ضرب المثل های فارسی وآیات قرآنی

 

كبوتر با كبوتر باز با باز كند همجنس با همجنس پرواز 

الْخَبِیثَاتُ لِلْخَبِیثِینَ وَالْخَبِیثُونَ لِلْخَبِیثَاتِ وَالطَّیِّبَاتُ لِلطَّیِّبِینَ وَالطَّیِّبُونَ لِلطَّیِّبَاتِ(نور/26)
زنهای ناپاك و زشتكار ، شایسته ی مردان ناپاكند و همچنین مردان ناپاك ، شایسته ی زنان ناپاكند . زنهای پاكدامن نیز، شایسته ی مردان پاكدامن ، و مردان پاكدامن ، شایسته ی زنان پاكدامنند .

- هر چه كنی به خود كنی گر همه خوب و بد كنی 

إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لِأَنفُسِكُمْ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا (اسراء/7)
اگر احسان و خوبی كنید ، به خودتان خوبی كرده اید و اگر بدی كنید ، به خود بدی كرده اید . 


3- چو ایزد ببندد ز حكمت دری به رحمت گشاید در دیگری 

مَا نَنسَخْ مِنْ آیَةٍ أَوْ نُنسِهَا نَأْتِ بِخَیْرٍ مِّنْهَا أَوْ مِثْلِهَا (بقره /106)
هر آیه ای را كه منسوخ كنیم یا آن را متروك سازیم ، بهتر از آن یا مثل آن را می آوریم . 


4 - واعظان كین جلوه بر محراب و منبر می كنند 
                                                                      چون به خلوت می روند آن كار دیگری می كنند 

أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنسَوْنَ أَنفُسَكُمْ (بقره/44)
آیا مردم را به خیر و نیكی سفارش می كنید و خودتان را فراموش می نمائید. 


5 - مور همان به كه نباشد پرش ویا این مثل : 

خدا خر را شناخت و شاخش نداد 

و همچنین : 

آن دو شاخ گاو اگر خر داشتی یك شكم در آدمی نگذاشتی 

وَلَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبَادِهِ لَبَغَوْا فِی الْأَرْضِ (شوری /27)
اگر خداوند رزقش را برای بندگانش زیاد كنند ، در زمین طغیان می كنند . 


6 - جواب ابلهان خاموشی است 

إِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَاماً (فرقان /63)
هنگامی كه جاهلان آنها را مخاطب می سازند ، سلام می دهند . 


7 - بنی آدم اعضای یكدیگرند 
                                                     مز د آن گرفت جان برادر كه كار كرد
 
وَأَن لَّیْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَى (نجم /39)
برای انسان جز آنچه كه سعی كرده نخواهد بود . 


8 - یار بی پرده از در و دیوار در تجلی است یا اولی الابصار 

فَأَیْنَمَا تُوَلُّواْ فَثَمَّ وَجْهُ اللّهِ إِنَّ اللّهَ وَاسِعٌ عَلِیمٌ (بقره /115
) به هر طرف كه روی بگردانید ، آنجا وجه الله است و روی به جانب خداست . 


9- سحرخیز باش تا كامروا باشی 

وَمِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ عَسَى أَن یَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَاماً مَّحْمُوداً (اسراء /79
) قسمتی از شب بیداری كن و نافله به جا بیاور تا خداوند تو را به مقام محمود برساند . 


10- چیست احسان ، را مكافات ای پسر ؟ 

لطف و احسان و ثواب معتبر 
هَلْ جَزَاء الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ (الرحمن /60)
آیا پاداش احسان ، چیزی غیر از احسان است ؟ 


11- اندر پس هر گریه ، دو صد خنده مهیاست . 

إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْراً(شرح/6
) با هر سختی ، آسانی است . 


12- گله از هیچ كس نباید كرد 
                                        كز تن ماست آنچه بر تن ماست 

وَمَا أَصَابَكُم مِّن مُّصِیبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَیْدِیكُمْ(شوری /30)
هر مصیبت و گرفتاری كه برایتان پیش می آید به دست خودتان ایجاد شده است . 

13- با سیه دل چه سود گفتن وعظ نرود میخ آهنین در سنگ 

أَأَنذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنذِرْهُمْ لاَ یُؤْمِنُونَ (بقره/6)
آنها را انذار دهی یا ندهی (فائده ندارد و ) آنها ایمان نمی آورند. 


14- شكر نعمت ، نعمتت افزون كند 
                                                   كفر ، نعمت از كفت بیرون كند 

لَئِن شَكَرْتُمْ لأَزِیدَنَّكُمْ وَلَئِن كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِی لَشَدِیدٌ(ابراهیم /7)
اگر شكر كنید ، نعمتها را بر شما افزون می كنم و اگر كفران نعمت كنید عذاب من شدید است . 


