چند نکته تربیتی کوتاه و کاربردی  

در این مقاله سعی داریم به نکاتی کوتاه اما مفید و کاربردی در تربیت و رفتار با فرزندان اشاره کنیم که هر یک از آنها می تواند برای شما پدران و مادران دلسوز و هدفمند راهگشا باشد.

* با طفل خود کودکانه بازی کنید. بازی بزرگسالان با کودکان در برنامه‌های تربیتی امروز، بسیار مهم تلقی شده است. پیشوایان بزرگ اسلام به این اصل بزرگ تربیتی توجه کامل داشته و درباره آن سفارش نموده‌اند. از پیامبر اکرم (ص) در این زمینه نقل شده است که می‌فرمایند: "آن کس که نزد او کودکی است باید در پرورش وی، کودکانه رفتار نماید." و از حضرت علی (ع) منقول است که می‌فرمایند: "کسی که کودکی دارد باید در راه تربیت او خود را تا سر حد طفولیت و کودکی تنزّل دهد."

* کودک را در کارهای کودکانه خود تمسخر نکنید و کارهایش را احمقانه نخوانید.

* با سلام کردن به فرزندتان به او شخصیت دهید. اگر کودک به بزرگترها سلام کرد، لازم است به گرمی جواب او را بگویند و با این عمل شخصیت او را مورد اعتنا و احترام قرار دهند؛ اما از صفات پسندیده پیامبر بزرگ اسلام (ص) این بود که به تمام مردم از کوچک و بزرگ سلام می‌کردند.

* زیاد به فرزند، امر و نهی نکنید تا جرات پیدا نکند. (جرات فرزند بر والدینش در کودکی، باعث نافرمانی در بزرگی خواهد شد.)

* به فرزندان خود شخصیت بدهید. همان‌گونه که در روایات می‌خوانیم گاهی پیامبر (ص) به احترام کودک خود، سجده نماز را طولانی می‌نماید تا از دوش آن حضرت پایین بیاید و گاهی به احترام  کودک دیگران که صدای گریه او را شنیده، نماز جماعت را با سرعت خاتمه می‌دهد و بدین وسیله عملاً به مردم درس و روش حفظ شخصیت اطفال را می‌آموزد. همچنین حضرت علی (ع) با سوال کردن مسائل علمی از فرزندان خود در حضور مردم و گاهی محول کردن جواب سوالات مردم بر ایشان، به آنان شخصیت می‌دادند. وقتی پدر و مادر با پرورش صحیح و احترام به شخصیت کودک، خواهش‌های طبیعی او را ارضا ننمایند، کودک به وسیله گناه و بی‌نظمی، در قلوب دیگران وارد می‌شود تا برای خویشتن ارزش و شخصیت ایجاد کند. شخصیت، استقلال، اراده، اعتماد به نفس و همچنین زبونی، فرومایگی و عدم اعتماد به نفس از صفاتی است که اساس آن در دامن پدر و آغوش مادر پی‌ریزی می‌شود. کودکی که با وی معامله یک انسان نشده و او را به عنوان یک عضو محترم خانواده به ‌حساب نیاورده‌اند، نمی‌توان در بزرگی از او توقع استقلال و شخصیت داشت.

* به وعده ای که به کودکان می دهید وفا کنید. از پیامبر اکرم (ص) روایت شده است که فرمودند: "کودکان را دوست بدارید و با آنان با عطوفت و مهربان باشید. وقتی به آن ها وعده‌ای می‌دهید حتما وفا کنید؛ زیرا کودکان، شما را رازق خود می‌پندارند."

* در کودکان عشق و علاقه به نماز را ایجاد کنیم.

* برای تربیت جنسی کودکان، پدر و مادر نخست باید به فرزندان خود بیاموزند که سرزده وارد اتاق آن ها نشده و اجازه بگیرند، همان‌گونه که خداوند کریم در سوره نور آیه 58 نیز اشاره فرموده است. دیگر آنکه والدین باید معاشرت‌های خود را تحت کنترل قرار دهند و هر حرکتی که غرایز جنسی کودک را بیدار می‌کند، ترک کنند. حس کنجکاوی در سنین خردسالی فوق‌العاده زیاد است. بعلاوه دیدگان کودکان در عکس‌برداری بسیار حساس است و پیوسته دوست دارند مشاهدات خود را به طریقی عملی سازند و با بی‌باکی آنچه را دیده‌اند خود تجربه کنند. آنان در این مرحله به سرانجام رفتار خود هیچ نمی‌اندیشند. بر پایه این گفتارها چند نکته باید مورد توجه قرار گیرد:

الف) مادران دقت داشته باشند که به هنگام نظافت بچه‌ها - حتی نوزادان- کودکی دیگر به خصوص غیر همجنس، نظاره‌گر نباشد. (البته باید مراقب بود رفتارهایمان حساسیت برانگیز نباشد. به عنوان مثال، اگر موقع نظافت، به ناگاه کودکی را بالای سرمان مشاهده کردیم، با راندن ناگهانی او، حساسیتش را بیشتر نکنیم.)

ب) از زمان خردسالی بچه‌ها، به هیچ وجه با اندام جنسی و حتی سینه و ران‌های آنان نباید بازی کرد.

ج) نباید فرزندان را در محیط‌‌های خلوت، تنها یا با دیگری - خصوصاً خواهر و برادر- آزاد گذاشت.

د) مرد نامحرم نباید دختر 6 ساله را بر دامن بنشاند و ببوسد.