شهید محمد نوژه

شهید سرهنگ خلبان محمد نوژه در سال 1324 در تهران و خانواده ای متدین و مذهبی به دنیا آمد. تحصیلات خود را تا اخذ مدرک دیپلم ریاضی در زادگاهش پی گرفت و در همان سال وارد دانشگاه افسری شد و بعد از اتمام دانشکده جهت طی دوره سامانه های کنترل سلاح به آمریکا اعزام شد، اما علاقه وافر او به خلبانی باعث شد تا وارد دانشکده خلبانی نیروی هوایی شود.

دوره مقدماتی پرواز را در ایران و دوره تکمیلی آن را در آمریکا فرا گرفت و در سال 1351 با اخذ نشان و مدرک خلبانی به جمع خلبانان اف-4 پیوست.

شهید نوژه در طول دوران خدمت خویش به عنوان افسر سامانه های کنترل اسلحه گردان 101 شکاری، رئیس شعبه عملیات مشترک، معاونت عملیات پایگاه ششم، فرمانده گردان 31 شکاری پایگاه سوم درنیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران عهده دار مسؤولیت هایی بوده که در کمال صداقت به انجام رسانیده است.

این شهید عزیز مأموریت های بسیاری را انجام داد تا سرانجام در پی فرمان امام(ره) برای کمک به دکتر مصطفی چمران در سرکوب تجزیه طلبان مسلح و در حالی که روزه بود در 20/5/1358 به پرواز درآمد که هواپیمایش در آسمان کردستان ایران ـ منطقه عمومی پاوه ـ توسط نیروهای ضد انقلاب سقوط کرد و به شهادت رسید. در پی این واقعه و به پاس اولین شهید نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، پایگاه سوم شکاری همدان که قبل از انقلاب به پایگاه شاهرخی و بعد از پیروزی انقلاب به پایگاه حر معروف بود به پایگاه “شهید نوژه” تغییر نام یافت.

او پس از گذراندن دوره‌های آموزش نظامی و دریافت درجه ستوان دومی، از آنجا که علاقه وافری به آموختن فن خلبانی داشت داوطلبانه به نیروی هوایی انتقال یافت و پس از طی آموزش‌های نظامی و موفقیت در آزمون‌های زبان انگلیسی و مهارت‌های تخصصی و پشت سر گذاشتن دوره‌های آکادمی پرواز و پرواز مقدماتی با هواپیماهای پاپ و اف -33 در دانشکده پرواز در تاریخ 1349.5.25 به‌منظور تکمیل دوره خلبانی و پرواز با هواپیماهای پیشرفته جت شکاری، به هنگ آموزشی 38 پایگاه هوایی «لاردو» ایالت تگزاس کشور امریکا اعزام شد و پس ازطی دوره‌های تکمیلی پرواز و گذراندن دوره سامانه کنترل اسلحه در آمریکا و پرواز با هواپیماهای تی-41،تی-6،تی-37 ، تی-38 به مدت 55 هفته و دریافت نشان خلبانی در تاریخ 1351.5.20 به ایران بازگشت و جهت پرواز با هواپیمای اف- 4 ( موسوم به فانتوم) در تاریخ 1357.6.25 به پایگاه سوم شکاری انتقال یافت و به جمع تیزپروازان نیروی هوایی پیوست.

شهید نوژه در دوران خدمتی‌اش همواره فردی با انضباط و برخوردار از دانش پروازی و مهارت‌های تخصصی و یکی از کارکنان ممتاز پایگاه به حساب می‌آمد به طوری که در بررسی خلاصه وضعیت دو شش ماهه‌اش، در سال‌های 56 الی 58 به عنوان افسری پر کار که روزانه بیش از دوازده ساعت وقتش را به امور عملیاتی می‌پردازد و دو مورد تشویقی به علت جدیّت در امور محوله، از وی یادشده است.

فرمانده گردان یکم شکاری و گردان 31 پایگاه سوم شکاری، رئیس شعبه عملیات مشترک، معاون عملیاتی پایگاه ششم شکاری ،معاون دایره عملیات و افسر ستاد عملیاتی پایگاه از جمله مسئولیت‌های وی بوده است.

شهید نوژه انسانی متواضع و خوش‌برخورد بود و در طول زندگی‌اش  لحظه‌ای از فرایض و احکام دینی غافل نبود. وی هیچ‌گاه فریب مظاهر پر زرق و برق غرب را نخورد و در گفتگو با همکارانش از مظاهر فرهنگ غرب به شدت انتقاد می‌کرد.

با اوج‌گیری نهضت عظیم اسلامی به رهبری امام خمینی(ره)، در سال 1356 شهید نوژه چون تشنه‌ای که به آب زلال و گوارایی رسیده باشد جانی دوباره یافت.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، شیطان بزرگ، در یک طرح هماهنگ با سایر کشورهای دست‌نشانده خارجی به تحریک گروهک‌ها و ضد انقلاب داخلی پرداخت تا شاید به نهال نوپای انقلاب اسلامی صدمه‌ای برساند،

شهید نوژه که دست استکبار را بیرون آمده از آستین منافقین می‌دید به دفاع از دست‌آوردهای انقلاب همّت گماشت، در همین زمان که گروهک‌های ضدانقلاب در شهرها و نقاط مختلف کشور در صدد بلوا و آشوب بودند و طرح و نقشه تجزیه ایران در سر می‌پروراندند و با این هدف به کشتار مردان و زنان و اطفال بی‌گناه می‌پرداختند، به جهت دفاع از کیان کشور لحظه‌ای آرام و قرار نداشت.

