مکان و زماني که به پروردگار منسوب مي شود شرافت و عظمت مي يابد. کعبه را “بيت الله” خوانند چرا که مکاني است ، مقدس و داراي ويژگي هايي خاص، که سبب تمايز آن از ديگر مکان ها گشته است و گرنه خداوند علي اعلي شأنه ، منزه است از آنکه مانند انسان ها محلي براي سکونت داشته باشد چرا که ذات مقدسش از مقتضيات بشري به دور است و يا آنکه رمضان؛ شهر الله (ماه خدا) خوانده شده به سبب عظمت و ويژگي هايي که اين ماه را از ساير ماه هاي سال متمايز گردانده است.
درک عظمت و بزرگي اين ماه عزيز ممکن نيست مگر به واسطه ي بهره گيري از بيانات معصومين (عليهم السلام). آنانکه بر اسرار عالم اشرافي کامل دارند به روشني دليل برتري و بزرگي اين ماه را بيان کرده اند.

ماه نابودي گناهان
رمضان از ريشه ي "رمض" به معناي شدت تابش خورشيد بر ريگ و امثال آن است. همانطور که تابش شديد آفتاب بر روي اجسام سبب سوزاندن و گاه نابود و پوسيده شدن آنها مي شود در اين ماه، گناهان بندگان از بين مي رود. چنانکه از رسول خدا (صل الله عليه و آله و سلم) نقل شده که فرمودند: «إنّما سُمِّيَ الرَّمَضانُ لأ نّهُ يَرمَضُ الذُّنوبَ، رمضان ، بدين سبب رمضان ناميده شده است که گناهان را مى‏سوزاند. » (کنز العمال،23688)

برترين ماه سال
ماه مبارک رمضان به جهت نزول قرآن کريم در آن و ويژگي هاي منحصري که دارد در ميان ماه هاي سال قمري برترين است؛ قرآن کريم مي فرمايد: «ماه رمضان ماهي است که قرآن براي هدايت انسان ها در آن نازل شده است.» (بقره/185)
پيامبر گرامي(ص) درباره ماه رمضان مي فرمايد: «اي مردم! ماه خدا با برکت و رحمت و مغفرت به شما روي آورد، ماهي که نزد خدا از همه ماه ها برتر و روزهايش بر همه روزها و شب هايش بر همه شب ها و ساعاتش بر همه ساعات برتر است، ماهي است که شما در آن به ميهماني خدا دعوت شده و مورد لطف او قرار گرفته ايد، نفس هاي شما در آن تسبيح و خوابتان در آن عبادت، عملتان در آن مقبول و دعايتان در آن مستجاب است.... بهترين ساعاتي است که خداوند به بندگانش نظر رحمت مي کند... .»( وسائل الشيعه،ج 10، ص 313)

ماه رحمت، آمرزش و رهايي از آتش
رمضان ماهي سراسر خير و برکت است. لحظه لحظه ي آن مملو از آثار و برکاتي ارزشمند است که همين امر سبب به وجود آمدن فرصتي مغتنم در اين ماه مي گردد. ماهي که به فرموده ي رسول اکرم(صلي الله عليه و آله) ابتدايش رحمت ميانه اش مغفرت و انتهايش رهايي از آتش سوزان جهنم است.( کافي، کليني، محمد بن يعقوب، ج4، ص67، ح4 ) آنکه بهره مند از رحمت بي منتهاي الهي گشت آمرزيده مي شود و چون آمرزيده شد از عذاب الهي در امان مي ماند.
غفران خداوند در اين ماه به قدري زياد و فراگير است که به فرموده ي امام صادق (عليه السلام) در هر شب از آن شماري از بندگان گنهکار از آتش دوزخ رهايي مي يابند « سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ إِنَّ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي کُلِّ لَيْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ عُتَقَاءَ وَ طُلَقَاءَ مِنَ النَّارِ إِلَّا مَنْ أَفْطَرَ عَلَى مُسْکِرٍ فَإِذَا کَانَ آخِرُ لَيْلَةٍ مِنْهُ أَعْتَقَ فِيهَا مِثْلَ مَا أَعْتَقَ فِي جَمِيعِه ؛(. ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، شيخ صدوق، ص65) امام صادق عليه السّلام فرمود: به راستى، خداى گرامى و بزرگ را ، در هر شبى از ماه رمضان، آزادشدگان و رهايى‏يافتگانى از دوزخ باشد. جز آن کس که با مست‏کننده‏اى افطار کند؛ پس چون شب پايانى ماه فرا رسد در آن شب به شماره همه کسانى که در آن ماه آزاد نموده ديگر بار آزاد سازد.»

