به گزارش سلام خبر، امروزه نوشابه ها براي بعضي افراد به عنوان اصلي ترين نوشيدني در طول روز تبديل شده است، اما از آنجا كه بسيار شيرين است و ارزش چنداني از نظر عناصر غذايي ندارد، ضررهاي بسياري براي سلامتي در پي خواهد داشت. شايد اگر همه ما تأثيرات سوء اين نوشيدني ها را بهتر بشناسيم، بتدريج از مصرف آنها منصرف شويم.

زمينه ساز افزايش وزن

هر ليتر نوشابه گازدار به طور متوسط 100 گرم قند دارد كه معادل 20 گرم يا چهار حبه قند براي هر ليوان است كه در مقايسه با مقدار توصيه شده سازمان بهداشت جهاني، بسيار زياد خواهد بود؛ زيرا بر اين اساس مقدار قند مصرفي در طول روز نبايد بيشتر از 50 گرم باشد.

اگر قند دريافتي بيشتر از نياز بدن باشد، اين قند در بدن ذخيره مي شود. در وهله اول قند توسط كبد و ماهيچه ها به شكل گليكوژن اندوخته مي شود، اما مقدار ذخيره شده خيلي سريع كاهش مي يابد. چربي دومين شكل ذخيره سازي قند است كه در اين صورت قند به تري گليسريد تغيير شكل مي يابد و در سلولهاي دارای چربي به خصوص در قسمت شكم اندوخته مي شود. چنين به نظر مي آيد كه قند موجود در نوشابه هاي گازدار تأثير مهمي در بروز چاقي دارد. چنانكه تحقيقي در مورد نوجوانان آمريكايي از ارتباط ميان مصرف نوشابه هاي گازدار و سبك زندگي و برنامه غذايي نامناسب حكايت دارد كه از جمله مي توان به خواب كمتر از 8 ساعت در شب، تماشاي تلويزيون بيشتر از دو ساعت در روز و عدم فعاليت جسماني و ورزش اشاره كرد.

همچنین مصرف نوشابه هاي گازدار متابوليسم بدن را نيز كند مي كند كه در نتيجه بدن مقدار كمتري چربي مي سوزاند و انرژي كمتري مصرف مي كند كه اين نكته نيز عامل ديگري براي تسهيل اضافه وزن خواهد بود.

ترغيب به غذا خوردن بيشتر

افزايش انسولين به علت خوردن مقدار بيش از حد قند احساس گرسنگي را تشديد مي كند. در واقع، انسولين سبب ايجاد مقاومت به لپتين؛ هورمون تنظيم اشتها مي شود. زماني كه نوشابه گازدار مي نوشيم، احساس سيري اصلاً احساس نمي شود. از سویي، اين نوشابه ها مصرف قند را در بدن در پي دارند كه اين نكته احتمال احساس گرسنگي را بيشتر مي كند كه با تمايل به خوردن خوراكي هاي دارای مقدار بالاي قند مانند بيسكويت، شيريني، نان، سيب زميني و... همراه خواهد بود. افزايش مصرف شكر در واقع سليقه غذايي را بتدريج تغيير مي دهد كه در نتيجه فرد تمايل چنداني به مصرف خوراكي هاي بدون قند اضافي مانند ميوه ها ندارد. مصرف نوشابه هاي گازدار دوره معيوبي به وجود مي آورد كه قند، قند را مي طلبد و در بیشتر موارد مصرف زياد كالري را در پي دارد.

اساس تركيب نوشابه ها، آب گازدار و قند است و به همين دليل اين نوشيدني ها بدون فيبرها، ويتامينها، مواد معدني و ديگر عناصر اصلي تغذيه هستند. نوشابه هاي گازدار فقط براي بدن كالري به همراه دارند.

پوسيدگي دندان ها

همان طور كه اشاره شد، نوشابه هاي گازدار داراي مقدار زيادي قند هستند كه تحقيقات ثابت مي كند، قند تأثير مستقيمي با ايجاد پوسيدگي دندانها دارد. از دست رفتن مواد معدني بدن در پي مصرف اين نوشابه ها دندانها را نيز تحت تأثير قرار مي دهد و سبب تضعيف ميناي دندان خواهد شد.

مطالعه اي در اين زمينه نشان مي دهد، مصرف نوشابه هاي گازدار عامل پيشرفت پوسيدگي دندان كودكان است. اسيدهاي فسفريك، سيتريك و... موجود در نوشابه ها نيز عامل از بين رفتن ميناي دندانهاست. به عنوان مثال، ph آب، خنثي و 7 است در حالي كه ph كوكا كولا اسيدي و 4/2 است. از همين رو به كودكان و بزرگسالان توصيه مي شود، براي حفظ سلامت دندانها مصرف نوشابه هاي گازدار را به حداقل برسانند.

