حکایت اول

مرد دهاتى پيوسته خدمت امام صادق عليه السلام رفت و آمد مى كرد. مدتى امام عليه السلام او را نديد. حضرت از حال او جويا شد.

شخصى محضر امام بود خواست از مرد دهاتى عيبجويى كند و به اين وسيله از ارزش او نزد امام بكاهد گفت:

آقا آن مرد دهاتى و بى سواد است، چندان آدم مهمى نيست. امام عليه السلام فرمود:

شخصيت انسان در عقل اوست و شرافتش در دين او و بزرگواريش در تقواى اوست، ارزش آدمى بسته به اين سه صفت است.

زيرا مردم از لحاظ نسل يكسانند و همه از آدم هستند و مزاياى مادى ارزش آفرين نمى باشند.

آن مرد از فرمايش امام عليه السلام شرمنده شد و ديگر چيزى نگفت . بحارالانوار جلد 78، صفحه 202

حکایت دوم
 

شخصى محضر امام صادق رسيد عرض كرد:
دو آيه در قرآن است من هر چه دقت مى كنم محتواى آن را نمى فهمم.

امام پرسيد: كدام آيه ؟

او در جواب گفت:
آيه اول اين است كه خداوند مى فرمايد:
«ادعونى استجب لكم» مرا بخوانيد تا دعاى شما را مستجاب كنم.

من خدا را مى خوانم، اما دعايم مستجاب نمى شود!

حضرت فرمود:
آيا گمان مى كنى خداوند خلاف وعده كرده؟
گفت: نه.

فرمود: پس علت چيست؟
گفت: نمى دانم.

فرمود:
اكنون من آگاهت مى كنم، هر كس خدا را بندگى كند، به دستورات او عمل نمايد، آنگاه دعا كند و شرايط دعا را رعايت كند، خداوند دعاى او را اجابت خواهد كرد.

پرسيد: شرايط دعا چيست؟

امام فرمود:
نخست حمد خدا را بجاى مى آورى و نعمت هاى او را يادآور مى شوى و بعد شكر مى كنى، سپس درود بر پيامبر صلى الله عليه و آله مى فرستى، آنگاه گناهانت را به خاطر مى آورى و اقرار مى كنى، از آنها به خدا پناه مى برى و توبه مى نمايى، اين است شرايط قبولى دعا.

پس از آن فرمود:

آيه ديگر كدام است؟

عرض كرد:
اين آيه كه مى فرمايد: «ما انفقتم من شى ء فهو يخلفه و هو خير الرازقين» هر چه را انفاق كنيد خداوند عوضش را مى دهد او بهترين روزى رسان است.

من در راه خدا انفاق مى كنم ولى چيزى جاى آن را پر نمى كند!

حضرت پرسيد:
آيا فكر مى كنى خدا از وعده خود تخلف كرده؟

در جواب گفت: نه.

امام فرمود:
پس علت چيست؟
گفت: نمى دانم.

امام فرمود:
اگر كسى از شما مال حلالى به دست آورد و در راه حلال انفاق كند هيچ درهمى را انفاق نمى كند مگر اين كه خداوند عوضش را به او مى دهد.

داستانهای بحارالانوار جلد 4