ماه گشايش درهاي بهشت
وفور فيض و رحمت الهي در اين ماه به گونه ايست که گويي تمامي درهاي بهشت، به روي بندگان گشوده شده است و درهاي جهنم بسته گشته است. رحمت بي انتهاي الهي به اندک بهانه اي در اين ماه شامل بندگان مي گردد و چشم پوشي پروردگار نسبت به خطاهاي بندگان گسترده مي شود به گونه اي که تصور ميگردد خداوند درهاي جهنم را بسته است.
«قال رسول الله (صلي الله عليه و آله): إِذَا طَلَعَ هِلَالُ شَهْرِ رَمَضَانَ فُتِحَتْ أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَ أَبْوَابُ الْجِنَانِ وَ أَبْوَابُ الرَّحْمَةِ وَ غُلِّقَتْ أَبْوَابُ النَّار ...؛( کافي، کليني، محمد بن يعقوب، ج4، ص67، ح6) چون هلال ماه رمضان پديد آيد درهاي آسمان و درهاي بهشت و درهاي رحمت گشوده شود و درهاي دوزخ بسته گردد.

نزول کتب آسماني در اين ماه
تمام کتب بزرگ آسماني مانند: قرآن کريم، تورات، انجيل، زبور، صحف در اين ماه نازل شده است. حضرت امام صادق(ع) مي فرمايد: «کل قرآن کريم در ماه رمضان به بيت المعمور نازل شد، سپس در مدت بيست سال بر پيامبر اکرم(ص) و صحف ابراهيم در شب اول ماه رمضان و تورات در روز ششم ماه رمضان، انجيل در روز سيزدهم ماه رمضان و زبور در روز هيجدهم ماه رمضان نازل شد.»( الکافي، ج 2 ،ص 628)

وجود شب قدر در اين ماه
شب قدر از شب هايي که برتر از هزار ماه است و فرشتگان در اين شب به اذن خدا فرود مي آيند و جميع مقدرات بندگان را در طول سال تعيين مي کنند و وجود اين شب در اين ماه مبارک نعمت و موهبتي الهي بر امت پيامبر گرامي اسلام(ص) است و مقدرات يک سال انسان ها (حيات، مرگ، رزق و...) براساس لياقت ها و زمينه هايي که خود آنها به وجود آورده اند تعيين مي شود و انسان در چنين شبي با تفکر و تدبر مي تواند به خود آيد و اعمال يک سال خود را ارزيابي کند و با فراهم آوردن زمينه مناسب بهترين سرنوشت را براي خود رقم زند.
حضرت امام صادق(ع) مي فرمايد: «تقدير مقدرات در شب نوزدهم و تحکيم آن در شب بيست و يکم و امضاء آن در شب بيست و سوم است.»(وسائل الشيعه، ج 10، ص 354)

ماه اسارت شياطين
گناه و معصيت سبب دوري از رحمت و غفران الهي است و از آنجا که ماه رمضان، سراسر نور رحمت است و تمامي درهاي رحمت الهي در اين ماه بسوي زمينيان گشوده مي شود لازم است تا عوامل دور کننده ي انسان ها از رحمت بيکران پروردگار از ميان برداشته شود. از اينرو در اين ماه شياطين در حصارند به گونه اي که به فرموده نبي مکرم(صلي الله عليه و آله) هر شيطان رانده شده توسط هفت فرشته به بند کشيده مي شود و تا پايان اين ماه رها نمي گردد. «وَ قَدْ وَکَّلَ اللَّهُ بِکُلِّ شَيْطَانٍ مَرِيدٍ سَبْعَةً مِنْ مَلَائِکَتِهِ فَلَيْسَ بمخلوق [بِمَحْلُولٍ حَتَّى يَنْقَضِيَ شَهْرُکُمْ هَذَا ؛(. ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، شيخ صدوق، ص65) خداوند بر هر شيطان رانده‏شده‏اى هفت فرشته را گمارد و آن شيطان‏ها رها نشوند تا آنگاه که ماه شما به پايان رسد.»