دارای تركيبات زمينه ساز سرطان

نوشابه ها دارای انواع مواد افزودني و شيرين كنندها از جمله «آسپارتام» هستند. در مورد آسپارتام تحقيقات زيادي شده است؛ زيرا اين ماده جزو تركيبات سرطان زا شناخته مي شود. گرچه بسياري از مطالعات هيچ ارتباطي میان مصرف آسپارتام و خطر ابتلا به سرطان را كاملاً تأييد نمي كنند، اما تحقيقات آزمايشگاهي نشان دهنده اين است كه اين ماده مي تواند زمينه ساز سرطان باشد. پس از مصرف نوشابه، آسپارتام به متانول تغيير شكل مي يابد و موادي اساسا سرطان زا مانند فرمالدئيد و اسيد فورميك را آزاد مي كند.

به جز آسپارتام، «كلرانت كارامل» نيز ماده ديگري در نوشابه هاي كولاست كه سرطان زا محسوب مي شود. در واقع، كلرانت تحت تأثير گرما تركيب شيميايي را مي سازد كه در مقدار بالا مي تواند سمي باشد.

افزايش ابتلا به ديابت نوع 2

مقدار بالاي قند در نوشابه هاي گازدار سبب افزايش مقدار قند خون و در نتيجه افزايش ترشح انسولين مي شود كه در طولاني مدت مي تواند بدن را نسبت به انسولين مقاوم كند. به اين ترتيب مقدار كمتري در بدن مصرف مي شود و مقدار بيشتري قند در خون باقي مي ماند. اين در حالي است كه مقاومت نسبت به انسولين معمولا زمينه ساز ديابت نوع 2 مي شود. مصرف حداقل یک نوشابه گاز دار در روز با افزايش احتمال 67 درصد ابتلا به ديابت نوع 2 در مقايسه با عدم مصرف اين نوشابه ها همراه است. همچنين رعايت نکردن سبك زندگي سالم نيز در كنار اين مسأله عامل تشديد كننده ديگر ديابت خواهد بود.

بروز مشكلات رفتاري

مصرف منظم نوشابه هاي گازدار با افزايش رفتارهاي خشونت بار بخصوص در كودكان و نوجوانان همراه است. تحقيقي روي 2929 كودك پنج ساله كه 43 درصد آنها حداقل يك نوشابه در روز مي نوشند، نشان مي دهد اين كودكان رفتارهاي خشونت بار و نابهنجار بيشتري در مقايسه با كودكاني كه نوشابه مصرف نمي كنند، دارند. همچنین، كودكاني كه حداقل چهار نوشابه در روز مي نوشند نيز بيشتر از ديگران در معرض اختلالات تمركز و توجه هستند. تمايل بيشتر به ايجاد درگيري، افزايش احتمال غم و اندوه، افسردگي، افكار و اقدامهای خودكشي از ديگر تأثيرات سوء مصرف زياد نوشابه هاي گازدار در نوجوان است.

تحليل مواد معدني بدن

به طور كلي،‌ حفظ تعادل میان كلسيم و فسفر در بدن يكي از نكات اصلي حفظ سلامتي است. اين دو ماده نقش كليدي در متابوليسم استخوانها دارند كه براي سلامت مطلوب استخوانها نسبت فسفر و كلسيم بايد بين 8/0 و 1 باشد. گرچه افزايش فسفر بخوبي در بدن تحمل مي شود، اما اين افزايش به مرور زمان سبب تحليل استخوان مي شود؛ زيرا جذب كلسيم را كاهش مي دهد.

اين در حالي است كه اسيد فسفريك يكي از تركيبات اصلي نوشابه هاي گازدار غير الكلي است. تحقيقات ثابت مي كند، میان مصرف نوشابه هاي گازدار و كمبود كلسيم در خون نوجوانان و خانمهاي جوان بين 10 تا 22 سال ارتباط وجود دارد. در اين افراد بخش قابل توجهي از كلسيم و فسفر به جاي خون در ادرار ديده مي شود كه اين كمبود كلسيم در طولاني مدت خطر پوكي استخوان را در پي دارد.

افزايش خطر حمله هاي قلبي

بسياري از محققان عقيده دارند، مصرف نوشابه هاي گازدار خطر بروز حمله قلبي را افزايش مي دهد. بسياري از خانمها و آقاياني كه دچار چنين مشكلي مي شوند، كساني هستند كه تمايل زيادي به نوشابه هاي گازدار دارند. جايگزيني اين نوشيدني ها با ديگر نوشيدني ها مي تواند خطر بروز حمله قلبي را تا حدود 10 درصد كاهش دهد.

البته اين مسأله را نمي توان تنها عامل زمينه ساز بيماري هاي قلبي دانست؛ زيرا به طور كلي سبك زندگي در سلامت قلب مؤثر است. معمولاً افرادي كه زياد نوشابه مصرف مي كنند، بيشتر نيز به فست فودها تمايل دارند و كم تحرك هستند.