پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مركز
بلوغ شرعی همان چيزي است كه از آن به سن تكليف تعبير مي شود. بلوغ شرعي بر اساس انواع بلوغ، مانند بلوغ طبیعی پایه ریزی شده است. در همه مناطق جهان با در نظر گرفتن شرایط طبیعی و اجتماعی، دختران زودتر به بلوغ طبیعی می‏رسند و فعالیت غدد جنسی در آنان قبل از پسران آغاز می‏گردد. بنا بر این بلوغ شرعی دختران بر پسران بر اساس صلاحیت طبیعی و به معنای هم آهنگی قوانین تشریع با مقررات تکوین است. (1)
زودرس بودن بلوغ جنسی در دختران، باعث قرار گرفتن آنان در معرض گناه می‏شود، اما با توجه به تکلیف دختران، زمینه پیشگیری از گناه و واکسینه شدن از خطاها در آنان ایجاد می‏شود، چرا که جوان را در پیشگاه خدا قرار داده و تکلیف متوجه او شده است.
دوم این که اندیشه و عقل دختران زودتر از پسران شکفته می‏شود . دلیلش آن است که دختران قبل از پسران زبان می‏گشایند و زودتر از آنان آغاز سخن می‏کنند. با توجه به رابطه غیر قابل انکاری که بین اندیشه و سخن گفتن وجود دارد، این نتیجه به دست می‏آید که دستگاه فکری دختران زودتر از پسران به کار می‏افتد. (2)
همانطور كه خودتان نيز گفته ايد اسلام دين تساوي و عدالت است؛ اما اگر قرار باشد كه تكاليف و وظايف در اسلام صرفا بر اساس سنين افراد و يا در نظر گرفتن يك خصيصه بر عهده آن ها گذاشته شود، اين ديگر تساوي نبوده و قطعا به بسياري از افراد ظلم مي شود. مثلا اگر شخص بيمار و شخص سالم در تكاليفشان يكسان بودند، در اين صورت به فرد مريض جفا مي شد و خداوند از هر گونه ظلمي مبرا است.
در مورد سوال شما بر اساس مقدمه اي كه در بالا اشاره شد بايد گفت: تكاليف در اسلام بر اساس نگاه دقيق و موشكافانه به همه استعدادها و نيازهاي انسان است. گفتيم كه در تمام دنيا دخترها زودتر از پسرها به بلوغ فكري و جسمي مي رسند. اين پیشی گرفتن در شکوفایی استعدادهای هوشی و عقلی باعث توجه تکلیف به دختران در سنی زودتر از پسران شده است. آنچه كه باعث متفاوت بودن سن تكليف در دخترها و پسرها مي شود نه به خاطر نگاه دوگانه و تبعيض آميز اسلام به آن ها بلكه به جهت خلقت متفاوت آن هاست. از طرفي اصلا بايد ديد كه اگر جنسيتي زودتر مورد توجه تكاليف الهي قرار گيرد آيا اين ظلم به آن جنسيت است؟ بايد گفت كه: سبقت دختران در انجام تكاليف خداوند نوعي تشرف و لطف است. يعني آن ها با اين پيشي گرفتن، زودتر خود را در محضر خدا حس كرده و سريع تر براي بندگي آماده مي شوند. حال به نظر مي رسد در اينجا اگر قرار باشد كسي زبان به اعتراض بگشايد پسران هستند نه دختران.
البته تذكر اين نكته خالي از لطف نيست كه:
بلوغ اشخاص طبق نظر فقهاء به يكي از راه هاي زير اثبات مي شود: اول: روئیدن موی درشت زیر شکم و بالای عورت . دوم: بیرون آمدن منی. سوم: تمام شدن پانزده سال قمری در مرد و تمام شدن نه سال قمری در زن.
با توجه به اين سه راه بايد گفت كه:
سن 15سالگي براي تكليف پسران يكي از راه هاي اثبات سن تكليف است. به عبارت ديگر اگر پسري يكي از دو طريق ديگر برايش اتفاق نيفتاد حداكثر سن براي اثبات بلوغش 15سالگي است و لذا ممكن است قبل از اين زمان هم به بلوغ برسد. حتي مي توان گفت: با بيداري جنسي كه امروزه در جامعه ما و جوامع ديگر وجود دارد، علي القاعده اكثر پسرها زودتر از اين سن به تكليف مي رسند و بايد به دستورات ديني ملتزم شوند.

 

پی‌نوشت‏ها:
1. فلسفی، محمد تقی، بزرگسال و جوان از نظر تمايلات و افكار، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، تهران، 1387ه.ش،‌ ج 2، ص 132.
2. همان، ص 135.