در تاریخ 1358.5.23 مهاجمان مسلّح طرفدار حزب دموکرات کردستان و گروهی از عشایر وابسته منطقه با انواع سلاح‌های سبک، سنگین و خمپاره انداز به شهر پاوه حمله کردند نیروهای ژاندارمری و نیروی های مردمی و پاسداران انقلاب پس از یک روز مقاومت  ناگزیر با ارسال پیامی در مورخ 1358.5.24 به مراکز فرماندهی خود، از سقوط شهر پاوه توسط مهاجمان مسلّح خبر دادند. در بخشی از این پیام آمده بود براساس برآورد‌های انجام شده مدت مقاومت شهر یک ساعت پیش‌بینی می‌شود؛ بر این اساس از مسئولین امر خواسته شده بود نیروهای ارتش را جهت سرکوب اشرار مسلح و دفع تجاوز به منطقه اعزام کنند.

 مهاجمان مسلح پس از محاصره و قطع کلیه خطوط ارتباطی وراه های زمینی و مسیرهای منتهی به شهر پاوه در مورخ 1358.525 وارد آن شهر شدند و با استقرار در ارتفاعات مشرف به پاوه و همچنین تصرّف نقاط حساس شهر کنترل اوضاع را دراختیار خود گرفتند. تنها نیرویی که همچنان به مقاومت سرسختانه در برابر هجوم بی امان چریک‌های مسلح ادامه می‌داد پاسگاه ژاندارمری، نیروهای مردمی و ستاد خودجوش سپاه پاسداران انقلاب شهر بود.

در پی ارسال پیام مذکور، هیأتی مرکب از دکتر مصطفی چمران (معاون نخست وزیر و وزیر دفاع وقت) تیمسار سرلشکر ولی‌الله فلاحی (فرمانده نیروی زمینی) و ابوشریف (معاون عملیاتی سپاه) جهت بررسی اوضاع با سه فروند بالگرد که حامل مهمات و اقلام ضروری برای نیروهای ژاندارمری و سپاه بودند، بعداز ظهر 1358.525 عازم شهر پاوه شدند. درآن مأموریت پر مخاطره هلی‌کوپتر حامل دکتر چمران مورد اصابت گلوله واقع شد و در نتیجه وی در محاصره مهاجمان مسلّح گرفتار آمد و دوشادوش نیروهای ژاندارمری و پاسدار به مقابله و مقاومت در برابر عناصر فریب خورده پرداخت و خاطرات ارزشمندی از شجاعت و دلیرمردی از خود به یادگار گذاشت.

پایگاه سوم شکاری که از قبل در جریان تحرکات گروهک‌ها در منطقه بود و آمادگی انجام هر گونه عملیاتی را براساس دستور داشت، لذا پس از مطلع شدن از ماجرا، با به پرواز درآوردن 2 فروند هواپیمای «اف- 4» بر فراز شهر و شکستن دیوار صوتی لحظات پراضطرابی را برای مهاجمان مسلّح فراهم نمود تا زمینه حضور نیروهای مسلّح خودی را فراهم نمایند. سرگرد محمد نوژه از جمله داوطلبانی بود که برای  سرکوب این یاغیان سر از پا نمی‌شناخت و بر این پیمان نیزجان فدا کرد و مشتاقانه پذیرای مأموریتی بی بازگشت شد. و سرانجام در مورخ 1358.5.25 سرگرد خلبان محمد نوژه به همراه ستوان یکم خلبان بشیر موسوی (کابین عقب) که به جهت پشتیبانی از بالگردهای نیروی زمینی ارتش و ستون اعزامی کرمانشاه به پاوه اعزام شده بود پس از انجام عملیات، در حین انجام گشت‌های هوایی هواپیما  مورد اصابت آتشبار عناصر ضد انقلاب قرار گرفت و از کنترل خارج شد درحالی که دست راست  خلبان کابین جلو در اثر اصابت گلوله به درون کابین قطع شده بود متأسفانه هیچیک از خلبانان فرصت استفاده از صندلی‌پران را نیافتند وهواپیما به کوه اصابت کرد و در منطقه قشلاق بین پاوه و روانسر سقوط کرد و در حالی که سرگرد خلبان محمد نوژه روزه بود با خون خویش افطار کرد.

پس از شهادت وی، با تلاش ارزشمند مسئولین امر که به پاس خدمات این شهید والامقام صورت گرفت، پایگاه سوم شکاری به پایگاه شهید نوژه تغییر نام یافت. این پایگاه به لحاظ موقعیت جغرافیایی و امکانات دفاعی با برخورداری از خبره‌ترین خلبانان و مستعدترین کارکنان، یکی از پر جنب و جوش ترین، فعال‌ترین و از کانون‌های اصلی درگیری در طول سال‌های دفاع مقدس بود هر چند تلاش دشمنان اسلام و انقلاب برآن بود تا چهره پایگاه را مخدوش نمایند ولی به حق کارنامه درخشان این سلحشوران در طول جنگ تحمیلی و در قبل و بعد و دوران سازندگی، دوست را به تعجب و دشمن را به حیرت وا داشته است. کودتای نافرجام 18 تیر که به غلط به کودتای نوژه شهرت یافت توسط گروهی از سرسپردگان امریکا و اسرائیل انجام شد و همان‌گونه که اشاره شد «سرلشکر خلبان شهید محمد نوژه» از خلبانان غیور این پایگاه بود که یک سال قبل از کودتا و در رویارویی با عناصر ضد انقلاب به درجه رفیع شهادت نایل شد.

پایگاه سوم شکاری قبل از پیروزی انقلاب، با عنوان پایگاه شاهرخی شناخته می‌شد که پس از پیروزی انقلاب مدت کوتاهی به پایگاه حرّ و سپس به پایگاه شهید نوژه تغییر نام یافت.