گریستن و جاری شدن اشک ها یکی از زیباترین حالات انسانی است که اوج عاطفه و احساس او را به نمایش می گذارد. از این رو است که در آموزه های اسلامی گاه از اشک به نشانه درک حقیقت، گاه برای نزدیک شدن به خدا و ... تعبیر می شود.

پیامبر خدا (ص) درباره  گریستن می فرمایند: «اى على! سفارش تو را به خودت مى كنم كه خصلت هایى داشته باشى و آنها را حفظ كنى! بار خدایا! على را [در حفظ این خصال ]یارى كن : ... چهارم: گریستن براى خدا. در برابر هر قطره اشكى كه مى ریزى خانه اى در بهشت براى تو ساخته مى شود.»

همان حضرت (ص) می فرمایند: «هیچ قطره ‏اى نزد خدا محبوب ‏تر از دو قطره نیست: قطره خونى که در راه خدا ریخته شود، و قطره اشکى که در تاریکى شب از بیم خدا از دیده جارى گردد.»

برخی روایات اشک را نشانه رحمت الهی و نعمت می دادند، آنچنان که امیرالمومنین (ع) می فرمایند: «اشک چشم‏ ها و ترس دل‏ها [از خدا] از رحمت خداوند به شمار مى‏ رود.»

پیامبر اکرم (ص) نیز فرموده اند: «همانا اشک رحمتى است که خداوند آن را در وجود بندگانش قرار مى‏دهد.»

یکی از بهترین گریستن ها و اشک ها، اشک از خوف خداوند است. از این رو است که پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: «بدانید كه هر كس چشمانش از ترس خدا اشك ریزد، در برابر هر قطره اشك او، كاخى آذین بسته به مروارید و گوهر در بهشت به او مى دهند. در آن كاخ چیزهایى است كه هیچ چشمى ندیده، هیچ گوشى نشنیده و بر دل هیچ بشرى خطور نكرده است.»

همان حضرت (ص) در خطبه حجّة الوداع فرمودند: «هر كس چشمانش از ترس خدا اشك ریزد براى هر قطره اشك او به اندازه كوه احد در ترازوى اعمالش پاداش مى نهند.»

امیرالمومنین (ع) نیز این گریه را نشانه رحمت دانسته و فرموده اند: «گریه چشم ها و ترس دل ها نشانه رحمت خداى بلند نام است. هر گاه این دو را در خود یافتید دعا كردن را غنیمت شمرید.»

البته اشک برای خدا سیره انبیا و بزرگان است همانطور که خداوند در آیه 58 سوره مبارکه مریم مى ‏فرماید: «... اًِّذَا تُتْلَى عَلَیْهِمْ آیَاتُ الرَّحْمنِ خَرُّوا سُجَّداً وَ بُکِیّاً»؛ «آنان [پیامبراى الهى و هدایت یافتگان] کسانى بودند که وقتى آیات خداوند رحمان بر آنان خوانده مى‏شد به خاک مى‏افتادند در حالى که سجده مى‏کردند و گریان بودند.»

درباره فضیلت گریه از خوف خدا امام باقر (ع) نیز فرموده اند: «روز رستاخیز همه چشم ها گریانند مگر سه چشم: چشمى كه در راه خدا شب را نخفته باشد، و چشمى كه از ترس خدا گریان شده باشد، و چشمى كه از محرمات خدا فروهشته باشد.»

یکی از گریه های توصیه شده در دنیا، گریستن بر احوالات خود است که آن نیز ابواب برکت و خیر را به روی آدمی می گشاید.

در وحى هاى خداوند متعال به موسى (ع) آمد: «تا در دنیا هستى به حال خود گریه كن و از هلاكت و مهلكه ها بترس و مبادا زرق و برق زندگى دنیا تو را فریب دهد.»

امام جعفر صادق (ع) فرمودند: «هر چیزى پیمانه و وزنى دارد مگر اشک ها؛ زیرا قطره‌‏اى اشک دریاهایى از آتش را فرو مى‏‌نشاند. و هرگاه چشم در اشک خود غرق شود، گَرد هیچ فقر و ذلّتى بر چهره آن ننشیند. و هرگاه اشک ها سرازیر شود خداوند آن چهره را بر آتش حرام گرداند. و اگر گرینده‏‌ اى در میان امتى بگرید همه آن امت مشمول رحمت مى‏‌شوند.»

منابع:

میزان الحکمه

غررالحکم

بحارالانوار



التماس دعا . . .