روزه عبادتی است که در امت‌های قبل نیز وجود داشته: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُون»،[بقره،183]؛ «اى اهل ايمان! روزه بر شما مقرّر و لازم شده، همان‌گونه كه بر پيشينيان شما مقرّر و لازم شد، تا پرهيزكار شويد.» مرحوم علامه طباطبایی در این زمینه فرموده‌اند: «عبادت بودن روزه امری است که فطرت انسانی به آن پی می‌برد و از طوایفی که پیرو ادیان آسمانی هم نبوده‌اند، مثل مصر و یونان و روم قدیم نیز نقل شده است، و بت پرستان هند نیز به روزه معتقد بوده، و اکنون طبق عقاید خود روزه می‌گیرند.»[1]
در این میان، حق‌تعالی برای امت اسلامی در رابطه با ماه مبارک رمضان، پنج امتیاز ویژه و استثنائی قائل شده، که برای امت هیچ پیغمبری آن‌ها را قرار نداده است. چنان‌چه پیامبر گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله و سلّم در بیانی به این پنج جایزه بزرگ اشاره می‌فرمایند:
الف: هرگاه شب اول ماه رمضان فرا رسد خداوند به سوی آنان نظر می‌كند.
نظر با نگاه تفاوت دارد. نظر یک نگاه ویژه، همراه با عنایت و توجه است. خداوند همه را می‌بیند «أَ لَمْ يَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ يَری»، [علق،14] ؛ « آيا  انسان ندانست كه خدا مى‏‌بيند.» اما این‌گونه نیست که به همه نظر نماید. لذا در مناجات شعبانیه، در حالی‌که ما را می‌بیند، به خدا عرض میکنیم «انْظُرْ الَيَ‏ نَظَرَ مَنْ نادَيْتَهُ فَاجابَك‏»،[2]؛ «الهی بر من نظر و عنایت كن، نظر به كسى ‏كه صدايش‏ كردى و تو را اجابت كرد.» و روزه داران این توفیق عظیم را دارند که مشمول نظر و توجه حق‌تعالی قرار ‌گیرند.
ب: بوی دهان آنان به هنگام غروب در نزد خدا خوشبوتر از بوی مشك است.
 بوی بد دهان به علت خشکی دهان است که به هنگام روزه گرفتن حاصل میشود. که البته با روش‌هایی قابل برطرف شدن است. در هر صورت هنگام غروب و موقع افطار، بوی دهان روزه دار پیش خدا خوش‌بوتر از مشک خواهد بود. زیرا روزه موجب طهارت باطن انسان می‌گردد.
«ما درون را بنگریم و حال را/نی برون را بنگریم و قال را»[3]
ج:.استغفار نمودن ملائکه
روزه داران مسلمان در ماه مبارک رمضان، این توفیق را دارند که مشمول طلب بخشش و مغفرت فرشتگان الهی در تمام شبانه روز قرار بگیرند.
د: تزیین بهشت
خداوند به بهشت امر می‌فرماید که خود را برای چنین بندگانی زینت بده و آماده نما.
ه: بخشش
بالاترین دستاورد این ماه، در شب عید فطر و پایان این عمل عبادی بزرگ، که شب مزد گرفتن است، حاصل می‌گردد، و آن چیزی جز بخشیده شدن، پاک و طاهر، از این ماه خارج شدن نمی‌باشد.[4]

بنابراین شایسته است در این ضیافت الهی به نحو احسن بندگی خدا را بنماییم تا از این جایزه‌های بزرگ بهره‌مند شویم.
.......................................
پی‌نوشت:
[1]. موسوى همدانى سيد محمد باقر، تفسير الميزان،ج2،ص7،دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسين حوزه علميه قم،1374   
[2]. ابن طاووس، على بن موسى‏ ابن طاووس، على بن موسى‏،الإقبال بالأعمال الحسنة( ط- الحديثة)،ج3ص298،دفتر تبليغات اسلامىی،قم‏،1376 ش‏
[3].مولوی
[4].مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى،‏بحار الأنوار( ط- بيروت)،ج93،ص364، دار إحياء التراث العربي‏، بيروت،‏1403 ق‏
« اُعطِیت اُمَّتی فِی شَهرِ رَمضانَ خَمْساً لَمْ یعْطِهِنَّ اُمّةُ نَبِی قَبْلی أمَّا الواحِدَةُ: فَاِذا كانَ أوّلُ لَیلَةٍ مِنْ شَهرِ رَمَضانَ نَظَرَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ إلَیهِم وَمَن نَظَرَ اللهُ إلَیهِ لَمْ یعَذِّبْهُ أبَداً وَأمَّا الثّانِیةُ: فَإنَّ خُلوفَ أفْواهِهِمْ حینَ یمْسُونَ عِنْدَ اللهِ عَزَّوَجَلَّ أطیبُ مِنْ ریحِ المِسْكِ وَأمَّا الثّالِثَةُ فإنَّ المَلائِكَةَ یستَغْفِرونَ لَهُم فِی لَیلِهِم وَنَهَارِهِم وَأمّا الرّابِعَةُ فإنَّ اللهَ عَزَوَجَلَّ یأمُرُ جَنَّتَهُ اَنْ اسْتَغْفِری وَ تَزَینی لِعِبادی فَیوشَکَ اَنْ یذْهَبَ بِهِمْ نَصبُ الدُّنْیا وَ اَذاها وَ یصیرُوا اِلی جَنَّتی وَكِرامَتی وَأمَّا الْخامِسَةُ فَإذا كانَ آخِرُ لَیلَةٍ غَفَرَ لَهُمْ جَمیعاً فَقَالَ رَجُلٌ فی لَیلَةِ القَدْرِ یا رَسولَ اللهِ؟ فَقالَ: ألَمْ تر إلَی العُمّالِ إذا فَرِغُوا مِنْ أعْمالِهِمْ وُفُّّوا؛»  
«به امت من در ماه رمضان پنج چیز داده شده كه به امت هیچ پیغمبری پیش از من داده نشده است.
اول: هرگاه شب اول ماه رمضان فرا رسد خداوند به سوی آنان نظر می‌كند و كسی كه خدا به او نظر كرده هرگز او را عذاب نمیكند.
دوم: بوی دهان آنان به هنگام غروب در نزد خدا خوشبوتر از بوی مشك است.
سوم: ملائكه برای ایشان در شب و روز استغفار می كنند.
چهارم: خداوند بلند مرتبه به بهشتِ خویش امر میكند كه برای بندگان من استغفار نموده و خود را برای آنان تزیین كن. پس چه نزدیك است كه سختی‌ها و اذیت‌های دنیا، آن‌ها را [در خود فرو ‍ ] ببرد و به سوی بهشت من و كرامت من بروند.
پنجم: هرگاه شب آخر فرا رسد، خداوند همة آنان را می‌آمرزد.
مردی گفت: یا رسول الله] آیا] در شب قدر [این گونه می‌شود؟] پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: [خیر] مگر ندیدهای كه كارگران هر گاه كارشان تمام شود، مزد به آنها می‌دهند؟»