دکتر علی لاریجانی در این دیدارها  با ارائه گزارشی از عملکرد اخیر مجلس، گفت: طرح جدیدی در مورد انتخابات در مجلس مطرح بود؛ همچنین بررسی برجام را در دستور کار داشتیم.

وی با اشاره به اینکه در راستای اجرای برجام، هم ایران و هم طرف غربی اقداماتی انجام دادند، افزود: اروپا و آمریکا در خصوص لغو تحریم ها احکامی صادر کردند و زمان اجرایی آن منوط به ارائه گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی از اقدامات ایران است که پس از ارائه گزارش آژانس، تحریم ها لغو خواهد شد.

دکتر لاریجانی با بیان اینکه اجرای برجام باید به طور مستمر زیر ذره بین باشد، گفت: طرف غربی برای لغو تحریمها باید ضوابطی را تدوین کند ولی در کل مراحل اصلی برجام انجام شده است.

بر اساس این گزارش:  دکتر علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه دیدارهای خود با حضور در دفتر آیت‌الله العظمی وحید خراسانی با ایشان دیدار و گفت‌وگو کرد.همچنین رئیس مجلس در دفتر آیت‌الله العظمی نوری همدانی حضور یافت  و با ایشان ملاقات کرد. در این دیدار آیت‌الله العظمی نوری همدانی لوحی را که با دست خط خود نوشته بودند، به دکتر لاریجانی اهدا کردند.

خاطرنشان می شود: دکتر علی لاریجانی با آیت‌الله محمد یزدی رئیس مجلس خبرگان رهبری، آیت‌الله مومن عضو فقهای شورای نگهبان و حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی نیز دیدار داشت.
منبع: حوزه
 

بعضا چنین جلوه داده می­‌شود که با لغو تحریم­‌ها تمام مشکلات اقتصادی جامعه حل خواهد شد و یک باره کشور به توسعه­ اقتصادی خواهد رسید. حتی بعضی از شخصیت­‌های دانشگاهی، راه رسیدن به توسعه­ اقتصادی را وابستگی اقتصادی به خارج از کشور، به ویژه وابستگی به قدرت‌­های بزرگ معرفی می­‌کنند.

این در حالی است که برخی دیگر از کارشناسان راز دستیابی کشورهایی مثل ژاپن به توسعه­ اقتصادی را، "مدیریت کارآمد"، "مردم سخت­کوش" و "فرهنگ استقلال­طلبی" می‌­دانند.

به عنوان مثال دو ملّت ژاپن و کره‌ جنوبى نسبت به بهره‏ گیرى از کالاهاى تولیدى کشور خودشان بسیار پافشارى مى‏‌کنند. به طوری که گفته شده است، بعد از جنگ جهانى دوم، کاخ امپراتور ژاپن را به همان شکل قبلى ساختند که تنها شیشه کم داشت و از حکومت خواستند اجازه دهد شیشه وارد کنند اما اجازه داده نشد و گفتند: اگر شیشه وارد شود، تلاش براى راه­ اندازى کارخانجات شیشه‌سازى کاسته مى‏شود! این گونه است که ژاپن سومین اقتصاد بزرگ جهان را از نظر تولید ناخالص داخلی دارد.

از این روست که رهبر انقلاب همواره در بیانات خود تأکید داشته‌اند که می­‌توان به تحریم‌­ها به دیده­ فرصت نگریست و با تکیه بر خلّاقیت­‌ها و ابتکارات جوانان انقلابی و مؤمن، از این فرصت برای دستیابی به خوداتکایی و جبران نیازمندی­‌ها به خارج از کشور، بهره جست.

موکدا باید گفت بیانات مقام معظم رهبری در نامه­‌ای که به رئیس جمهور درباره­ الزامات اجرای برجام تقریر کردند، بسیار روشنگر و راهگشاست. ایشان در این نامه یادآور شدند: ؛ رفع تحریم‌ها هر چند از باب رفع ظلم و احقاق حقوق ملّت ایران کار لازمی است، لیکن گشایش اقتصادی و بهبود معیشت و رفع معضلات کنونی جز با جدّی گرفتن و پیگیری همه‌‌جانبه‌ی اقتصاد مقاومتی میسّر نخواهد شـد."