ماه استجابت دعا
دست نياز در ماه رحمت الهي بسوي خالق بي همتا، خالي باز نمي گردد. خدايي که در اين ماه رحمتش را بسوي مخلوقاتش سرازير نموده است نيازهاي آنان را بي پاسخ نمي گذارد.پيامبراکرم (صلي الله عليه و آله) به اين امر توجه داده ودر اين باره فرموده اند: «أَلَا وَ أَبْوَابُ السَّمَاءِ مُفَتَّحَةٌ مِنْ أَوَّلِ لَيْلَةٍ مِنْهُ أَلَا وَ الدُّعَاءُ فِيهِ مَقْبُول؛( همان) هان! درهاى آسمان از نخستين شب آن ماه گشوده شود. آگاه باشيد که دعا در آن ماه پذيرفته آيد».

توفيق روزه داري در اين ماه
در ماه رمضان خداوند متعال توفيق روزه داري را به بندگانش داده است؛ «پس هر که ماه [رمضان] را درک کرد، بايد روزه بگيرد.»
انسان افزون بر جنبه مادي و جسمي، داراي بُعد معنوي و روحي هم هست و هر کدام در رسيدن به کمال مطلوب خود، برنامه هاي ويژه را نياز دارند، يکي از برنامه ها براي تقويت و رشد بُعد معنوي، تقوا و پرهيزگاري است؛ يعني اگر انسان بخواهد خودش را از جنبه معنوي رشد و پرورش دهد و به طهارت و کمال مطلوب برسد، بايد هواي نفس خود را مهار کند و موانع رشد را يکي پس از ديگري بر دارد و خود را سرگرم لذت ها و شهوات جسمي نکند. يکي از اعمالي که در اين راستا مؤثر و مفيد است روزه داري است، قرآن کريم مي فرمايد: «... اي افرادي که ايمان آورده ايد! روزه بر شما نوشته شد، همان گونه که بر پيشينيان از شما نوشته شده، تا پرهيزگار شويد.»(بقره/183)


دعاي بعد از نمازهاي واجب در ماه مبارک رمضان

يا عَلِيُّ يا عَظيمُ يا غَفُورُ يا رَحيمُ اَنْتَ الرَّبُّ الْعَظيمُ الَّذي لَيْسَ کَمِثْلِهِ شَيءٌ
اي والا اي بزرگ اي آمرزنده اي مهربان تويي پروردگار بزرگي که نيست مانند او چيزي
وَ هُوَ السَّميعُ الْبَصيرُ وَ هذا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ وَ کَرَّمْتَهُ وَ شَرَّفْتَهُ وَ فَضَّلْتَهُ
و او شنوا و بينا است و اين ماهي است که آنرا بزرگ و گرامي داشته و او را شرافت و برتري داده اي
عَلَي الشُّهُورِ وَ هُوَ الشَّهْرُ الَّذي فَرَضْتَ صِيامَهُ عَلَيَّ وَ هُوَ شَهْرُ
بر ماههاي ديگر و اين ماهي است که روزه آن را بر من واجب کرده و اين ماه
رَمَضانَ الَّذي اَنْزَلْتَ فيهِ الْقُرْآنَ هُديً لِلنّاسِ وَ بَيِّناتٍ مِنَ الْهُدي
رمضان است همان ماهي که قرآن را در آن فرو فرستادي آن قرآني که راهنماي مردم و نشانه هاي روشني از هدايت
وَالْفُرْقانِ وَ جَعَلْتَ فيهِ لَيْلَةَ الْقَدْرِ وَ جَعَلْتَها خَيْراً مِنْ اَلْفِ شَهْرٍ فَيا
و جدا ساختن (ميان حق و باطل ) است و قراردادي در اين ماه شب قدر را و آن را بهتر از هزار ماه کردي پس اي
ذَالْمَنِّ وَ لا يُمَنُّ عَلَيْکَ مُنَّ عَلَيَّ بِفَکاکِ رَقَبَتي مِنَ النّارِ فيمَنْ تَمُنُّ
منت داري که کسي بر تو منت ندارد منت نه بر من به آزاد ساختنم از آتش در ميان آنانکه
عَلَيْهِ وَ اَدْخِلْنِي الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِکَ يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ
بر آنها منت نهي و داخل بهشتم گردان برحمتت اي مهربانترين مهربانان.



دو قطره اشـــک خجالت، هزار کوه گناه
کــــرامتي که همين است جنس بازارم