آيا قصد قربت در انتظار ضروري است يانه ومراد ازاين قصد قربت چيست؟ابتدا بايد مقدمه اي رامتذكر شد وآن اين كه دستورات شارع مقدس برچند دسته اند:

اول آن كه معلوم است مصلحت موجود درآن شي ء امرشده تعبد است مانند نماز.دوم آن كه معلوم است كه مصلحت موجود در آن شيءامر شده تعبد نيست بلكه غرض حاصل شدن محتواي امر است وهرگونه كه اتفاق بيفتد (چه باقصد قربت چه بدون آن)صحيح مي باشد مانند شستن بدن يا لباس نجس.

سوم آن كه ندانيم كه مصلحت درآن امر بروجه تعبد است يانه؟شكي نيست كه در قسم اول قصد قربت شرط است وآن اعمال بدون قصد قربت باطل است ونيز شكي نيست كه درقسم دوم (شستن بدن)قصدقربت شرط نيست اما درقسم سوم اگر مكلف به قصد تعبد انجام دهد استحقاق ثواب خواهد داشت واگر بدون قصد تعبد بجا آورد مستوجب ثواب وعقابي نخواهد بود.

حالا بايد گفت انتظار ازقسم سوم است.اگر قصد تقرب بهپروردگار را در اين زمينه داشته باشد به فيوضاتي خواهد رسيد ،در غير اين صورت آن چنان بهره اي نخواهد برد.شخص منتظر مي تواند غرضش اطاعت امر الهي باشد حال دراين اطاعت اميد ثواب داشته باشد يانداشته باشد.درواقع قصد اول طاعت پروردگار است ورسيدن به ثواب هاي دنيايي واخروي ،ثانوي وتبعي است.دراين صورت مي توان گفت براي منتظر همه ثواب هايي راكه درروايات آمده محقق مي گردد،اما اگر قصد منتظر تنها رسيدن به مواهب اخروي يا دنيايي باشد (توضيح اين كه چون مي داند كه در زمان ظهور همه اسباب زندگي وسعه روزي وطول عمر وفراوواني نعمت ها و زايل شدن غم ها ودرد ها تحقق مي يابد وبراي آن نظر به ظهور داشته وبه دنبال آن است وخود را منتظر مي داند)درخصوص اوبايد گفت كه اين دسته از منتظران مستحق ثواب هاي موعود نيستند زيرا استحقاق ثواب درعبادت موقوف است برقصد اطاعت وفرمانبرداري ودر اين فرض شخص دستور انتظار رانه ازباب تعبد بلكه ازباب رسيدن به نعمت هايي برخود حمل كرده است.

*مراد از قصد قربت

حضرت امام كاظم (ع)ازحضرت رسول (ص)چنين نقل مي كند:( كه همانا ارزش واقعي اعمال به نيت هاست وبراي هركسي آن چه قصد قربت آن راكرده مي ماند.پس كسي كه به جنگ بادشمنان به قصد تقرب ورسيدن به آنچه نزد خداست برود اجر او برخداست وكسي كه به قصد دنيا بردن حتي عقالي (بندي كه پاي شتران را مي بندند)مبارزه كند بهره اي جز همان عقال نخواهد داشت.( 1).بنابراين روايات مي توان گفت منظور ازقصد قربت معتبر درعبادات اين است كه به جاي آورنده عبادت ،عمل رابه قصد اطاعت پروردگار وامتثال اوامر او به جا آورد.به طور كلي نگاه به احكام دين ودستورات شريعت اسلام رامي توان رنگ وجهت ويژه اي داد وآن نديدن غير پوردگار استحتي درنظر نگرفتن بهشت وجهنم چنان چه درروايتي ازابابصير مي وانيم كه گفت :به امام صادق (ع)عرض كردم :فدايتان شوم چه زماني فرج خواهد رسيد؟امام درجواب فرمودند:

اي ابابصير آياتواراده دنياداري؟هركس امر فرج راشناخته خداوند به او فرج وگشايش مرحمت خواهد نمود به خاطر انتظاري كه كشيده است.

درتوضيح بايد بگوييم ازآن جايي كه مقصود ازفرج ،نصرت امام وجهاد پيش روي ايشان است امام بيان فرموده اند كه اين مقصود به واسطه انتظار شيعيان حاصل است وهم چنين روشن نموده اند كه بايد غرض ازانتظار قصد قربت داشتن وتسليم محض بودن باشد.امام صادق(ع)فرموده اند :بعضي ازكساني كه قائم مارا دوست دارند وانتظار فرج وي را مي برند تابه منافع ومقاصد مادي خويش برسند...فقط كلمات ماراحفظ كرده واز افعال وكردار مابه دور هستند كه خداوند ايشان رابه آتش دوزخ افكند.(2)

خلاصه كلام بايد خالصا ومخلصا به دنبال دين ومواليان آن به راه افتاد وچشم رااز مصالح ومنافع فروبست.

(برگرفته از كتاب: رهايي ازمرگ جاهليت)