همچنین رهبر انقلاب بر لزوم جدی گرفتن "تقویت تولید ملّی" و جلوگیری از واردات بی­رویه به ویژه "واردات مواد مصرفی از آمریکا" تأکید کردند.

لازم به توضیح است که واردات از خارج می­ تواند جنبه­‌های گوناگونی داشته باشد. واردات کالاهای مصرفی صرفاً اقتصاد کشورها را پارو می­ کند و هیچ اثر مثبتی در اقتصاد کشورها ندارد، مگر ایجاد جو رقابت بین­ تولیدکنندگان داخلی و خارجی که می­ تواند به افزایش کیفیت محصولات تولید داخل منجر شود.

اما این تنها در صورتی رخ خواهد داد که تولیدکنندگان داخلی از حمایت­‌های کافی از جانب دولت و نیز از ظرفیت­‌های لازم برای رقابت­ پذیری برخوردار باشند. در غیر این صورت اقتصاد کشور به طور کامل ورشکسته خواهد. یعنی اگر هزینه­ تولید یک محصول در داخل  بیشتر از هزینه­ تولید آن در خارج باشد، تولیدکننده­ داخلی توان رقابت با تولیدکننده­ خارجی را از دست می­‌دهد و این، در شرایطی که کشور با واردات بی­قید کالاهای مصرفی رو به رو باشد، یعنی سقوط!

نکته قابل توجه این است که حتی کشورهای اروپایی معمولاً از واردات محصولات فراوری شده و غیر خام که خودشان در داخل هم تولید­کننده­ آن هستند خودداری می­‌کنند. برای مثال کشورهای اروپایی برای واردات کاکائوی خام از کشورهای آفریقایی تعرفه­ گمرکی بسیار اندکی در مقایسه با واردات کاکائوی بسته­‌بندی شده و فراوری شده تعیین می­‌کنند. به طوری که می‌­توان گفت اگرچه به شدت به واردات مواد خام از کشورهای جهان سوم علاقه دارند، اما رسماً اجازه ورود به کالاهای فراوری شده از کشورهای توسعه ­نیافته به کشورشان را نمی‌­دهند!

در حالی که واردات کالاهای مصرفی معمولاً برای اقتصاد کشورها تهدیدآمیز است، این وجه تهدیدی در ارتباط با ورود کالاهای سرمایه‌­ای و واسطه‌­ای می­‌تواند کمتر باشد، زیرا به ایجاد تولید و اشتغال در داخل کمک می­‌کند و این احتمال وجود دارد که از این طریق فرصت برای ورود فناوری، از خارج به داخل کشور مهیا شود.

ربط دادنِ تمام مشکلات به تحریم­ ها، کارشناسانه نیست!

محمّد حسین فاتحی، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد  مربوط بودن تمام مشکلات اقتصادی کشورمان را به تحریم‌­ها، نفی و در این باره اظهار می‌­کند: ما اغلبِ دوران بعد از انقلاب اسلامی را تحت شرایط تحریم به سر برده­‌ایم. حتی شرایط خیلی سخت‌­تری را در دوران جنگ داشتیم. آن زمان رونقی را هم که در فروش نفت، در مدت هشت سال گذشته از آن بهرمند بودیم، نداشتیم. در عین حال خسارت­های زیادی را هم به علّت جنگ و هم به علّت شرایطی که اقتصاد کشور به خاطر جنگ تجربه می­‌کرد، متحمّل می‌­شدیم. شاید رشد شاخص قیمت­ها در آن زمان خوب نبود ولی رشد اقتصادی ما در آن زمان منفی هم نشد.

وی تصریح کرد : این که همه چیز را موکول کنیم به تحریم­ها و فکر کنیم که پس از تحریم اتفاق خیلی خاصی خواهد افتاد، کاملاً غلط است و حرف کارشناسانه­ای نیست. کسی که این حرف را می­زند با اقتصاد ایران آشنایی ندارد.

این کارشناس اقتصادی ادامه می­‌دهد: تحریم‌­ها قطعاً هزینه­‌هایی را بر کشور تحمیل و مشکلاتی را برای روابط خارجی اقتصادی ایجاد کردند. ولی اینکه تمام مشکلات را به آنها ربط بدهیم کار درستی نیست. اگر چنین است، بلافاصله پس از لغو تحریم‌­ها باید شاهد رشد و رونق فراوانی در اقتصاد کشور باشیم که قطعاً این اتفاق نخواهد افتاد و چنین ادعایی به مثابه­ یک چک بدون تاریخ است.

