اگر خداوند عالم برای بشر الگوی قرار نداده بود در قیامت نمیتوانست بشر را مواخذه نماید هر چند عقل داده است ولی چون این بشر آموزشی ندیده که برای رسیدن به معبود چه کارهایی را باید انجام دهد و چه کند تا مورد رضایت خداوند قرار گیرد . ولی خداوند عالم بهترین الگو را برای بشر معرفی کرده و آن را برای آموزش بشر در میان مردم خلق کرده است ، در واقع پیامبران عالی ترین سرمشق اخلاقی در بین بشریت بشمار میآیند و خداوند در قرآن در مورد
sdvd nv sdvi lnhv uar
اگر خداوند عالم برای بشر الگوی قرار نداده بود در قیامت نمیتوانست بشر را مواخذه نماید هر چند عقل داده است ولی چون این بشر آموزشی ندیده که برای رسیدن به معبود چه کارهایی را باید انجام دهد و چه کند تا مورد رضایت خداوند قرار گیرد .
ولی خداوند عالم بهترین الگو را برای بشر معرفی کرده و آن را برای آموزش بشر در میان مردم خلق کرده است ، در واقع پیامبران عالی ترین سرمشق اخلاقی در بین بشریت بشمار میآیند و خداوند در قرآن در مورد الگو بودن آنها میفرماید : «قَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ؛(احزاب: 21) قطعا برای شما در الگو گرفتن از رسول خدا سرمشقی نیکوست».
در ادامه سیره نبوی را به عنوان تبرک وتیمن خدمت شما بر میشمارم .
روش برخوردهر کس با دیگران از نمای شخصیت آن است ، سلام کردن، دست و مصافحه ،دل جویی از نشانه های ادب و حسن رفتار انسانها به شمار میباشد، یکی از رفتار نیک حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه واله) در سلام دادن بود حضرت در برخورد با دیگران اولین فردی بود که سلام میداد هیچ کس در سلام کردن از پیغمبر نمیتوانست سبقت بگیرد[1] ، حضرت در سلام دادن فرقی بین کوچک و بزرگ نمیگذاشت به همه سلام میکرد ،[2] حضرت در ورود به مجلس سلام میکرد، [3]حضرت هرگاه با کسی مصافحه میکردند دست خود را نمیکشید مگر زمانی که طرف مقابل دست بیرون میآورد ، [4] این عمل حضرت بدین خاطر بود که طرف احساس بی علاقه نکند، اینهابخشی از سیره و رفتار پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه واله )در سلام دادن بوده است که خدمتتان بیان شده است ، چه بسا نیکوست ما مسلمانها که از حضرت الگو گرفتیم همه این موارد را در زندگی اجتماعی خود جاری کنیم و ادامه دهنده راه حضرت باشیم .
پیامبر گرامی اسلام (صلّي الله عليه و آله) به امت خویش بسیار دلسوز و مهربان بودند و همیشه در صدد این بودند که همه امت خویش را هدایت و راهنمایی نمایند و خداوند در قران میفرماید :« فَلَعَلَّكَ باخِعٌ نَفْسَكَ عَلى آثارِهِمْ إِنْ لَمْ يُؤْمِنُوا بِهذَا الْحَدِيثِ أَسَفاً؛»[ كهف ایه 6] شاید آنان که به رسالت شما ایمان نمی اورند جان خود را از دست بدهی» ، در واقع این آیه اشاره به این دارد دلسوزی پیامبر نسبت به امت ، به حدی بود که این دلسوزی پیامبر گرامی (صلّي الله عليه و آله) را ، در لبه هلاکت و نابودی بکشاند و در جای دیگر از قران می خوانیم «جان خود را در اثر شدت و تاسف به آنها از دست مده، و خداونداز آنچه که انجام میدهند اگاه است» [نمل آیه 70] اینها همه نشانه ای از مهربانی پیامبر به امت خویش است که چند مورد اشاره شد و این مهربانی بهترین الگوی برای همه ماست که از آن تاسی بگیریم و نسبت به دیگران دلسوز باشیم وآنهای که در مسیر رسیدن به حضرت حق در گمراهی هستند راهنما باشیم و تاسی از پیامبر خاتم نماییم .
یکی دیگر از خصوصیات پیامبر گرامی (صلّي الله عليه و آله) مدارا با دیگران است حضرت درحالی که مدارا میکردند ولی بر مواضع خودشان پایبند بودند و هیچ گاه کوتاه نمیآمدند و در دفاع از حق و برخورد با جاهلان و معاندان درحالی که مدارا میکردند ولی بر مواضع خودشان پایند بودند.
حضرت می فرماید: «همچنان که خدا من را بر تبلیغ فرمان داده است مدارا و مهربانی با مردم را هم فرمان داد». [5] مدارا کردن با دیگران باعث ثبات جامعه می شود چه خوب است وقتی کسی که خطای از او سر زده ،از خطای آن چشم پوشی کنیم و عذر خواهی او را پذیرا باشیم ، از لغزش های دیگران بگذریم و سرزنش و ملامت نکنیم ، در حالی که به مواضع اصولی خود پایبند هستیم ولی مدارا با دیگران را فراموش نکنیم چرا که این سیره پیامبران الهی بوده است و با الگو قرار دادن سفیران الهی و تاسی از سیره آنها ، ادامه دهنده راه آنها باشیم .
یکی دیگر از خصوصیات بارز حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه واله )صمیمی بودن با اهل خانه و هسمرش بوده است و درکارهای خانه و کار های سنگین به همسرش کمک میکردند ، لباس وکفش خود را ، خودشان وصله میزدند و گوسفندان و شتر را دوشیده، و به همراه خدمت کار ، گندم را آرد کرده و به او کمک می کردند. [6]
حضرت با همه گرفتاری ها از جمله ، تحمل وحی ، تلبیغ دین ، جنگ و... اما وظایف خانه را از یادنمیبردند وقتی هم به خانه دخترش میرفت در اسیاب گندم، به آنها کمک میکردند [7] ، چه بسا نیکوست با تاسی از حضرت کمک به خانواده را از یادنبریم علاوه بر مشکلات در بیرون ، جویای حال خانواده باشیم و این کمک و مهربانی روابط را ، عمیق تر و زیباتر میسازد و همدلی را را بیشتر میکند .
برای مطالعه بیشتر به کتاب سنن النبی علامه طباطبائی مراجعه نمایید.
پی نوشت:
1- [محسن فیض کاشانی، پیشین، ج 4، ص 130]
2- [ سنن النبی، ترجمه لطیف راشدی، ص 97.]
3- [ سیره تربیتی پیامبر و اهل بیت(علیهم السلام)، ص 105.]
4- [ الکافی، ج 2، ص 182 ]
5- [مستدرک الوسائل، ج 9، ص 35]
6- [بحارالانوار، ج 16، ص 227
7- [بحارالانوار، ج 32، ص 50]