چه کسانی از شهید آوینی می ترسند ؟

 

۲۰ فروردین سالگرد شهادت سید شهیدان اهل قلم، مرتضی آوینی است. شهیدی که با قلم و هنرش توانست منعکس کننده حقایق قابل توجهی از روزگار دفاع مقدس باشد. نگاهی اجمالی بر زندگی این شهید خالی از لطف نیست.

آوینی که بود؟ از کجا آمد؟ چه کرد؟ هنگام شهادت در کدامین معرکه بود؟ اینها سوالاتی است که پاسخی روشن دارد. ازهمان جنس پاسخ‌هایی که خیلی‌ها دوست ندارند بشنوند. اگر قبول کنیم که سید شهیدان اهل قلم با حرف‌ها و کارهایش، در قبل و بعد از شهادت، اسباب زحمت عده‌ای را فراهم کرده است. شاید یکی از همین‌دست پرسش‌ها این باشد که : «چه‌کسانی از شهید آوینی می‌ترسند؟»

آوینی که بود؟

سیدمرتضی آوینی در شهریور سال ۱۳۲۶ در شهر ری دنیا آمد. در زنجان و کرمان و تهران به مدرسه رفت. هجده ساله بود که دانشجوی رشته معماری دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد. حدود سی‌سال داشت که ازدواج کرد. سیدمرتضی که اهل نقاشی و شعر و ادبیات بود. در سال ۱۳۵۹ و بحبوحه آغاز حمله بعثی‌ها به خاک جمهوری اسلامی ایران، مستندسازی را آغاز کرد و تا زمان شهادتش در فکه، یعنی روزی که بیستم فروردین‌ماه سال ۱۳۷۲ بود، این راه را ادامه داد.

آوینی از کجا آمد؟

شهید سیدمرتضی آوینی جستجوگر راه حقیقت بود. با تفکرات مختلفی آشنا شد و ابایی نداشت از گفتن این حرف که روزگاری ریش پروفسوری و سبیل نیچه‌ای می‌گذاشته. زمانی که راه خود را یافت، تعارفات و مشهورات معمول فضاهای

 آوینی می‌گوید: «با شروع كار جهاد سازندگی در سال ۵۸ به روستاها رفتیم كه برای خدا بیل بزنیم. بعدها ضرورت های موجود رفته رفته ما را به فیلمسازی برای جهاد سازندگی كشاند. در سال ۵۹ به عنوان نمایندگان جهاد سازندگی به تلویزیون آمدیم و در گروه جهاد سازندگی مشغول به كار شدیم.»

شهید آوینی در جای دیگری می‌گوید: «با شروع انقلاب حقیر تمام نوشته های خویش را اعم از تراوشات فلسفی، داستان های كوتاه، اشعار و .... در چند گونی ریختم و سوزاندم و تصمیم گرفتم كه دیگر چیزی كه «حدیث نفس» باشد ننویسم و دیگر از خودم سخنی به میان نیاوردم. هنر امروز متأسفانه حدیث نفس است و هنرمندان گرفتار خودشان هستند».

آوینی هنگام شهادت در کدامین معرکه بود؟

فکه شاید برای بعضی‌ها فقط یک منطقه سابقاً جنگی باشد. برای یک عده دیگر یک بیایان بی‌آب‌وعلف با کلی خاطرات کمرنگ شده. کسانی هم هستند که با شنیدن نام این شنزار دوست‌داشتنی، اشک در چشم‌هایشان حلقه می‌زند و بغض چنگ می‌زند در گلوی‌شان.

در این بین اما فکه محل عروج سیدمرتضی آوینی بود. یک مین جامانده از دوران دفاع مقدس، آوینی را که گویی جامانده کاروان شهدا بود، به یاران شهیدش رساند تا نشان دهد که شهادت در راه معشوق، برای آنها که طالبش هستند، دیر و زود دارد اما سوخت‌و‌سوز ندارد.

در این میان می‌شود به سخنان همسر شهید آوینی اشاره کرد. وی د رپاسخ به کسانی که می‌گویند وی سال‌ها قبل از مرگش دست از حمايت حكومت برداشته بود!!! و یا وقیحانه مدعی هستند از طرف بيت رهبري تحت فشار بوده است!!!! می‌گوید: «امكان مصادره آقا مرتضي از سوي روشنفكران وجود ندارد. او چنان با انقلاب همراه و آميخته است كه نمي‌شود تصوير ديگري از او ارايه كرد. روشنفكران هم سعي كرده‌اند او را مصادره كنند، اما نمي‌شود كسي بگويد آويني ضدانقلاب بوده و با اين حرف‌ها نمي‌توانند خودشان را به او بچسبانند. آويني همان آدم بود و توجه كنيد عمرش با شهادت تمام شد و از چيزي برنگشته بود. هيچ بازگشتي از مواضع اصولي در روش و رفتار او ديده نمي‌شود.»

اما بالاخره وی در سال‌های آخر عمرش تحت فشار بوده است یا خیر؟ شاید بشود جواب این سوال را در بخش‌های دیگری از حرف‌های همسرشهید یافت: «وقتي سمينار سينماي پس از انقلاب برگزار شد و ايشان هم يكي از سخن‌ران‌ها بودند، برخورد بدي در آن جلسه با ايشان شده بود. شما مي‌دانيد در سينماي ما مدعي زياد است، اما آدم باسواد كم داريم. آن شب وقتي به خانه آمدند، هيچ نگفتند. بعدها من در نوشته‌هايشان در مجله‌ي سوره‌ي سينما داستان آن شب را خواندم و اخيراً هم نوارش را از روايت فتح گرفتم و فيلمش را ديدم. ايشان در مقابل چه جو عجيبي ايستاده بود و در يك فضاي مخالف، قدرت‌مندانه حرف‌هاي اصلي خودش را زده بود! حتا با سلامت نفس به همه‌ي اعتراضات بي‌پايه‌ي آن‌ها كه به نحو غير محترمانه‌اي مطرح مي‌شد گوش كرده بود. من  وقتي فيلم را ديدم تازه متوجه شدم كه چه‌قدر تحمل آن فضا مشكل بود و آقامرتضي وقتي به خانه آمده بود، اصلاً مشخص نبود كه ساعت‌ها در چنين فضايي حرف زده است. شما مي‌دانيد يكي از رنج‌هاي آقامرتضي بي‌سوادي حاكم بر سينما بود و از طرف ديگر، مدعيان زيادي كه بودند و هستند. »

https://www.aviny.com

روحش شاد یادش گرامی و راهش پر رهرو باد