15- عیسی به دین خود و موسی به دین خود . 

لَكُمْ دِینُكُمْ وَلِیَ دِینِ (كافرون /6)
دین شما برای خودتان و دین من برای خودم . 


16- الا یا ایها الساقی ادر كأساً وناولها 

كه عشق آسان نمود اول ولی افتاد و مشكلها 
أَحَسِبَ النَّاسُ أَن یُتْرَكُوا أَن یَقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لَا یُفْتَنُونَ (عنكبوت/2)
آیا مردم فكر می كنند همین كه گفتند ایمان آوردیم ، رها می شوند و امتحان نمی گردند ؟ 



17- كسی كو به رَه ، بر كند ژرف چاه سزد گر كند خویشتن را نگاه 
و یا 

بد مكن كه بدافتی چَه مَكَن كه خود افتی 

(عنكبوت/2) نیرنگ بد ، فقط گریبانگیر اهلش می شود . 


18- مخور هول ابلیس تا جان دهد هر آنكس كه دندان دهد نان دهد 

(هود /6) هیچ جنبنده ای در زمین نیست مگر این كه رزقش بر عهده خداوند است . 



19- آن كه او از آسمان باران دهد می تواند كو برحمت نان دهد 

(بقره/22) از آسمان باران فرستاد و به وسیله ی آن میوه هائی به وجود آورد تا رزق شما گرداند. 



20- گر مذهب عاشقان عاقل داری یك دوست بسنده كن كه یك دل داری 

(احزاب/4) خداوند در باطن هیچ مردی ، دو قلب قرار نداده است . 



21- شاید كه چو وابینی خیر تو در این باشد . 
(بقره/213) چه بسا شما از چیزی بدتان بیاید و آن برای شما خیر باشد . 



22- اگر تیغ عالم بجنبد زجای تبرد كسی ،‌ گر نخواهد خدای 

(عنكبوت /24) گفتند : بكشید و بسوزانید ولی خداوند ، او (ابراهیم ) را از آتش نجات داد. 



23- رنگ رخسار ، خبر می دهد از سر درون . 

(الرحمن/41) بد كاران ، به سیمایشان شناخته می شوند . 



24- عزیزان! ز آموختن چاره نیست كه گوید كه دانا و نادان یكی است ؟ 

(زمر/9) آیا كسانی كه می دانند و آگاهند ، با كسانی كه نمی دانند ، برابرند؟ 



25- از اینجا رانده و از آنجا مانده . 

(حج/11) در دنیا و آخرت ضرر كرده اند . 



26- ما را به خیر و شما را به سلا مت . 

(كهف/7 اینجا محل جدائی من و تو است . 



27- نه چندان بخور كز دهانت بر آید نه چندان كه از ضعف جانت در آید 

(اسراء/29) هرگز دستت را به گردنت زنجیر مكن ( و بخل نورز ) و بیش از حد نیز دست خود را مگشا. 



28- از مكافت عمل غافل مشو گندم از گندم بروید جو ز جو 

(زلزال/ هر كس به اندازه ی ذره ای كار خیر انجام دهد پاداشش را می بیند و هر كس هم كه كار شر و بدی انجام دهد نتیجه ی آن را خواهد دید . 



29- آشپز که دو تا شد ، آش یا شور است یا بی نمک . 

ویا : 

به یک تاجوَر ، تخت باشد بلند چو افزون شود ، مُلک یابد گزند 

یا این مثال : 

دیگِ شراکت به جوش نمی آید 

(انبیاء /22) اگر در زمین و آسمان خدائی جز خداوند یگانه بود ، آن دو به فساد کشیده می شدند . 



30- آتش چو بر افروخت ، بسوزد تر و خشک . 

( انفال /25) بترسید از بلائی که وقتی می آید ، فقط به ستمکاران شما نمی رسد . ( بلکه ظالم و مظلوم ، هر دو را فرا می گیرد ). 



31- آنکه هفت اقلیم عالم را نهاد هر کسی را هر چه لایق بود داد 

(طلاق/3) خداوند ، برای هر چیزی ، اندازه ای قرار داد . 



32- هر عمل ، اجری و هر کرده ، جزائی دارد . 

(مدثر / 3 هر کس در گرو عملی است که انجام داده است . 



33- با خلق ، کرم کن که خدا با تو کرم کرد . 

( قصص / 77) به خلق ، نیکوئی کن . همچنانکه خداوند به تو نیکوئی و احسان کرد . 



34- خدای جهان را جهان ، تنگ نیست . 

(زمر /10) زمین خداوند ، وسیع و گسترده است . 



35- دست بالای دست بسیار است . 

( یوسف/76) بالاتر از هر دانشمندی ، دانشوری است . 

*منبع 



سایت عروة الوثقی 

http://zaminiyam.mihanblog.com/post/836