از سوی دیگر سید جواد میربابایی، دیگر کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با  باشگاه خبرنگاران جوان، می‌گوید، کاملاً غلط خواهد بود که گمان کنیم توسعه و رونق اقتصادی فقط تحت تأثیر یکی از عامل­‌های داخلی یا خارجی است. به اعتقاد وی، این یک اشتباه استراتژیک خواهد بود که تمام مشکلات را فقط ناشی از سوءِ مدیریت یا فقط ناشی از تحریم­‌ها بدانیم.

در شرایط تحریم، به انباشت خوبی در تولید فناوری رسیدیم

میر بابایی، تحریم­‌ها برای موجودیت اقتصادی یک جامعه را به حمله­ ویروس به سیستم دفاعی بدن انسان تشبیه می­‌کند. به عقیده­ وی اگر بدن انسان از مقاومت خوبی برخوردار نباشد حتی کوچکترین ویروس­‌ها هم می­توانند وی را از پا درآورند و بالعکس. تحریم­‌ها هم همین طور هستند. بنابراین اگر ما با کاربست مدیریت استراتژیک، مقاومت داخلی اقتصادمان را در مقابل تحریم­ها بالا ببریم، قطعاً تحریم­ها نه تنها تهدید نیست بلکه فرصت است.

در ارتباط با بحث تبدیل کردن تهدیدِ تحریم به فرصت، فاتحی با اذعان به اینکه تحریم­ها به نوعی برای ما فرصت بودند می­گوید : بسیاری از پیشرفتهایی که در صنایعمان کردیم در زمانی بود که ما تحت تحریم و در زمان جنگ تحمیلی هشت ساله بودیم. بسیاری از اختراعات و ابداعاتی که در داخل کشور ایجاد شد محصول همان دوران است. تحریم­های اخیر هم همین نتیجه را برای ما به ارمغان آورد و ما توانستیم بسیاری از کالاهایی را که به آنها نیازمند بودیم، خودمان تولید کنیم و خوشبختانه کشور ما در زمان تحریم در زمینه­ انباشت فناوری­های سطح بالا، پیشرفت خوبی داشته است.

کارشناسان با اذعان به اینکه در شرایط پس از برجام، لغو تحریم­‌ها ضمن ایجاد فرصت می­توانند تهدیدی برای اقتصاد کشورمان باشند، تأکید کردند اگر بتوانیم از شرایطی که با لغو تحریم­‌ها ایجاد می­‌شود، کشور را به سمتی ببریم که از تکانه­‌های خارجی مصون بماند و به نهادینه شدن صنعت متکی بر فناوری در کشورمان منجر شود، از این فرصت استفاده کرده­‌ایم. اما اگر این فرصت را تبدیل کنیم به واردات بیشتر کالاهای مصرفی و در اختیار قرار دادن بازار 70 میلیونی کشورمان در اختیار شرکت­های خارجی، یا اجازه دهیم سرمایه­‌گذاران صرفاً در حوزه‌­های نفت، گاز، مواد خام و مواد معدنی سرمایه­‌گذاری کنند، اقتصاد کشورمان را متوجه تهدیدی جدی ساخته­ایم! تهدیدی که فاتحی آن را منجر شدن به رکودی شدیدتر بعد از یک دوران مصنوعی مصرفی، معرفی می­‌کند.

فاتحی با اشاره به تهدیداتی که پس از برجام اقتصاد ایران را تهدید می کند گفت: ما پیش از برجام هم، خیلی راحت می­‌توانستیم کالاهای مصرفی ساده را از خارج وارد کنیم و در این زمینه مشکلی نداشتیم. ضمن آنکه خودمان هم به اندازه­ کافی قطعه‌­ساز خودرو و تولیدکننده­ پوشاک و مواد غذایی در کشورمان داریم و در این زمینه­ها نیازی به تولیدات خارجی نداریم. چیزی که ما نیاز داریم و کشورهای دیگر هم در ارتباطات تجاری، آن را محور چانه زنی­‌هایشان قرار می‌­دهند، ورود تکنولوژی­های پیشرفته (Hightech) به صنعتشان است.

