| آخرین ارسال ها |
| نوار پیام ها |
|
مدیریت پیام ها |
| امکان افزودن پاسخ به این موضوع وجود ندارد امکان افزودن موضوع در این بخش وجود ندارد |
| اطلاعات نویسنده |
سه شنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۴ ۰۱:۲۶ قبل از ظهر
|
|||||||||
|
عضو
شماره عضویت :
2275
حالت :
ارسال ها :
658
محل سکونت : :
shomal
جنسیت :
تعداد بازدیدکنندگان :
71
اعتبار کاربر :
16029
پسند ها :
357
تشکر شده : 192
|
پیامبر اسلام (ص) در مقابله با جرائم و مفاسد اجتماعی چه راهکارهایی داشتند؟ به نام خدا کشف سیره نبوی (ص) در برخورد با مفاسد و رسیدگی به جرائم یکی از نیازهای حیاتی جوامع اسلامی است و توجه و عمل به سیره و روش پیامبر اسلام (ص) می‌تواند راه‌گشای بسیاری از مشکلات امروزی بشریت باشد. کشف سیره نبوی (ص) در برخورد با مفاسد و رسیدگی به جرائم یکی از نیازهای حیاتی جوامع اسلامی است و توجه و عمل به سیره و روش پیامبر اسلام (ص) می‌تواند راه‌گشای بسیاری از مشکلات امروزی بشریت باشد. پرداختن به تمام زوایای سیره نبوی از حوصله این مقاله خارج است؛ اما به‌طور خلاصه مواردی بیان می‌شود. باید دانست؛ هدف رسول اکرم (ص) از مبارزه با مفاسد اجتماعی، رساندن انسان و جامعه بشری به فلاح و رستگاری است؛ زیرا انسان موجودی است که برای رسیدن به سعادت و خوشبختی نیازمند الگو و اسوه نیکو می‌باشد که بتواند با پیروی از او عقل و فطرت خود را شکوفا کند و زمینه خوشبختی خویش را فراهم نماید. برای رفع این نیاز حیاتی، خداوند متعال، پیامبرش را به‌عنوان اسوه حسنه معرفی می‌نماید. لقد کان لکم فی رسول‌الله اسوة حسنة (احزاب/21) بر این اساس، مسلمانان مؤظف هستند که تمام ابعاد شخصیت آن‌حضرت را مورد تحقیق قرار دهند تا مقدمه پیروی از ایشان برای آنان فراهم آید. در این‌جا برخی از روش‌های مهمی که پیامبر گرامی اسلام (ص) در مبارزه با جرائم و مفاسد اجتماعی و هدایت مردم انجام می‌دادند، بیان می‌شود: 1. مبارزه با جهل و نادانی از جمله اقدامات اساسی پیامبر (ص) در مبارزه با مفاسد، تعلیم و تربیت مردم بود. تعلیم و تربیت عبارت است از: مجموعه‌ای از اعمال عمدی و هدف‌دار یک انسان (مربی) بر انسان دیگر (متربی)؛ برای ایجاد صفت‌های اخلاقی و علمی یا مهارت‌های حرفه‌ای. به سخن دیگر؛ تعلیم و تربیت فراهم کردن زمینه‌ها و عوامل شکوفاسازی استعدادهای آدمی است، در جهت رشد و تکامل اختیاری او به‌سوی هدف‌های مطلوب و بر اساس برنامه‌ای سنجیده. (داودی، محمد، اخلاق اسلامی (مبانی و مفاهیم)/ص 26) یکی از برنامه‌های پیامبر (ص) در تحقق تعلیم و تربیت مردم، آگاهی دادن به مردم و مبارزه با جهل و نادانی است. اسلام به‌عنوان یک آیین همه‌جانبه و کامل، با توجه به ابعاد جسمی و روحی انسان و نیازهای واقعی او، برای علم و آگاهی ارزش ویژه‌ای در نظر گرفته است و همان‌گونه که نقش بنیادی ایمان در جهت رشد و تعالی انسان‌ها را مطرح کرده، بر نقش اساسی علم در رابطه با پویایی فردی و اجتماعی تأکید کرده است. قرآن کریم در آیات متعددی به ارزش علم و مقام بلند دانشمندان اشاره