرمایش رسول مکرم اسلام، علاج بیماری نخوردن است. حضرت در سخنی گهربار می‌فرماید: مادرِ همه داروها ، کم‏خورى است.
در نهایت باید گفت راه عملی برای به خدا رسیدن را فرستاده خدا می‌دهد. همه سفارشات اخلاقی به یک طرف و این سخن به طرف دیگر. رسول اکرم(ص) می‌فرماید: وقتى اشتها دارى غذا بخور و وقتى هنوز اشتها دارى دست از خوردن بشوى. که عمل به این سخن، سعادت و سرپیچی از آن، شقاوت دنیا و آخرت را به دنبال دارد.