در این حوزه است که کشورهای جهان سوم، استثمار می­‌شوند. زیرا شرکت­‌های چندملیتی بدون در اختیار گذاشتن فناوری تولید کالا، از بازار این کشورها برای فروش محصولات خودشان استفاده می­کنند.

وی ادامه داد : اما اگر مسئولان ما از دلالی و تجارتی که معمولاً در این عرصه اتفاق می­‌افتد و باند یا مافیایی که در این حوزه­‌ها به وجود می­‌آید و باعث فساد می­‌شود، صرف نظر کنند، و بتوانند با مدیریت صحیح، در ارتباط با شرکت­های خارجی، فناوری تولید کالا را ملی کنند، در آن صورت است که ما می­توانیم بگوییم که پس از برجام فوایدمان بیشتر از مضراتی بوده است که به ما تحمیل شده است.

وی خاطر نشان کرد : ما نباید خودمان را بر درآمد نفت متکی کنیم. اگر می­‌خواهیم که در آینده از تکانه­‌های خارجی مصون باشیم باید بتوانیم غیر از نفت، گاز و مواد خام و معدنی، محصولات دیگری هم، برای عرضه به بازارهای بین­‌المللی داشته باشیم. اتکا به صادرات مواد خام عاقلانه نیست. همان طور که دیدیم دیگران انحصار کالاهای ایرانی مثل فرش، زعفران و پسته را از دست ما درآوردند، در حالیکه ما خودمان نتوانستیم از صادرات این کالاها بهره­ لازم را ببریم.

فاتحی در اشاره به یکی از تهدیدهای پس از برجام، به بحث ورود مدیر خارجی اشاره کرد و آن را اظهار نظری غیرکارشناسانه دانست و اظهار داشت: ما اصلاً نیاز به مدیر خارجی نداریم. اگر این طور باشد پس باید وزیر هم از خارج بیاوریم. چون یکی از بزرگترین مدیریت‌های اجرایی کشورمان، هیأت دولت و وزیران است.

شرکت­های چندملیتی؛ به نفع یا به ضرر ما؟

مسئله­ دیگری که توجه عده­ای از کارشناسان را به خود جلب کرده است، بحث حضور سرمایه­‌گذاران خارجی و شرکت­‌های بین­المللی است که پس از برجام احتمال حضور آنها بیش از پیش تقویت خواهد شد. در این باره عده‌­ای از کارشناسان معتقدند، درصد بسیاری از سرمایه گذاری­های بزرگ در کشورهای صنعتی انجام می­‌شود و کشورهای صنعتی پیشرفته علاقه­ ای به سرمایه ­گذاری مستقیم در خارج از مرزهایشان ندارند؛ چون مایل نیستند فناوری­ های پیشرفت ه­ای که در اختیار دارند و برایش هزینه کرده ­اند به سادگی در اختیار دیگر کشورها قرار گیرد، بنابراین انجام سرمایه­ گذاری به همراه انتقال فناوری غربی­ ها در اقتصاد ایران پس از برجام یک چالش خواهد بود.

این شرکت­ ها در بهترین حالت به جای تولید بخشی از کالا در کشورشان با توجه به ارزانی انرژی و ارزان بودن نیروی کار در کشورمان، قسمتی از تولید را در کشورمان انجام می دهند و ما به مونتاژ کار تبدیل می­ شویم. این عده از کارشناسان معتقدند غربی­ ها در ایران صنایع استراتژیک ایجاد نخواهند کرد.

به این شرکت­ها امید نبندیم

میربابایی در این زمینه می­ گوید: این شرکت­ ها طبیعتاً فقط دنبال منافع خودشان هستند. شرکتی که برای به دست آوردن یک فناوری هزینه کرده است نمی­ خواهد آن فناوری را به راحتی به شرکت­ ها و کشورهای دیگر منتقل کند. و اگر هم این کار را بکند، فناوری دست سوم را منتقل می ­کند. از فناوری دست دوم که دارد پول در می­ آورد. از دست اول هم قرار است چند سال دیگر پول در بیاورد. اینکه ما چشممان به عملکرد این شرکت ها باشد چیز خوبی نیست.

وی تأکید کرد : ما نباید بازارمان را در اختیار این شرکت­ ها قرار دهیم. بلکه باید این شرکت ­ها را وادار به همکاری با خودمان کنیم.