کرده، جهل و نادانی را به شدت مورد نکوهش قرار داده است. در آیه‌ای خطاب به پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید: «و قل ربّ زدنی علماً». (طه/114:»بگو: پروردگاراً بر دانش من بیفزای) در جای دیگر نیز علم را به عنوان ارزش، وجه تمایز دانایان و نادانان معرفی کرده و می‌فرماید: «بگو، آیا آن‌هایی که می‌دانند با آن‌هایی که نمی‌دانند برابرند». (زمر/9:»قل هل یستوی الذین یعلمون و الذین لا یعلمون). در روایتی آمده است: رسول‌خدا (ص) وارد مسجد شدند؛ دو حلقه جمعیت را مشاهده نمودند که در یکی مردم مشغول عبادت بودند و در دیگری مشغول تعلیم و تعلّم. پیامبر فرمود: «هر دو گروه به خیر هستند ولی من برای تعلیم فرستاده شده‌ام». سپس آن‌حضرت در جمعی که مشغول کسب علم بودند حضور پیدا کردند. (شهید ثانی، زین‌الدین‌بن علی، منیةالمرید، محقق و مصحح: مختاری، رضا/ص 106) پیامبر (ص) برای کسب علم چنان اهمیت قائل بودند که در جنگ بدر فرمودند: «هر اسیری که بتواند ده نفر از اطفال را باسواد نماید آزاد می‌گردد». (سهیلی، عبدالرحمن‌بن عبدالله، الروض‌الأنف فی شرح السیرةالنبویة لابن‌هشام/5/167) 2. مبارزه با سنن جاهلی و خرافات سنت‌های جاهلی ریشه بخش عمده‌ای از مفاسد و گناهان اجتماعی است؛ لذا رسول خدا (ص) تلاش گسترده تبلیغی و عملی انجام دادند تا آن‌ها را از صحنه زندگی مردم محو نمایند. آیاتی از قرآن کریم به گوشه‌هایی از این خرافات اشاره میکند که دو نمونه بیان می‌شود: یک. «و گفتند: این قسمت از چهارپایان و زراعت (که مخصوص بت‌ها است، برای همه) ممنوع است و جز کسانی که ما بخواهیم- به گمان آن‌ها- نباید از آن بخورند! و (این‌ها) چهارپایانی است که سوارشدن بر آن‌ها (بر ما) حرام شده است! و (نیز) چهارپایانی (بود) که (هنگام ذبح،) نام خدا را بر آن نمی‌بردند و به خدا دروغ می‌بستند (و می‌گفتند: این احکام، همه از ناحیه اوست.) به‌زودی (خدا) کیفر افتراهای آن‌ها را می‌دهد!». (انعام/138) از جمله خرافات آنان در زمان جاهلیت آن بود که قسمتی از شتران را از نظر احترام و رعایت حال آن‌ها از باربری و استفاده از شیر و گوشت آن‌ها خود را محروم نموده و آن‌ها را به بت‌ها اختصاص می‌دادند و می‌گفتند از گوشت آن‌ها نباید کسی استفاده کند جز مردان و از خوردن گوشت آن‌ها زنان محروم بودند و نیز قسمتی از محصول کشت خود را برای بت‌ها قرار می‌دادند. (طبری، ابوجعفر محمدبن جریر، جامع‌البیان فی تفسیرالقرآن/8/33 ـ 35، 1424 ق؛ طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیرالقرآن/7/361) دو. آیات 36 تا 40 سوره احزاب به یکی از صحنه‌های مبارزاتی آن‌حضرت برای کوبیدن سنت‌های غلط جاهلی اشاره میکند. یکی از سنن جاهلی این بود که دختران اشراف نباید به ازدواج طبقه فقیر درآیند و سنت الهی در این موضوع این بود که ملاک برتری، تقواست. پیامبر اسلام (ص) برای نشاندن این سنت الهی به‌جای آن سنت جاهلی، زینب، دختر عمه خود را که از طبقه اشراف جامعه بود به عقد زیدبن حارثه که غلام آزاد شده‌ای بود درآورد. عرب جاهلی اعتقادات و کردارهای خرافی