وَ قالَ الرَّسُولُ يا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً (فرقان/30)

پيامبر (در روز قيامت از روى شكايت) مى‏گويد: پروردگارا! قوم من اين قرآن را رها كردند.



اين آيه، از گلايه‏ى پيامبر اسلام (صلوات اللَّه عليه و آله) سخن مى‏گويد و آن حضرت چون «رَحْمَةً لِلْعالَمِينَ» است نفرين نمى‏كند.



بر هر مسلمانی لازم است که روزانه نامه محب خود را گشوده و قسمتی از آن را تلاوت نماید و با تدبر در آن روح و جان خود را جلا دهد و در طول روز، آنچه از دستورات که در نامه محب خود قرائت نموده را جامه عمل بپوشاند که اگر چنین نکند در حقیقت، قرآن این نامه مهم الهی را کنار گذاشته و آن را مهجور ساخته است؛ و معلوم است که با مهجور گذاشتن این کتاب انسان ساز و مهم الهی، قطعا روز قیامت مشمول شکوه پیامبر رحمت، از امت خویش خواهد بود.پس لازم است اندکی تأمل کنیم و با انس مستمر و روزانه با قرآن کریم، انسانیت، جایگاه و سطح فکری و اعتقادی خود را افزایش دهیم تا روز قیامت از دایره گلایه پیامبر (صلی الله علیه و آله) مصون و محفوظ بمانیم.در ذیل، تفسیر آیه 30 سوره مبارکه فرقان را که حاکی از گلایه حضرت ختمی مرتبت (صلی الله علیه و آله) است، ذکر می کنیم:



شکوه پیامبر در قیامتوَ قالَ الرَّسُولُ يا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً (فرقان/30)پيامبر (در روز قيامت از روى شكايت) مى‏گويد: پروردگارا! قوم من اين قرآن را رها كردند.اين آيه، از گلايه‏ى پيامبر اسلام (صلوات اللَّه عليه و آله) سخن مى‏گويد و آن حضرت چون «رَحْمَةً لِلْعالَمِينَ» است نفرين نمى‏كند.امام رضا (عليه السلام) فرمود: دليل آن كه در نماز، قرآن مى‏خوانيم آن است كه قرآن از مهجوريّت خارج شود.در روايات آمده است: هر روز پنجاه آيه از قرآن را بخوانيد و هدفتان رسيدن به آخر سوره نباشد، آرام بخوانيد و دل خود را با تلاوت قرآن تكان دهيد و هر گاه فتنه‏ها همچون شب تاريك به شما هجوم آوردند، به قرآن پناه بريد.



اقرار بعضى از بزرگان درباره‏ى مهجوريّت قرآن


الف: ملا صدرا (ره) در مقدّمه تفسير سوره واقعه مى‏گويد: بسيار به مطالعه كتب حكما پرداختم تا آنجا كه گمان كردم كسى هستم، ولى همين كه كمى بصيرتم باز شد، خودم را از علوم واقعى خالى ديدم. در آخر عمر به فكر رفتم كه به سراغ تدبّر در قرآن و روايات محمّد و آل محمّد (عليهم السلام) بروم. يقين كردم كه كارم بى‏اساس بوده است، زيرا در طول عمرم به جاى نور در سايه ايستاده بودم. از غصه جانم آتش گرفت و قلبم شعله كشيد، تا رحمت الهى دستم را گرفت و مرا با اسرار قرآن آشنا كرد و شروع به تفسير و تدبّر در قرآن كردم، درِ خانه وحى را كوبيدم، درها باز شد و پرده‏ها كنار رفت و ديدم فرشتگان به من مى‏گويند: «سَلامٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوها خالِدِينَ».


ب: فيض كاشانى (ره) مى‏گويد: كتاب‏ها و رساله‏ها نوشتم، تحقيقاتى كردم، ولى در هيچ يك از علوم دوائى براى دردم و آبى براى عطشم نيافتم، بر خود ترسيدم و به سوى خدا فرار و انابه كردم تا خداوند مرا از طريق تعمّق در قرآن و حديث هدايت كرد.ج: امام خمينى (ره) در گفتارى از اينكه تمام عمر خود را در راه قرآن صرف نكرده، تأسّف مى‏خورد و به حوزه‏ها و دانشگاه‏ها سفارش مى‏كند كه قرآن و ابعاد گوناگون آن را در همه‏ى رشته‏ها، مقصد اعلى قرار دهند تا مبادا در آخر عمر بر ايّام جوانى تأسّف بخورند.


«هجر»، جدايى با عمل، بدن، زبان و قلب را شامل مى‏شود.رابطه‏ى ميان انسان و كتاب آسمانى، بايد دائمى و در تمام زمينه‏ها باشد، زيرا كلمه‏ى «هجر» در جايى به كار مى‏رود كه ميان انسان و آن چيز رابطه باشد.


بنا بر اين بايد تلاشى همه جانبه داشته باشيم تا قرآن را از مهجوريّت در آوريم و آن را در همه‏ى ابعاد زندگى، محور علمى و عملى خود قرار دهيم تا رضايت پيامبر عزيز اسلام را جلب كنيم.نخواندن قرآن، ترجيح غير قرآن بر قرآن، محور قرار ندادن آن، تدبّر نكردن در آن، تعليم ندادنش به ديگران و عمل نكردن به آن، از مصاديق مهجور كردن قرآن است. حتّى كسى كه قرآن را فرا گيرد ولى آن را كنار گذارد و به آن نگاه نكند و تعهّدى نداشته باشد، او نيز قرآن را مهجور كرده است.



پيام‏ها1 در قيامت يكى از شاكيان، پيامبر اكرم (صلوات اللَّه عليه) است. 2 انتقاد از كسانى است كه آگاهانه قرآن را كنار مى‏گذارند. «اتَّخَذُوا» ... و نفرمود: «كان عندهم مهجورا» 3 مهجوريّت قرآن و گلايه‏ى پيامبر و مسئوليّت ما قطعى است. ( «قالَ» فعل ماضى نشانه‏ى حتمى بودن است) 5 تلاوت ظاهرى كافى نيست، بلكه مهجوريّت‏زدايى لازم است.برگرفته از تفسیر نور – حجت الاسلام و المسلمین قرائتی (دامت برکاته)