این کارشناس ارشد مدیریت استراتژیک ادامه داد : اگر در شرایط پسا تحریم آمدیم با شرکت های بین المللی، بر اساس سرمایه­ گذاری در همه­ عرصه­ ها از جمله R & D (تحقیق و توسعه­ فناورانه) و تحقیقات قرارداد بستیم آن موقع هست که می توانیم بگوییم که این شرایط پسا تحریم و رفع تحریم­ ها برای ما اثرات مثبت داشته است. اما اگر مثلاً در صنعت خودروسازی با آنها قرارداد مونتاژ بنز و بی.ام.و را منعقد کنیم، یا مثلاً خودرو را به صورت پیش ساخته وارد کنیم، نه تنها هیچ اثر مثبتی نخواهد داشت بلکه هم صنعت‌مان را هم وابسته خواهد کرد و هم مردم‌مان مصرف‌گرا خواهند شد.

فاتحی معقتد است، اینکه بتوانیم در تعاملات با شرکت­ های بین­المللی، دست بالا را داشته باشیم، به مدیریتی بستگی دارد که دولت اعمال می­کند.

واردات از آمریکا، تأیید ستمگر و کشتن روحیه­ ظلم­ ستیزی است

میربابایی در بحث ورود شرکت­ ها و سرمایه­ گزاران آمریکایی به اقتصاد ایران، پس از برجام اظهار داشت: اگر عملکرد آمریکا را در سال­ های معاصر در عرصه­ بین­المللی به ویژه در ایران، نظاره کرده باشیم، دیده ­ایم که برای این کشور هیچ چیز به جز منافع ملی خودش مهم نیست و دولتمردان آمریکایی این مسئله را بارها اعلام کرده­ اند. بازبینی عمق افکار استراتژیک آمریکایی­ ها نیز مؤید این موضوع است که خوی استکباری، از سیاستگزاران این کشور جدا شدنی نیست. بنابرین منطقی نخواهد بود که گمان کنیم با انعقاد معاهده، با آنها رفیق شده ­ایم!

وی ادامه داد : مخالفت با حضور شرکت­ های آمریکایی مثل مک­دونالد در ایران از آن روست که اولاً، حضور این شرکت­ ها باعث می ­شود ناخودآگاه، روحیه­ مقاومت در برابر ظلم شکسته شود و ثانیاً این پیام را صادر می­کند که آمریکایی‌ها هر موقع که بخواهند، هر کار که بخواهند می­توانند انجام دهند و تمام ملّت­ها ناگزیرند در مقابل آنها سر تسلیم فرود آورند.

این کارشناس ارشد مدیریت استراتژِیک خاطر نشان کرد : رهبری در نامه­ ای که به رئیس­ جمهور نوشتند، واردات از آمریکا یا همکاری با شرکت­های آمریکایی را به شدت نهی کردند. این حرکت به خوبی مسیر را برای ما روشن می­کند.

اقتصاد مقاومتی، تضمین­ کننده­ استقلال از شرق و غرب

میربابایی با ویژه‌تر دانستن مطرح شدن بحث اقتصاد مقاومتی، در شرایط پس از تحریم در مقایسه با قبل از آن می­ گوید : اقتصاد مقاومتی بر اساس شعارهای اصیل و انقلابی نظام – نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی- تدوین شده است. و تعریف آن هم این است که؛ در شرایطی که قرار است ما به شرق و غرب، وابستگی نداشته باشیم، باید برنامه ‌ریزی راهبردی ما به سمت حمایت از تولیدات داخلی باشد. به سمت خودکفایی در همه عرصه ­ها.

وی تصحریح کرد : متأسفانه مدیران ما هم در دولت قبلی و هم در دولت فعلی، اقدامات کارآمدی در زمینه دست یابی به اقتصاد مقاومتی نداشته ­اند.

فاتحی نیز در ارتباط با منشأ توسعه­ اقتصادی اظهار کرد: همه می­ دانند که ریشه­ مشکلات و خوشبختی هر کشوری در دست مردم و مدیریت آن کشور است. در بحث اقتصاد مقاومتی نیز تأکید بر آن است که ساختار اقتصادی­مان را متکی به خودمان کنیم و تقصیر ایجاد مشکلات را به عوامل واهی نیندازیم اما متأسفانه تاریخ اقتصادی ما نشان داده است که مدیران ما تبحّر بسیار خوبی در فرصت ­سوزی دارند.

گزارش از مهسا اسفندیاری