به گزارش فرهنگ نیوز ، برای شناخت شخصیت محمد رضا شاه و عادت‌های این آخرین شاه ایران، هیچ سندی بهتر از خاطرات اسدالله علم نخست وزیر و وزیر دربار پهلوی نیست. این خاطرات روزانه به طور مفصل به تمام روابط شاه، حتی روابط پشت پرده و مخفی وی نیز اشاره می‌کند.

روحیه خاص شاه در قبال کشورهای آمریکا و انگلیس و نیز در عرصه بین‌المللی است. برای پی بردن به این مسئله، باید دستکم سه موضوع را توأمان در نظر داشت: اول تصوری که شاه راجع به خودش داشت. دوم، اظهار نظرهای شاه درباره آمریکا و انگلیس در حرف و سوم، اقدامات عملی شاه در قبال آمریکا و انگلیس.

در مورد تصورات شاه راجع به خودش باید گفت که وی به دلیل حاکمیت دیکتاتوری بر کشور و مواجه بودن با دولتمردان ترسو، متملق و بی‌شخصیت، دچار نوعی توهم قدرت و اقتدار فوق‌العاده در مورد خویشتن شده بود.

علم بارها از تملق‌گویی درباریان و دولتمردان نسبت به شاه سخن می‌گوید

البته این را نیز می‌افزاید که شاه از چنین تملق‌هایی کاملاً خشنود بود و بلکه آن را یک رسم و سنت ملی به شمار می‌آورد. به عنوان مثال هنگامی که علم به شاه خاطرنشان می‌سازد زانو زدن اردشیر زاهدی- وزیر امور خارجه وقت- به هنگام دست دادن با شاه، انتقادهای برخی ناظران اروپایی را از این رفتار نوکرمآبانه به دنبال داشته است، با رفتار و پاسخ سرد شاه مواجه می‌گردد: «شاهنشاه از این عرض من خوششان نیامد، فرمودند، «باید می‌گفتی این یک ترادیسیون ملی است».

یاللعجب که تملق، بزرگترین و باهوش‌ترین و بزرگوارترین مردان را هم گمراهی می‌دهد!» علم در جای دیگری نیز از این که تملق‌گویی اطرافیان، موجب رضایت خاطر شاه می‌شود سخن به میان آورده است  و حتی خاطر نشان می‌سازد که در گفت‌گوی خصوصی خود با محمدرضا، دربارة این که در تبلیغات دولتی «به وضع ناهنجار تملق‌آمیزی از اعلیحضرت همایونی تعریف می‌کنند» و این گونه عملکردها چه بسا تأثیرات منفی در پی داشته باشد، هشدار می‌دهد.

«سگ شاه» نیز مشمول تملقات می‌شود

 اوج‌‌گیری روحیه تملق‌گویی نسبت به شاه و افراط در این کار، وضعیت را به جایی می‌رساند که حتی «سگ شاه» نیز مشمول این گونه تملقات می‌شود: « سر شام رفتم، مطلب مهمی نبود. فقط علیاحضرت شهبانو جلوی شیطنت‌های سگ بزرگ شاهنشاه را جداً گرفتند که سر به بشقاب همه می‌زند. شاهنشاه فرمودند، چرا این طور می‌کنی؟ جواب دادند همه به این سگ هم تملق‌ می‌گویند، تنها من نمی‌خواهم این کار را کرده باشم.»

نکته جالب آن که نمایندگان سیاسی و اقتصادی آمریکا و انگلیس هم که به فکر پیش بردن طرح‌های خود و کسب منافع هنگفت از این سرزمین هستند، از آنجا که به خوبی از روحیه تملق پذیری شاه واقفند، ابایی از این کار ندارند. سناتور «جرج ماک گاورن» ازجمله سیاستمداران آمریکایی است که برای یک دوره نامزدی حزب دموکرات برای ریاست‌جمهوری را به عهده داشته و به هنگام حضور در ایران، در میهمانی سفیر آمریکا تلاش می‌کند تا مطالبی را به علم بگوید که اطمینان دارد از این طریق به گوش شاه می‌رسد: «18/1/54: بعد از شام مرا به گوشه[ای] کشید و صحبت مفصل درباه شاهنشاه کرد که من هر وقت شرفیاب می‌شوم به وسعت نظر این شخص و بزرگی و همت والای ایشان برای ملت ایران بیشتر واقف می‌شوم به علاوه ایشان در این منطقه دنیا امید ما و کشورهای آزاد هستند.

عشق ورزی سگ رضاشاه به سگ دختر فرانسوی

اسدالله علم در خاطرات خود به  گاز گرفتگی سگ از شاه اشاره می‌کند  که اصل آن به وساطت شاه میان جنگ بین دو سگ بر می گردد:

« امروز اعلیحضرت همایونی قضیه را برای من تعریف کردند. به این صورت که سگ دختر فرانسوی که همراه بوده است «یکی از همان روسپی‌های معروف اروپایی» به سگ کوچک اعلیحضرت همایونی عشق ورزی می‌کرده. سگ بزرگ و مورد علاقه شاهنشاه به این علت به سگ دخترک پریده است.

شاهنشاه خواسته‌اند سگها را از هم جدا کنند، سگ دخترک ماهیچه پای شاهنشاه را دندان خطرناکی گرفته است به طوری که زخم عمیقی برداشته و در آنجا مجبور شده‌اند بخیه بزنند.»