فراوانی داشت که پیامبر (ص) با همه آن‌ها به مبارزه پرداختند. آن‌حضرت به همین موضوع این‌گونه اشاره می‌کنند: «تمام آداب و رسوم جاهلیت را زیر پایم قرار دادم». (قمی، علی‌بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق و مصحح: موسوی جزایری، سیدطیب/1/171) 3. مدارا و گذشت دین اسلام مدارا با توده مردم، اعم از مخالف و موافق را ضروری می‌داند و عفو و گذشت از اساسی‌ترین اصول دین اسلام و اوصاف پسندیده اخلاقی در حوزه اخلاق اسلامی است. پیامبر اکرم (ص) به‌عنوان سر سلسله این الگو، در مدیریت خود همواره بر این اصل تأکید می‌ورزیدند؛ چنان‌که می‌فرمایند: «عاقل‌ترین مردم آن کسی است که از همگان بیشتر با مردم مدارا کند... و پست‌ترین مردم کسی است که مردم را خوار بشمارد [و مورد تحقیر و توهین قرار دهد]». (شیخ صدوق، من لا یحضره‌الفقیه، محقق و مصحح: غفاری، علی‌اکبر/4/395 ـ 396) به‌کارگیری این شیوه، موفقیت بیشتری برای حاکمان و مدیران جامعه به همراه خواهد داشت؛ از این‌رو، پیامبر اکرم (ص) در راستای تحقق اهداف اصلی خود در امر هدایت جامعه، این شیوه را برگزیدند و اصل رحمت و محبت اساس دعوت ایشان بود و راز موفقیت آن‌حضرت در تألیف قلب‌ها، همان محبت و ملایمت بود. پیامبر (ص) می‌فرماید: «من با دین حنیف [دین حضرت ابراهیم (ع)] با گذشت و آسان مبعوث شده‌ام و هرکس با سنت من مخالفت ورزد، از من نیست». (خطیب بغدادی، تاریخ بغداد/7/218، دارالکتب‌العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1417 ق)
وحشی («چگونگی برخورد پیامبر (ص) با وحشی قاتل حمزه» که در جنگ احد، حضرت حمزه، عموی گرامی پیامبر اکرم (ص) را به شهادت رساند و پیامبر حکم قتل او را صادر کردند، پس از فتح مکه به طائف گریخت، اما پس از مدتی، ناگهان بر پیامبر وارد شد و شهادتین گفت و پیامبر اکرم (ص) او را بخشیدند، ولی فرمودند: «به جایی برو که دیگر تو را نبینم». او مسلمان شد و بنابر نقلی در یکی از جنگ‌ها مسیلمه کذاب را کشت. (ابن‌اثیر، علی‌بن محمد، اسد الغابة فی معرفةالصحابة/4/663 ـ 664، دارالفکر، بیروت، 1409 ق)
4. مبارزه با فقر؛ به‌عنوان اقدامی برای پیش‌گیری از جرم و گناه
بسیاری از انسان‌ها با این‌که در فقر به سر می‌برند و زندگی سختی دارند، اما با توجه به اندیشه و معرفت و ظرفیت بالایی که دارند، در برابر مشکلات صبر می‌کنند و فقر آن‌ها را به فساد و گناه نمی‌کشاند و با عزت و آبرو زندگی می‌کنند تا کرامت انسانی آن‌ها حفظ شود؛ با این حال، مگر چند درصد از مردم جامعه این چنین‌اند و می‌توانند در مقابل فقر و تنگ‌دستی مقابله کنند و آن‌را نردبان تکامل و تعالی خود قرار دهند؟! به همین جهت؛ تأمین صحیح نیازها و برآورده شدن نیازهای زندگی در حد متعادل دارای اهمیت است؛ زیرا با توجه به نقش انگیزه که یکی از مبادی رفتار است، مادامی که فرد تحت فشار گرسنگی یا تمایلات جنسی است و یا سرپناهی برای حداقل زندگی ندارد و... غالباً نمی‌تواند به طرف تعالی اخلاقی و معنوی پیش رود. (دیلمی، احمد، اخلاق اسلامی، ص 167، دفتر نشر معارف، قم، چاپ دوم، 1380 ش)
در تعالیم اسلامی این نکته مورد توجه واقع شده است؛ همان‌طور که در قرآن کریم می‌خوانیم: «پس باید پروردگار این خانه را عبادت کنند؛ همان‌کس که ایشان را از گرسنگی نجات داد و از ناامنی رهایی بخشید». (قریش/3 ـ 4) در این آیه شریفه، دعوت به عبادت خداوند، پس از یادآوری تأمین طعام و امنیت آنان آمده است. دقت در آیات زیر نیز معلوم می‌دارد که صفات اخلاقی، تقوا، شکر و نیز عمل صالح، مترتب بر تأمین احتیاجات اولیه انسان مطرح شده است: «و کلوا ممّا رزقکم الله حلالاً طیّباً واتقوا الله الذی أنتم به مؤمنون». (مائده/88)
«یا أیها الذین آمنوا کلوا من طیّبات ما رزقناکم و اشکروا لله إن کنتم إیّاه تعبدون». (بقره/172)
«یا أیها الرسل کلوا من الطیّبات و اعملوا صالحاً إنّی بما تعملون علی‌ام». (مؤمنون/51) پیامبر گرامی اسلام (ص) آیین اقتصادی اسلام را برای مردم تبیین و با استفاده از قدرت سیاسی آن‌ها را اجرا می‌کردند. آن‌حضرت در حدیث شریفی، به نقش حیاتی تأمین نیازهای زیستی برای توجه به نیازهای عالی‌تر اشاره می‌فرماید: «حاکم مسلمانان نباید مردم را به فقر بکشاند تا مبادا سر از کفر و بی‌اعتقادی درآورند». (الکافی/1/406) این نظریه- که انسان‌ها بدون توجه به نیازهای پایین‌تر یا ارضای نسبی آن‌ها به‌سوی فضایل انسانی گام بر نمی‌دارند- در مورد غالب افراد جامعه صدق میکند. لذا پیش از همه این نظریه‌پردازان، دین اسلام به این امر اهتمام داشته و مورد اهمیت قرار داده است که نمود و اهمیت آن‌را در سیره و روش عملی پیامبر رحمت (ص) (مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار/43/343 ـ 344) و ائمه طاهرین (ع) مشاهده می‌کنیم که با عنایت به محرومان و رفع نیازمندی‌های آنان سعی در تأمین حداقل احتیاجات آنان می‌نمودند و همین مطلب مقدمات نیل به سوی انوار هدایت را برای آن‌ها فراهم می‌کرد. 5. مجازات و اجرای حدود الهی
با وجود موارد زیادی از مدارا، در رفتار و سیره نبوی در مقابله با جرائم نمونه‌های برخورد انعطاف‌ناپذیر نیز در سیره عملی پیامبر اسلام (ص) وجود داشت. آن‌حضرت اقدام به تعیین مجازات‌های قانونی در برابر برخی از گناهکاران نمود؛ و در اجرای حدود الهی که مربوط به حقوق اجتماعی است، ذره‌ای از خود انعطاف نشان نمی‌داد و با اصرار بر عفو از سوی دیگران، آن‌حضرت گناهکاران و مفسدان را مجازات می‌کرد.
و کارهای دیگری که پیامبر اسلام (ص) در مبارزه با جرائم و مفاسد اجتماعی و پیش‌گیری از آن‌ها انجام می‌دادند؛ و بر حسب احکام الهی و نیز مصلحت، برخوردشان را در مبارزه با این امور تنظیم می‌فرمودند. (مجله تخصصی فقه و اصول، ص 27 ـ 54) منبع: سایت مجمع جهانی شیعه شناسی والسلام.
ویرایش موضوع توسط : غم هجران
در تاریخ : سه شنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۴ ۰۶:۴۵ بعد از ظهر
می پسندم 3 0 3 
تعداد آنلایک ها ( 0 ) از این کاربر
|
|||||||||
|
|
|||||||||
| امکان افزودن پاسخ به این موضوع وجود ندارد امکان افزودن موضوع در این بخش وجود ندارد |
|
|
دانلود محتوای موضوع
پرینت موضوع
ارسال این موضوع به یک دوست
